Wszystkie newsy

Poziom skanalizowania polskich wsi wynosi nieco ponad 40 proc. i jest wciąż niewystarczający. Rozwiązaniem problemu mogą być pasywne systemy oczyszczania ścieków typu „constructed wetlands”, zaproponowane przez firmę RDLS – spółkę spin-off Uniwersytetu Warszawskiego. Instalacje tego typu naśladują naturalne procesy zachodzące na terenach bagiennych, pracując w odpowiednio zaprojektowanym i kontrolowanym układzie. Zaletą instalacji jest niski koszt budowy oraz eksploatacji. Tymczasem oczyszczenie ścieków i ponowne wykorzystanie wody może być kluczowe w walce z problemem jej niedoborów. Polska jest jednym z krajów zagrożonych jego występowaniem.

Antybakteryjne działanie nanosrebra pozwoli uniknąć zakażeń będących poważnym powikłaniem po operacji wszczepienia implantu. Naukowcy z AGH opracowali pierwszy implant laryngologiczny z tworzywa polimerowego pokrytego cienką warstwą srebra. Będzie on dla pacjentów szansą na szybszą rekonwalescencję po operacji. Proces rynkowego wdrożenia i objęcia rozwiązania refundacją potrwa jednak jeszcze kilka lat. Jak dotąd urządzenie wszczepiano pacjentom w ramach badania klinicznego.

E-handel jest coraz bardziej innowacyjny. W centrach logistycznych Amazona roboty pakują zamówienia, a drony dostarczają je odbiorcom. W Estonii zamówione towary z pobliskich sklepów spożywczych są dostarczane klientom przez roboty. Z kolei w Polsce popularność zyskują nowoczesne formy płatności, nad którymi pracują innowacyjne firmy i start-upy.

Telemedycyna staje się coraz bardziej dostępna. Robot tego typu posłużył do bezpiecznej dla personelu medycznego opieki nad pierwszym amerykańskim pacjentem z koronawirusem. Szpitalne oddziały już dziś mogą też montować moduły, które zamieniają zwykły telewizor w platformę telemedyczną. Zaprojektowany przez polski start-up domowy, inteligentny stetoskop może z kolei z 80-proc. skutecznością zdiagnozować zapalenie płuc.

Rośnie liczba firm, które cierpią na tzw. cyberzmęczenie i zrezygnowały już z walki o to, żeby być cały czas o krok przed hakerami. Problemem jest dla nich zabezpieczenie skomplikowanego środowiska IT, na które składają się usługi i urządzenia pochodzące od wielu dostawców. Kolejny stanowią pracownicy, bo aż 74 proc. z nich umyślnie obchodzi firmowe systemy bezpieczeństwa – wynika z nowej edycji CISO „Benchmark Study 2020” firmy Cisco. Raport pokazuje też, że hakerzy są coraz śmielsi i nawet już nie zadają sobie trudu, żeby ukryć własną tożsamość. Zarówno atakujący, jak i atakowani coraz częściej wykorzystują też automatykę, której znaczenie w obszarze cyberbezpieczeństwa jest coraz większe.

Pierwszą terapię komórkową i genową zatwierdziły Stany Zjednoczone w 2017 roku. Obecnie, jak wynika z raportu PhRMA, w fazie badań klinicznych znajduje się ponad 360 genowych terapii. Jak dotąd tylko sześć chorób jest leczonych terapią genową lub komórkową, m.in. jeden z nowotworów, choroby oczu i rzadkie choroby dziedziczne. Dzięki metodzie CRISPR można z kolei wyciąć z genomu nieprawidłowe informacje genetyczne i zastąpić je nowymi. Także w Polsce powstaje coraz więcej firm, które prowadzą tego typu badania.

Polski rząd aktywnie wspiera przeszło 300 firm i start-upów uczestniczących w rozwoju sektora kosmicznego. Pomóc ma w tym m.in. wdrożenie programu Horyzont Europa na lata 2021–2027, który ma ułatwić specjalistom z Europy Wschodniej uczestnictwo w europejskich programach kosmicznych. Dużą rolę odgrywają także dotacje rynkowe – rząd przeznaczy 250 mln zł na składkę do Europejskiej Agencji Kosmicznej, a Narodowe Centrum Badań i Rozwoju zainwestuje w obiecujące projekty z sektora kosmicznego. – Przemysł kosmiczny staje się jednym z głównych kół zamachowych rozwoju cywilizacyjnego – mówi wicepremier Jarosław Gowin.

Analiza dużych zbiorów danych usprawni badania z zakresu genomiki. Mogą być one kluczowe chociażby w kontekście walki z rozprzestrzeniającą się na całym świecie epidemią koronawirusa. Polska firma rozwija platformę genomową opartą na sztucznej inteligencji. Rozwiązanie proponowane przez Polaków pozwala opracowywać duże zbiory danych w krótkim czasie i sporządzać na ich podstawie wąsko sprofilowane analizy.

W USA kilka dni temu rozpoczęła się rekrutacja zdrowych osób do udziału w badaniu klinicznym eksperymentalnej szczepionki przeciwko koronawirusowi. Pracują nad nią także Brytyjczycy, którzy płacą za uczestnictwo w badaniach i możliwość zakażenia zdrowej osoby kilka tysięcy funtów. Jednak nawet jeśli szczepionka okaże się skuteczna, na rynku może pojawić się najwcześniej za rok. Dlatego też obecnie walczy się tylko z objawami choroby. – Ważniejsze niż opracowanie szczepionki jest edukowanie społeczeństwa, aby wykształcić prozdrowotne zachowania – przekonuje dr Paloma Cuchí, przedstawicielka Światowej Organizacji Zdrowia w Polsce.

Jednym z głównych wyzwań polskiej nauki jest nie tylko tworzenie nowoczesnych i innowacyjnych wynalazków i rozwiązań. Niezbędna jest także współpraca z przedsiębiorstwami. Taka forma szeroko zakrojonej kooperacji jest już znana w krajach Europy Zachodniej, a w Polsce dopiero startuje. Szansą na nią jest program Horyzont Europa, którego budżet wynosi 100 mld euro na rozwój dla innowacyjnych firm z Unii Europejskiej. – Niestety na razie więcej wpłacamy do projektów europejskich w Horyzoncie 2020, niż z niego dostajemy – mówi dr Piotr Dardziński, prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz.

Rozwój oraz miniaturyzacja spektrografów umożliwiają wykorzystanie nowych, wysoce wyspecjalizowanych narzędzi do analizy składu ijakości produktów. Spektrografia komputerowa cieszy się szczególnym powodzeniem w branży przetwórstwa żywności, gdzie przyczynia się do automatyzacji procesów kontrolnych i przyspiesza pracę linii produkcyjnych. Jednak może być wykorzystana także na szerszą skalę, np. do oceny zmian klimatycznych. – Jesteśmy w stanie zmierzyć nawet całą Ziemię – mówi Jędrzej Kowalewski, prezes polskiego Scanway.

Cyfryzacja społeczeństwa prowadzi do nieuniknionego rozwoju systemów opartych na rozwiązanich z zakresu sztucznej inteligencji. Algorytmy zautomatyzują część powtarzalnych i rutynowych obowiązków, pozbawiając pracy najmniej wykwalifikowaną kadrę, ale w miejscu starych zawodów powstaną nowe. Ośrodki naukowe i rządowe oraz przedsiębiorstwa technologiczne przygotowują się do tych wyzwań, inwestując w rozwój umiejętności związanych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji oraz badania nad jej wpływem na społeczeństwo. – Niezbędne jest powołanie międzynarodowej agencji regulującej rynek SI – mówi Jarosław Królewski, prezes zarządu Synerise.

Inteligentne urządzenia medyczne do domowego użytku pozwalają na coraz lepszą diagnostykę. Opracowywany przez Polaków przenośny aparat do wykonywania EKG wykryje ewentualne nieprawidłowości i poinformuje o nich lekarza. W domowych warunkach można też już przeprowadzić między innymi EEG. Dzięki algorytmom uczenia maszynowego urządzenie służące do tego badania zaproponuje ćwiczenia pomagające poradzić sobie ze stresem.

Hakerzy coraz częściej atakują systemy bankowe i klientów banków. Cyberataki wykorzystują nowoczesne technologie, często stosuje się podczas nich także dane klientów, w tym loginy, hasła czy dane biometryczne. Uczenie maszynowe i sztuczna inteligencja pomagają jednak walczyć z cyberprzestępcami. Buguroo, korzystając z biometrii behawioralnej, jest w stanie zbudować unikalne profile każdego klienta bankowego. Cyfrowe DNA pochodzi z setek źródeł – od sposobu, w jaki klient przesuwa mysz, do prędkości i rytmu, z jakim wpisuje np. swoje imię.

Dzięki zintegrowaniu i analizie danych z różnych źródeł ochrona zdrowia w 2040 roku w niczym nie będzie już przypominać tej znanej obecnie – prognozuje Deloitte w raporcie „Future of Health”. Już dzisiaj 77 proc. lekarzy w Polsce korzysta przynajmniej z jednego rozwiązania w obszarze cyfrowych technologii medycznych lub aplikacji monitorujących stan zdrowia, a aż 82 proc. ogółu społeczeństwa chce mieć stały dostęp do swoich wyników i historii medycznych – takie wnioski płyną z raportu „Future Health Index” przygotowanego na zlecenie firmy Philips. Wykorzystanie danych i wdrożenie rozwiązań sztucznej inteligencji umożliwi m.in. ocenę jakości i skuteczności leczenia, racjonalizację wydatków na służbę zdrowia czy prognozowanie z wyprzedzeniem stanu zdrowia pacjenta.