Wszystkie newsy

– W ubiegłym roku aż 40 proc. pensji w instytutach PAN było poniżej minimalnej pensji i trudno było nam przekonać młodych ludzi, że ścieżka rozwoju naukowego jest tym, co powinni w życiu robić – mówi prezes PAN, prof. Marek Konarzewski. Wskazuje, że zapisana w budżecie na ten rok kwota 180 mln zł dotacji pozwoli zaledwie na zrekompensowanie podwyżek kosztów utrzymania potencjału badawczego instytutów. Żeby mówić o dalszym rozwoju PAN, trzeba wrócić do rozmów o finansowaniu, ale także o zmianach organizacyjnych w tej instytucji. Reformę PAN zapowiedział już minister nauki i szkolnictwa wyższego Dariusz Wieczorek.

Naukowcy z Uniwersytetu Old Dominion w Norfolk w USA zbadali konsekwencje stosowania kar fizycznych wobec dzieci w ich dalszym rozwoju. Przeprowadzona przez nich analiza wykazała, że nawet sporadyczne klapsy mogą prowadzić do zaburzeń w kształtowaniu funkcji poznawczych dzieci. Efektem mogą być późniejsze trudności z koncentracją w nauce. Nie pozostaje to również bez wpływu na rozwój psychiki. Mimo że stosowanie kar cielesnych jest zakazywane w kolejnych krajach, to – jak podaje UNICEF – w wielu państwach dwie trzecie dzieci na świecie jest tak karanych.

Wraz z upowszechnianiem się sztucznej inteligencji pojawia się też coraz więcej problemów i wątpliwości, związanych np. z dezinformacją w mediach społecznościowych, kreowaniem fake newsów czy ochroną danych. Ma to szczególne znaczenie dla młodych ludzi, którzy są najbardziej aktywni w sieci. Jak wskazują eksperci, potrzebna jest szeroka edukacja, która uświadomi młodemu pokoleniu korzyści i zagrożenia związane z tą technologią oraz pokaże, jak sztuczna inteligencja wpływa na nasze życie i podejmowane decyzje. To istotne zadanie dla nauczycielek i nauczycieli oraz osób pracujących z dziećmi i młodzieżą. Ich kształceniu w obszarze sztucznej inteligencji ma służyć kurs e-learningowy #BurzaMózgów, zainicjowany przez Fundację Orange.

Sztuczna inteligencja nie zastąpi ludzi w ocenianiu, czy dany utwór muzyczny jest plagiatem – uważają naukowcy z Auckland. Analizie poddano 40 historycznych spraw o plagiat. Sztuczna inteligencja wykazała o 8 pkt proc. niższą skuteczność niż ludzie. Do podstawowych ograniczeń zastosowania algorytmów w takich sprawach zalicza się zbyt małą i obarczoną błędem selekcji bazę wiedzy. Sztuczna inteligencja opiera się bowiem na sprawach, w których zapadły wyroki, nierzadko kontrowersyjne. Większość sporów z oczywistym wynikiem było natomiast rozstrzyganych poza wokandą.

Brak dopracowanego pomysłu na biznes i kłopoty z opracowaniem biznesplanu, brak wiedzy i doświadczenia biznesowego czy trudności w pokonaniu biurokracji i pozyskaniu kapitału na rozwój – to na ogół pierwsze bariery, z jakimi na starcie muszą się mierzyć początkujący innowatorzy i założyciele start-upów. W poradzeniu sobie z nimi ma pomóc prowadzony przez PARP program Laboratorium Innowatora finansowany w ramach Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki 2021–2027. Obecnie agencja poszukuje podmiotów, które będą pełnić w nim rolę operatorów programów wsparcia. Na wdrożenie i prowadzenie działań mentoringowych i doradczych oraz wsparcie nowatorskich pomysłów biznesowych mogą one pozyskać nawet do 7 mln zł, a na złożenie wniosku mają czas do 19 grudnia.

Innowacyjne metody diagnozowania guzów mózgu z ludzkich łez, dron pozwalający prognozować skutki zmian klimatu na podstawie kondycji lodowców czy system czujników zapobiegający zespołowi nagłej śmierci łóżeczkowej u noworodków – to przykłady projektów realizowanych przez młodych naukowców, które zostały zgłoszone do II edycji programu Talenty Jutra. Jury wyłoniło spośród nich 23 innowacje o największym potencjale. Grant w wysokości 25 tys. zł ma pozwolić młodym naukowcom na kontynuację bądź rozszerzenie badań lub udoskonalenie swojego wynalazku. – To są młodzi ludzie, którzy mogą zmienić oblicze polskiej nauki – mówi Zuzanna Piasecka, prezes Fundacji Empiria i Wiedza, inicjatora konkursu.

O pozytywnym wpływie technologii na biznes mówi się od dawna, za czym idą rosnące z roku na rok inwestycje przedsiębiorstw w ten obszar, m.in. chmurę czy sztuczną inteligencję. Coraz częściej nowe technologie znajdują także zastosowanie w rozwiązywaniu palących problemów globalnych. Pracują nad nimi zarówno duże korporacje, naukowcy i studenci, jak i start-upy z całego świata. – Nowe technologie posiadają ogromny potencjał w przekształcaniu i wspieraniu kluczowych obszarów społeczno-gospodarczych, takich jak edukacja, zdrowie, środowisko i gospodarka – mówi Alicja Tatarczuk z Huaweia. Koncern szuka takich innowacyjnych pomysłów wśród młodych naukowców w swoim konkursie Tech4Good, który jest częścią programu Seeds for the Future.

Sektor biotechnologii i biofarmacji w Polsce od kilkunastu lat prężnie się rozwija i zyskuje pozycję na arenie międzynarodowej. Rodzime spółki pozyskują duże finansowanie na rozwój swoich projektów i coraz częściej nawiązują współpracę z globalnymi koncernami farmaceutycznymi. Dzięki wykwalifikowanej kadrze i rozwiniętemu zapleczu naukowo-badawczemu Polska ma szansę w nadchodzących latach umocnić swoją pozycję na świecie, ale rozwój sektora biotechnologicznego będzie wymagać zacieśnienia współpracy nauki i biznesu. – Doskonałe projekty potrafią być zakopane przez wiele lat w czeluściach jednostek badawczych, dlatego że przemysł nie ma o nich pojęcia – mówi Cezary Kilczewski, prezes Medicofarma Biotech.

Cyfryzacja polskich szkół i zmiana modelu nauczania wymaga nie tylko podłączania placówek do szybkiego internetu czy doposażania ich w laptopy, ale też podnoszenia kompetencji cyfrowych nauczycieli. Nowe umiejętności są kluczem do prowadzenia zajęć, które są atrakcyjne, bardziej angażujące i odpowiadają na potrzeby pokolenia wychowanego w cyfrowym świecie. Rozwojowi kompetencji cyfrowych nauczycieli służył zakończony właśnie projekt Lekcja:Enter, prowadzony m.in. przez Fundację Orange. W ramach programu z darmowych szkoleń skorzystało blisko 82,3 tys. nauczycielek i nauczycieli z ponad 10 tys. szkół w całym kraju. Większość z małych miejscowości i wsi.

Grupa LUX MED będzie w tym roku dysponować większą niż do tej pory liczbą 120 miejsc na specjalizacji, z których część to wakaty dla rezydentów. W tym miesiącu w jej placówkach staż podyplomowy rozpoczęła też 20-osobowa grupa młodych lekarzy. – Na praktykach lekarskich i pielęgniarskich w roku 2023/2024 będziemy mieć z kolei około tysiąca studentów, którzy będą praktykować w naszych ambulatoriach i szpitalach – mówi prezes grupy Anna Rulkiewicz. Aby stworzyć przyszłym i obecnym kadrom możliwość podnoszenia kompetencji i ćwiczenia ich w praktyce, grupa otworzyła właśnie nowe, większe Centrum Edukacji Medycznej – ośrodek szkoleniowy, w którym lekarze, studenci i personel medyczny mogą doskonalić swoje umiejętności w warunkach odzwierciedlających te, które panują w prawdziwych salach zabiegowych i na bloku operacyjnym.

Polscy programiści oraz specjaliści IT są cenieni na świecie i słyną z wysokich kompetencji. Jednak pod względem wielkości zatrudnienia w branży ICT Polska wciąż plasuje się raczej w unijnym ogonie, a zapotrzebowanie na kadry rośnie. Wypełnienie luki i kształcenie specjalistów w dziedzinie technologii jest w tej chwili jednym z najbardziej palących wyzwań. Coraz częściej odpowiada na nie biznes, angażując się w ekosystem rozwoju młodych talentów. Huawei po raz drugi wsparł w tym roku ICPC European Training Camp – ogólnoeuropejski obóz treningowy, który przygotowuje młodych programistów do startu w jednym z największych, najstarszych i najbardziej prestiżowych konkursów programistycznych na świecie.

Sztuczna inteligencja jest w stanie coraz lepiej imitować teksty pisane przez ludzi, a nawet tworzyć takie, które są łatwiejsze do zrozumienia – dowodzą naukowcy z Uniwersytetu Zuryskiego. Co istotne odbiorcy nie są w stanie odróżnić informacji tworzonych przez sztuczną inteligencję. Zarówno te prawdziwe, jak i fałszywe wydają im się bardziej wiarygodne niż te pisane przez ludzi. Rodzi to obawy o wykorzystanie sztucznej inteligencji do szerzenia dezinformacji.

Zapotrzebowanie na talenty techniczne i technologiczne stale rośnie, a firmy nieustannie konkurują o specjalistów o odpowiednich kompetencjach z tego obszaru. – Musimy patrzeć w przyszłość i bardzo dużo inwestować w edukację techniczną, technologiczną, zaczynać ją już na poziomie szkół średnich – mówi Maciej Zieliński, prezes Siemens Polska. Jednym z najważniejszych wydarzeń, które promuje i zachęca młodzież do obierania takiej ścieżki kariery, są zawody EuroSkills, największe europejskie konkursy umiejętności zawodowych, które na początku września odbyły się w Gdańsku. Co roku śledzą je nie tylko eksperci i kibice, ale i pracodawcy z wielu różnych branż, którzy często wyławiają talenty z grona finalistów.

Czynniki, na których do tej pory opierał się rozwój gospodarczy Polski, powoli się wyczerpują. – To moment, w którym czas postawić na naukę i badania rozwojowe – oceniają rektorzy pięciu uczelni ekonomicznych. Analiza dotychczasowych danych pokazuje, że to najbardziej opłacalna inwestycja w rozwój PKB. Do tego jednak koniecznych jest kilka zmian związanych m.in. z finansowaniem badań ze środków publicznych, większym powiązaniem prac naukowych z biznesem oraz odbudowaniem pozycji naukowców, która w ostatnich latach uległa degradacji.

Muzyka może pomóc w nauce matematyki, zwłaszcza w początkowych etapach edukacji. Do takiego wniosku doszli tureccy naukowcy, którzy dokonali metaanalizy publikacji na ten temat z okresu ostatnich niemal 50 lat. Najlepsze rezultaty przynosi włączenie elementów edukacji muzycznej do lekcji matematyki, ale efekty widać także po uczniach, którzy uczestniczyli w równolegle prowadzonych zajęciach muzycznych lub uczyli się gry na instrumencie. Zdaniem naukowców to może być wskazówka, jak wspomagać dzieci w nauce trudnej i często nielubianej matematyki, szczególnie pojęć arytmetyki.