Wszystkie newsy

Już niedługo może powstać największy teleskop kosmiczny w historii. NASA wybiera właśnie ten, który przez najbliższe lata będzie nadawał ton w eksploracji kosmosu. W lipcu tego roku naukowcy opracowali „Deep-CEE”, nową technikę głębokiego uczenia maszynowego, aby przyspieszyć proces odnajdywania nowych galaktyk. Polska, już kilka lat po dołączeniu do Europejskiej Agencji Kosmicznej, może zaś pochwalić się jednym z najdokładniejszych teleskopów w środkowej Europie. SkyLab w Poznaniu może zaobserwować trzymilimetrowy obiekt z odległości kilometra.

Krajowy sektor kosmiczny rośnie w siłę. Na tym przyszłościowym rynku konkurują ze sobą zarówno rodzime firmy z sektora prywatnego, które wysyłają w przestrzeń kosmiczną nanosatelity własnej konstrukcji, jak i duże ośrodki naukowe zaangażowane w międzynarodowe misje kosmiczne. Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii przyjęło projekt Polskiej Strategii Kosmicznej, który ma poprawić konkurencyjność polskich firm z tego sektora na rynku europejskim. Finansowanie dla innowacyjnych projektów kosmicznych zapewni powołana właśnie Szybka Ścieżka Kosmiczna.

Zaśmiecamy już nie tylko Ziemię, ale także kosmos. Już dziś na orbicie okołoziemskiej zalega ponad 8 tys. ton kosmicznych odpadów. Niemal 30 tys. takich odpadów ma średnicę przekraczającą 10 cm. Polskiej produkcji teleskop optyczny, pozwalający zaobserwować obiekty o wielkości piksela z odległości kilometra pomoże w walce z kosmicznymi odpadami. Problem związany z ich zaleganiem i stałym przybywaniem kolejnych może doprowadzić do drastycznego zmniejszenia bezpieczeństwa lotów kosmicznych.

Potencjał dronów wykracza daleko poza zastosowania rozrywkowe. Zdalnie sterowane pojazdy latające znajdują coraz szersze zastosowanie w systemach inteligentnych. Wykorzystuje się je do dostarczania paczek, analizowania zanieczyszczenia powietrza czy jako element nowoczesnych systemów monitoringu. Roje dronów w przyszłości mogą patrolować granice Unii Europejskiej. Już teraz drony zbierają lepszej jakości dane niż np. satelity. Problem jest jednak w ich wykorzystaniu. Eksperci zwracają uwagę na potrzebę zmian w prawie.

Do 2026 roku na orbicie okołoziemskiej znajdować się ma ponad tysiąc polskich nanosatelitów obserwacyjnych. Uzyskiwane dzięki nim obrazy znacznie ułatwią pracę branży ubezpieczeniowej, a także kartografię czy wdrożenia z zakresu smart city. Polskie satelity cechują się wysokim stopniem zaawansowania, niską masą oraz tym, że praktycznie w całości ich budowanie odbywa się w oparciu o polską myśl technologiczną. Realizacja projektu pochłonie jednak ponad 4 mln zł. Twórcy zebrali jak na razie zaledwie 2 proc. tej kwoty. Wciąż poszukują inwestorów.

Wysyłka leków, szczepionek czy krwi, a nawet organów dzięki dronom stanie się dużo szybsza i pewniejsza. Jednym z najpoważniejszych problemów współczesnej transplantologii są przeszkody logistyczne w wysyłce narządów. Tymczasem od tego, jak długo potrwa ich droga od dawcy do biorcy zależy powodzenie operacji, a co za tym idzie życie pacjenta. Drony testowane są już dziś w ramach korytarzy humanitarnych UNICEF-u. Pierwszej udanej wysyłki narządu do przeszczepu dokonali natomiast Amerykanie. Polacy także pracują nad dronem do transportu medycznego.

Jeszcze w 2016 roku działało w Polsce zaledwie 30 przedsiębiorstw prowadzących działania w sektorze kosmicznym. Obecnie jest ich niemal dziesięciokrotnie więcej. Choć daleko nam wciąż do europejskich potęg, to coraz więcej firm działa na tym rynku. Wkrótce polski sektor kosmiczny może znacznie przyspieszyć. Dzięki powstającemu Space Lab w Toruniu przedsiębiorcy będą mogli opracowywać i testować swoje pomysły bezpośrednio w kraju. To szansa przede wszystkim dla mniejszych firm, które w inny sposób nie mogłyby przygotować prototypu swoich wynalazków – przekonuje Anna Dziczek z Urzędu Miasta Torunia.

W ramach Krajowego Programu Kosmicznego na lata 2019-2021 polskie poligony wojskowe otworzą się na suborbitalne projekty badawcze. Polscy naukowcy już teraz pracują nad rakietami, które umożliwią przekroczenie umownej granicy kosmosu. Innowacyjne moduły rakietowe drastycznie zmniejszą koszty przeprowadzania misji suborbitalnych, a co za tym idzie, ułatwią testowanie polskich technologii kosmicznych. Według ekspertów, w Polsce niezbędna jest budowa pierwszego portu kosmicznego.

Programy kosmiczne przestały być domeną agencji rządowych. Dynamiczny rozwój sektora kosmicznego związany jest m.in. z rosnącym zapotrzebowaniem na badania przeprowadzane w warunkach mikrograwitacji. Wystrzeliwanie przyrządów badawczych za pośrednictwem klasycznych rakiet jest procesem zbyt kosztownym dla wielu uczelni i przedsiębiorstw, dlatego powstają pomysły na zredukowanie środków potrzebnych do przeprowadzenia misji. Pomóc mogą w tym m.in. moduły wykonane metodą druku cyfrowego, rakiety wielokrotnego startu czy takie wystrzeliwane z platform stratosferycznych.

Według raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego obecnie w polskiej przestrzeni powietrznej jest około 100 tys. dronów. Rosnąca popularność pojazdów tego typu wymusi na władzach wypracowanie nowych norm prawnych, które umożliwią im bezpieczne funkcjonowanie w przestrzeni powietrznej z załogowymi pojazdami latającymi. W Polsce powstaje innowacyjny w skali świata system do zarządzania ruchem bezzałogowych statków powietrznych, który pozwoli z wyprzedzeniem zaplanować lot i uzyskać zgodę poprzez aplikację mobilną. Uproszczenie procedur ma pozwolić na upowszechnienie się dronów na rynku komercyjnym.

Automatyzacja w lotnictwie wkrótce wykroczy dalece poza funkcje autopilota. Sztuczna inteligencja pozwoli rozwinąć zarówno systemy zainstalowane na pokładzie samolotów, jak i te funkcjonujące na lotnisku. Inżynierowie pracują już nad autonomicznymi pojazdami latającymi, poruszającymi się bez wsparcia GPS-u, które rozwiną możliwości współczesnych urządzeń nawigacyjnych. Powstaną także zaawansowane systemy bezpieczeństwa, rozpoznawania pasażerów oraz bezobsługowego nadawania bagażu.

Polscy naukowcy pełnią rolę liderów w badaniach nad ekologicznymi napędami rakietowymi, które przyczynią się do ograniczenia emisji szkodliwych substancji do atmosfery w trakcie startu rakiety. Silniki napędzane paliwem płynnym zastępują konstrukcje z toksycznymi substancjami. Na świecie opracowywane są z kolei pojazdy kosmiczne, które byłyby zdolne do wytwarzania energii samodzielnie, umożliwiając jeszcze dalszą eksplorację kosmosu.

Technologie zmieniają przemysł lotniczy i turystykę. Klienci szukają destynacji, porównują ceny biletów albo robią rezerwacje już przede wszystkim online, więc linie lotnicze muszą się dostosowywać do tych nowych oczekiwań. Polskiego narodowego przewoźnika wspiera w tym Sabre – dostawca usług technologicznych dla ponad 400 linii lotniczych na całym świecie. Spółka podpisała właśnie z LOT-em strategiczne porozumienie, które dotyczy m.in. wspólnego rozwijania zaawansowanych rozwiązań technologicznych.

W naszym Układzie Słonecznym krąży ok. 600 tys. asteroid. Spośród nich blisko 20 tys. to obiekty bliskie Ziemi, z których 861 znajduje się na liście ryzyka Europejskiej Agencji Kosmicznej. To zaś oznacza, że ​​tych kilkaset asteroid jest obserwowanych bardzo uważnie, bo potencjalnie zderzenie z nimi może mieć katastrofalne skutki dla całej planety. Niedawno odkryta asteroida 2018XB4, o średnicy 70 metrów, może spaść na Ziemię 22 czerwca 2092 roku. Ryzyko wynosi 1 do niemal 7 tys., tym samym jest więc jedną z bardziej niebezpiecznych w najbliższej przyszłości.

Powódź w Chinach w 1970 roku zabiła niemal 4 mln ludzi. Tsunami z 2004 roku, które uderzyło w Tajlandię, Sri Lankę, Indonezję i inne kraje regionu, zabiło ponad 300 tys. osób, a cyklon Nargis w Birmie – blisko 140 tys. To tylko przykłady katastrof naturalnych, których szkody w przyszłości będzie można zminimalizować. Dzięki satelitom radarowym, które na bieżąco obrazują całą powierzchnię Ziemi, będzie można szybciej reagować na kryzysy i katastrofy naturalne. We współpracy z satelitami, które ostrzegają przed zbliżającymi się cyklonami czy powstającym tsunami, pozwolą uratować setki tysięcy osób.