Wszystkie newsy

– Unia Europejska poradziła sobie z kryzysem energetycznym nadspodziewanie dobrze, lepiej, niż byśmy się spodziewali – mówi Monika Morawiecka z Regulatory Assistance Project. Jak wskazuje, to zasługa zarówno działań podjętych na poziomie UE, jak i niezależnych, zewnętrznych czynników, takich jak ciepła zima i ograniczenia covidowe w Chinach. – W tym roku mamy jednak kilka czynników niepewności, które utrudniają odpowiedź na pytanie, czy wyszliśmy już z tego kryzysu – dodaje. Wśród nich są nie tylko warunki pogodowe i susza, lecz także kondycja elektrowni jądrowych. Jak podkreśla ekspertka, kryzys energetyczny na europejskim rynku ma też pozytywną stronę. Szacuje się, że przyspieszył transformację energetyczną o co najmniej kilka lat.

Z początkiem czerwca br. zacznie działać Jednolity Sąd Patentowy i nowy system unijnego patentu jednolitego, który będzie obowiązywać na terenie 17 państw członkowskich UE. Polska nie dołączyła do tego grona, ale mimo to nowy system i tak będzie wpływać na działalność polskich przedsiębiorców. Dlatego już teraz, z kilkumiesięcznym wyprzedzeniem, powinni oni przeanalizować swoją strategię dotyczącą ochrony patentowej i podjąć działania mające na celu zminimalizowanie ewentualnych ryzyk, związanych np. z możliwością utraty tej ochrony w kilkunastu krajach jednocześnie.

W Polsce i całej Europie Środkowo-Wschodniej pojawia się coraz więcej start-upów z branży climate tech, które wspierają walkę ze zmianami klimatycznymi. Zajmują się m.in. alternatywnymi źródłami energii, recyklingiem, dostępem do wody, agritechem czy kwestiami związanymi z odpowiedzialną konsumpcją. Są też coraz istotniejszą częścią rynku venture capital. – To jest temat świeży. Projektów climate-techowych jest coraz więcej, ale one dopiero się rozwijają. Nie ma jeszcze zbyt wielu start-upów, które byłyby faktycznie działającymi, dochodowymi firmami. Stąd potrzebna nam współpraca akceleracyjna – zauważa Konrad Ozdowy, ekspert ds. innowacji w PKO Banku Polskim.

Algorytmy sztucznej inteligencji najszersze zastosowanie mają obecnie w radiologii. Dzięki nim udaje się na wczesnym etapie zdiagnozować na przykład cechy przeciążenia stawów. Może to być istotne zwłaszcza dla medycyny sportowej i wpływać na lepsze zapobieganie urazom. Sztuczna inteligencja sprawdzi się zwłaszcza tam, gdzie sportowcy nie mają stałego dostępu do lekarza. Polski start-up opracował rozwiązanie, które pomoże ocenić ryzyko wystąpienia urazu stawu skokowego.

W związku z inwestycjami w rozwój sieci od stycznia br. opłaty dystrybucyjne dla firm wzrosły aż o kilkadziesiąt procent, co znacząco zawyża ich rachunki za energię. W kolejnych latach spodziewany jest dalszy wzrost opłat przy utrzymującej się niestabilności na rynku energii, dlatego coraz więcej przedsiębiorców już teraz szuka sposobów na zabezpieczenie się przed tymi zmianami. Najprostszym sposobem jest inwestycja we własne odnawialne źródło energii. Stąd też zainteresowanie takimi rozwiązaniami ze strony biznesu jest coraz większe.

Kobiety, które doświadczyły przemocy ze strony partnera, są znacznie bardziej narażone na występowanie chorób psychicznych czy chorób przewlekłych – wynika z badania przeprowadzonego w Nowej Zelandii. Ponad połowa ankietowanych kobiet przynajmniej raz w życiu doświadczyła przemocy ze strony partnera, a co 10. miała z nią do czynienia co najmniej kilka razy. Problem przemocy domowej dotyczy również mężczyzn, ale to zjawisko rzadsze i w mniej dotkliwy sposób rzutujące na stan zdrowia.

– Wciąż jeszcze pokutuje przestarzała narracja mówiąca o tym, że ochrona środowiska jest kosztowna, nudna, wymaga poświęceń i szkodzi rozwojowi gospodarczemu. Takie podejście sprawia, że mamy do czynienia z dużym oporem, bo nikomu nie zależy na spowolnieniu gospodarczym i całkowitej rezygnacji z własnych nawyków – mówi Bertrand Piccard, szwajcarski aktywista i podróżnik, który w 2016 roku jako pierwszy na świecie okrążył glob samolotem zasilanym wyłącznie energią słoneczną. Jak podkreśla, potrzebna jest zmiana tej narracji i pokazanie, że dziś walka o klimat może iść w parze z rozwojem i przynosić znaczące zyski. Ułatwiają to w dużej mierze innowacje technologiczne.

Naukowcy z Włoskiego Instytutu Technologii w Genui opracowali miękkiego robota inspirowanego biologią dżdżownic, który jest w stanie pełzać. Jest to możliwe dzięki miękkim siłownikom, które wydłużają się lub ściskają, gdy zmienia się ciśnienie w ich wnętrzu. Prototyp posłuży do opracowania urządzeń przeznaczonych do eksploracji podziemnej, akcji poszukiwawczo-ratowniczych w przestrzeniach zamkniętych i eksploracji innych planet. Możliwe będzie zastosowanie tej technologii również w medycynie, na przykład do przeprowadzania badań i zabiegów wykonywanych endoskopowo.

Po ubiegłorocznej napaści Rosji na Ukrainę Unia Europejska, w ramach rewizji swojej polityki energetycznej, mocno przyspieszyła prace nad rozwojem zielonego wodoru. Ma on nie tylko zastąpić część surowców importowanych ze wschodu, ale stanowić też jedno z kluczowych paliw zachodzącej obecnie transformacji energetycznej i w przyszłości znaleźć masowe zastosowanie m.in. w transporcie, przemyśle chemicznym i magazynowaniu energii. – Bardzo ważną rolę we wspieraniu ekologicznych rozwiązań wodorowych mają nie tylko rządy i tworzone przez nie polityki, ale również przemysł – zauważa Dawid Przyłucki, menedżer ds. aplikacji procesowych w Polsce, Ukrainie i krajach bałtyckich w Alfa Laval. Jak wskazuje, to właśnie przemysł dostarcza kluczowych technologii, które mogą przyspieszyć rozwój nowo kształtującej się gospodarki wodorowej.

Serce może odgrywać fundamentalną rolę w percepcji czasu – wynika z badań przeprowadzonych przez naukowców z Cornell University w Nowym Jorku. Nazywają oni serce „zegarmistrzem mózgu”, bo przepływ krwi i częstość uderzeń serca wpływają na postrzeganie przez nas czasu i jego upływu. – Nasze badanie obrazuje, że czas nie jest postrzegany w sposób płaski – mówią jego autorzy.

Autobusy napędzane silnikiem Diesla wciąż stanowią prawie 80 proc. pojazdów we flotach polskich samorządów. Wymogi ustawy o elektromobilności powodują, że większość z nich prowadzi już szeroko zakrojone inwestycje w zeroemisyjny transport, które – według szacunków BGK – są warte łącznie blisko 1,5 mld zł. To jednak nie wystarczy, aby do 2028 roku osiągnąć wymagany ustawą, 30-proc. próg zeroemisyjnych pojazdów we flocie. Według szacunków BGK ten cel w wyznaczonym terminie uda się osiągnąć tylko 36 proc. samorządów. – Aby samorządy mogły zrealizować te ustawowe wymagania, potrzeba łącznie ok. 2,5 do 4,5 mld zł na zakup nowego, zeroemisyjnego taboru – mówi Anna Łopaciuk z Banku Gospodarstwa Krajowego.

W Polsce z niewydolnością serca żyje ok. 1,2 mln osób. Większość z nich do lekarza zgłasza się z już zaawansowaną postacią tej choroby, co powoduje przedwczesną śmiertelność. Dlatego z okazji obchodzonego w dniach 17–23 kwietnia Tygodnia dla Serca kampania „Za głosem serca” przypomina o objawach choroby. W jej ramach planowany jest także cykl spotkań edukacyjnych.

Filtry pokryte złotem, miedzią lub krzemem mogą usprawnić działanie oczyszczaczy powietrza tak, by skuteczniej blokowały rozprzestrzenianie się koronawirusa. Naukowcy z Curtin University w Australii dowiedli, że pierwiastki te mogą skutecznie wychwytywać i przez reakcje chemiczne blokować białko kolca i wnikanie wirusa do komórek. Z kolei oddziaływanie prądem elektrycznym na uwięzione między tymi materiałami białko może skutecznie dezaktywować patogen, zapobiegając procesowi zakażania.

Z kosmodromu w Gujanie Francuskiej startuje flagowa misja Europejskiej Agencji Kosmicznej pod nazwą JUICE (Jupiter Icy Moon Explorer). Jej celem jest zbadanie cech satelitów Jowisza, głównie Europy, Kalisto i Ganimedesa. Chodzi m.in. o ocenę, czy na lodowych księżycach mogą powstać warunki do powstania i podtrzymania życia. Ważną rolę w tej trudnej technicznie misji pełnią polskie firmy odpowiedzialne za realizację trzech z dziesięciu instrumentów.

Zwiększanie równości płci przekłada się na dłuższą oczekiwaną długość życia zarówno kobiet, jak i mężczyzn, przy czym ten wzrost jest większy w przypadku pań – zauważyli naukowcy z Imperial College London. Jak podkreślają, oznacza to także większą dysproporcję między długością życia kobiet i mężczyzn, ponieważ panie statystycznie żyją dłużej. To jednak się zmienia w zależności od regionu. Co istotne, przykłady państw o wysokich dochodach pokazują, że to panowie koniec końców bardziej korzystają na równości płci. Prawdziwym problemem wciąż pozostaje jednak kwestia wyrównywania szans kobiet w krajach o niższych dochodach. Najważniejsze w tym aspekcie jest zapewnienie im dostępu do edukacji.