Wszystkie newsy

Horyzont Europa to nowy program Unii Europejskiej w zakresie badań naukowych i innowacji. Zastąpi obecny program Horyzont 2020, którego budżet wynosi 78 mld euro. Budżet nowego programu ma się zwiększyć do ok. 100 mld euro, ale wciąż trwają negocjacje w tym zakresie. Zmianie ulegnie także sama struktura programu, w którym wyróżniono trzy filary – Otwarta nauka, Wyzwania o charakterze globalnym oraz Otwarte innowacje. Zwłaszcza w zakresie tego pierwszego skorzystać mogą polscy naukowcy, dla których wciąż współpraca międzynarodowa jest największym wyzwaniem.

Trwają prace nad kolejnymi zastosowaniami kropek kwantowych – miniaturowych kryształków o różnorodnych właściwościach. Potrafią one emitować inne światło niż absorbują, dzięki czemu są już wykorzystywane w telewizorach. Mogą także być podstawą do budowy superwydajnych komputerów kwantowych, dzięki swoim magnetycznym właściwościom. Polscy naukowcy z Instytutu Fizyki PAN wytwarzają kropki kwantowe z półprzewodników i sprawdzają ich przydatność w komercyjnych zastosowaniach.

Zdecydowana większość polskich firm została dotknięta przez cyberprzestępczość. Całkowity koszt ataku na firmę z wykorzystaniem oprogramowania ransomware to koszt dla firmy średnio ponad 713 tys. dol. Do ataków można się jednak skutecznie przygotować. Dzięki symulacji ataku hakerskiego firmy mogą określić swoje słabe punkty, sprawdzić procedury i skutecznie zabezpieczyć się na przyszłość. Z usług hakerów pomagających wykryć luki i błędy w systemach korzystają nie tylko firmy, lecz także władze państwowe.

Wkrótce urządzenia biurowe, podobnie jak nasze smartfony, będą się w stanie komunikować z użytkownikiem za pośrednictwem komend głosowych. Wykorzystanie wirtualnych asystentów może stać się najnowszym trendem na rynku urządzeń biurowych, dzięki którym praca będzie o wiele szybsza. Urządzeń takich jak drukarki czy skanery nie czeka rewolucja, ale będą one coraz bardziej użyteczne i inteligentne. Wspierane sztuczną inteligencją będą mogły wyręczać człowieka w codziennych, żmudnych zadaniach, a także będą w pełni gotowe do pracy od momentu wejścia pracownika do biura.

Tworzywa sztuczne to materiał przyszłości. Dzięki nim możliwe będzie stworzenie superlekkich samochodów i samolotów. Już teraz samochód średnio w 15 proc. składa się z tworzyw sztucznych. Bez udziału tworzyw sztucznych trudno sobie wyobrazić podróżowanie na wodzie, nad chmurami czy w przestrzeni kosmicznej. W przyszłości pojazdy mogą się w większości składać z tworzyw sztucznych. Podróżowanie będzie znacznie szybsze i bardziej ekologiczne, a stąd już krok do stworzenia superszybkich samochodów, samolotów i statków kosmicznych.

Naukowcy od kilku lat pracują nad stworzeniem przezroczystych paneli fotowoltaicznych, które pozwolą jednocześnie przepuszczać światło widzialne oraz pobierać energię z promieni słonecznych. Jednym z prekursorów tej technologii jest polska firma. Opracowane przez nią panele z wykorzystaniem kropek kwantowych są całkowicie przezierne, szczelne termicznie i mogą filtrować szkodliwe promieniowanie UV, jednocześnie dostarczając prąd. Zamontowane na oknach domów i wieżowców, mogłyby zasilić energią całe miasta.

W Europie przyspieszą prace nad sztuczną inteligencją. Powstanie Europejskiego Laboratorium Uczących się i Inteligentnych Systemów pozwoli zwiększyć inwestycje oraz połączyć siły między ośrodkami akademickimi. ELLIS miałby główne ośrodki w kilku krajach, każdy zatrudniałby setki najlepszych specjalistów. Dzięki temu Europa ma szansę utrzymać się w czołówce badań nad sztuczną inteligencją. Co roku na aktywizację działań w obszarze sztucznej inteligencji Europa chce przeznaczyć 20 mld euro. W tej chwili liderami w zakresie badań nad SI są Stany Zjednoczone i Chiny.

Era ropy naftowej w motoryzacji powoli dobiega końca. Naukowcy zajmujący się rynkiem paliwowym szacują, że do 2050 roku paliwa kopalne przestaną pełnić dominującą rolę w branży transportowej i większość pojazdów będzie napędzana alternatywnymi źródłami energii. Jednym z najbardziej obiecujących surowców jest paliwo wodorowe, które może przyspieszyć popularyzację elektrycznych samochodów oraz środków komunikacji miejskiej, dzięki zwiększeniu ich efektywnego zasięgu. Polacy budują urządzenie, dzięki któremu będzie można zwiększyć zasięg pojazdu elektrycznego z ogniwami wodorowymi do kilkuset kilometrów.

Sposób magazynowania energii wciąż jest największym wyzwaniem dla konstruktorów aut elektrycznych, ale prace w tej dziedzinie znacząco postępują. Opracowywane w Stanach Zjednoczonych rewolucyjne ogniwa litowo-metalowe mogą zwiększyć zasięg pojazdów elektrycznych nawet dwukrotnie, a nowoczesne stacje do ładowania mogą naładować baterię do 80 proc. w zaledwie 15 minut. Same auta elektryczne, które za kilkanaście lat mogą być jedynym sposobem transportu indywidualnego, są również coraz mniej awaryjne.

Prognozy ONZ zakładają, że do 2050 roku liczba ludności na świecie może wzrosnąć do dziewięciu miliardów, a do tego czasu powierzchnia obszarów rolniczych zwiększy się jedynie o 4 proc. Bez unowocześnienia rolnictwa nie będziemy w stanie wyżywić całego społeczeństwa. Pomóc w tym może polski wynalazek, który umożliwi precyzyjną identyfikację oraz neutralizację patogenów wyniszczających hodowle i uprawy. Mobilne urządzenia i oparty na nich system automatycznego monitorowania upraw i hodowli pozwolą na wczesne wykrywanie chorób u roślin i zwierząt.

Wirtualni asystenci głosowi to coraz popularniejszy sposób na komunikację człowieka z urządzeniami elektronicznymi. Siri, Asystent Google czy Alexa są już dostępne nie tylko w smartfonach, lecz także w specjalnych głośnikach. Powoli trafiają także do samochodów, pozwalając na bezdotykową obsługę większości funkcji auta, w tym wyznaczenie trasy, odebranie SMS-ów czy nawet włączenie i wyłączenie silnika. Jako pierwszy inteligentnego asystenta do swoich pojazdów wprowadził Ford, ale w ślad za nim idą następni producenci.

Żywienie poza domem, np. podczas wakacyjnego wyjazdu, to spory problem dla alergików i osób cierpiących na nietolerancje pokarmowe. Zjedzenie posiłku w nieznanym miejscu może wywołać poważne konsekwencje zdrowotne. Naukowcy opracowali przenośne urządzenie, które pozwala szybko i prosto wykryć obecność alergenów w posiłku. Wynik można otrzymać na telefon komórkowy w ciągu kilku minut. Producent przewiduje rozszerzenie zastosowania urządzenia na alergeny występujące w rybach.

Rewolucja technologiczna dotarła także do produkcji żywności. Firmy chcą zastąpić surowce z tradycyjnych gospodarstw rolno-hodowlanych wyrobami wytworzonymi dzięki zdobyczom nauki. Obok mięsa produkowanego w laboratorium, pojawiają się nowe rozwiązania, np. laboratoryjnie wytwarzane wino czy czekolada. Sztucznie produkowana żywność może w przyszłości rozwiązać problem głodu. Już w 2050 roku potrzeba będzie nawet dwukrotnie więcej żywności, by zaspokoić potrzeby 10 mld ludzi.

Internet to potężny zbiór informacji, z którego tylko ok. 10 proc. jest zaindeksowana w wyszukiwarce Google. Do pozostałych starają się dotrzeć badacze z Centrum Rafinacji Informacji, którzy dzięki opracowanej technologii są w stanie zebrać, oczyścić i przeanalizować dane z wielu cyfrowych źródeł. Zebrane informacje pozwalają im nie tylko określić zachodzące aktualnie procesy, lecz także prognozować np. preferencje wyborcze, zmiany gospodarcze czy nastroje społeczne.

W Warszawie powstaną dwa centra naukowe o międzynarodowym znaczeniu. Pierwsze poprowadzi badania nad neuroplastycznością mózgu, które mogą znaleźć zastosowanie w leczeniu takich chorób jak Alzheimer, Parkinson czy depresja. Naukowcy będą badać tzw. organoidy, czyli miniaturowe struktury mózgowe wyhodowane w laboratorium z komórek macierzystych. Drugie centrum zajmie się badaniami nad zapomnianym pasmem, czyli promieniowaniem terahercowym, które może mieć szereg zastosowań w gospodarce.