Wszystkie newsy

Pogarszająca się jakość wody to jedno z największych globalnych wyzwań, a co za tym idzie – także obszar zainteresowania naukowców. Europejski projekt Aquasense ma na celu stworzenie nowego – samowystarczalnego i autonomicznego – systemu monitorowania jakości wody w czasie rzeczywistym. Uczestniczą w nim również badacze z Polski. Po wybuchu globalnej pandemii uwaga naukowców skupiła się na tym, czy koronawirus SARS-CoV-2 może przenosić się przez wodę. Wyniki dotychczasowych badań mogą być cenną wskazówką dla służb sanitarnych.

– Elektroniczny tłumacz to urządzenie najchętniej wykorzystywane przez turystów, zwłaszcza w podróżach do egzotycznych krajów, w których znajomość języka angielskiego nie jest powszechna. Dzięki niemu mogą swobodnie porozumieć się w hotelu, restauracji, na lotnisku czy dworcu autobusowym – mówi Maciej Góralski, założyciel i właściciel Vasco Electronics. Po takie rozwiązania, obsługujące kilkadziesiąt języków, sięgają też służby medyczne i mundurowe czy urzędy obsługujące cudzoziemców. Prezentowany na trwających właśnie w Barcelonie prestiżowych targach elektroniki Mobile World Congress Vasco Translator M3 oferuje także tłumaczenia rozmów telefonicznych czy konferencji nawet do 100 osób, dzięki czemu jest chętnie wykorzystywany przez przedsiębiorców. Krakowska spółka jest jednym z czołowych producentów takich urządzeń. W kwietniu tego roku przebojem weszła na rynek w Japonii i planuje dalszą ekspansję za granicą.

Gaz ma być paliwem przejściowym w drodze do zazielenienia polskiej energetyki. Rząd inwestuje w nowe bloki gazowe, które mają zbliżyć Polskę do osiągnięcia celów redukcji emisji CO2, a eksperci wskazują, że w 2040 roku będzie ona już w dość dużym stopniu polegać na paliwach gazowych. Tymczasem w UE rośnie liczba przeciwników tego surowca jako nieekologicznego i drugiego najbardziej emisyjnego po węglu, a Europejski Bank Inwestycyjny zamierza zaprzestać finansowania projektów gazowych po 2021 roku. – Specjaliści mówią jasno: po 2030 roku gaz będzie na cenzurowanym, tak jak w tej chwili węgiel – mówi Jerzy Marek Nowakowski, prezes Stowarzyszenia Euro-Atlantyckiego. Jak podkreśla, postawienie na ten surowiec oznacza dla nas uzależnienie od jego importu.

W ostatnich latach w Warszawie mocno rozwinęła się zwłaszcza branża technologiczna. Nowe miejsca i programy dla start-upów powstają z każdym rokiem, dzięki czemu coraz więcej młodych i innowacyjnych firm z zagranicy lokuje tu swoje biznesy. Na ten potencjał zwróciło uwagę wydawnictwo Startup Guide, które przygotowuje przewodniki o lokalnych ekosystemach start-upowych w różnych miastach i krajach. Jak dotąd powstało już 40 takich publikacji o miastach w Europie, Ameryce Północnej, Azji i na Bliskim Wschodzie, a niedługo dołączy do nich także Warszawa. Propozycje wyróżniających się start-upów, funduszy, inwestorów, przestrzeni coworkingowych czy programów akceleracyjnych, które powinny trafić do publikacji „Startup Guide Warsaw”, można zgłaszać do 30 czerwca.

Według szacunków US Fish and Wildlife Service każdego roku na farmach wiatrowych ginie 140–500 tys. ptaków. Turbiny wiatrowe są też jedną z głównych przyczyn masowej śmiertelności nietoperzy – według niektórych badań w ten sposób ginie ich ponad 800 tys. rocznie. Polska firma Bioseco stworzyła system monitoringu mający uratować wiele istnień. Kamery HD zamontowane na wieży wiatraka są w stanie w ciągu dwóch sekund wykryć zbliżające się do turbiny ptaki i ostrzec je przed niebezpieczeństwem.

Pandemia zmusiła urzędy do przyspieszenia procesu cyfryzacji. Elektroniczna obsługa wniosków od interesantów stała się już nie tylko opcją, lecz preferowaną i pożądaną formą załatwiania spraw. Polacy entuzjastycznie podchodzą do możliwości załatwiania spraw online. Pod koniec 2020 roku już ponad 40 proc. z nich miało założony profil zaufany. – To jest kwestia najbliższego roku, pół roku i urzędy będą w pełni gotowe do realizacji usług poprzez przygotowane m.in. przez nas narzędzia – mówi Wojciech Jeszka z gliwickiej firmy HyperView.

Rynek spożywczy przechodzi coraz szybszą metamorfozę. Zmiana trendów konsumenckich, coraz większa świadomość i zapotrzebowanie na zdrową żywność sprawiają, że coraz większym zainteresowaniem cieszy się tzw. foodtech. Polska firma przy współpracy biotechnologów, dietetyków i naukowców opracowała unikatową formułę posiłku w formie koktajlu, który nie tylko zaspokaja głód i dodaje energii, lecz także wspiera budowanie odporności, odżywia i oczyszcza oraz opóźnia objawy starzenia się organizmu.

W Polsce trwa boom na odnawialne źródła energii, w tym przede wszystkim fotowoltaikę. Źródła OZE są czyste i coraz wydajniejsze, jednak wciąż mają pewne ograniczenia. – Energetyka ze źródeł odnawialnych jest nieprzewidywalna i komponentem uzupełniającym bezpieczeństwo energetyczne są elektrownie wirtualne – tłumaczy Grzegorz Nowaczewski, założyciel Virtual Power Plant. Polacy budują wirtualną elektrownię, czyli oprogramowanie pozwalające magazynować i optymalizować zużycie energii pochodzącej z OZE oraz zarządzać nim. Już w tej chwili budowana elektrownia dysponuje chwilową mocą ponad 100 MW, ale w planach jest jej pięciokrotne zwiększenie.

Produkowany w fabrykach Alstomu w Niemczech i Polsce Coradia iLint to pierwszy na świecie pasażerski pociąg z napędem wodorowym. To cichy i bezemisyjny pojazd, który emituje tylko wodę i parę wodną. Na zakup pociągów na wodór zdecydowały się już Niemcy, Austria, a także Francja i Włochy. Jeśli spłynęłyby także zamówienia z Polski, takie pojazdy mogłyby zastąpić pociągi o tradycyjnym napędzie. Dla Polski, której 74 proc. transportu kolejowego nadal opiera się na węglu, a duża część tras wciąż pozostaje niezelektryfikowana, wykorzystanie wodoru na kolei to szansa na znaczące redukcje emisji CO2, ale i szansa w globalnym wyścigu technologii wodorowych. Pojazd właśnie zadebiutował na polskich torach podczas testów eksploatacyjnych na torze koło Wrocławia.

W ciągu następnych lat zagrożenia hybrydowe będą rosły pod względem złożoności, intensywności i zasięgu. Dezinformacja, cyberataki, działalność wywrotowa, konflikty na niskim szczeblu zostaną zaostrzone przez gwałtowne zmiany technologiczne i globalną łączność. Zagrożeniem może być sztuczna inteligencja. Już teraz niektóre rządy wykorzystują ją do podejmowania decyzji związanych z bezpieczeństwem narodowym i działaniami wojennymi. – Innowacje stwarzają szanse, ale zwiększają podatność na zagrożenia, w tym hybrydowe – ocenia Tomasz Kijewski, prezes Warsaw Institute.

Zdaniem ekspertów istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że w ciągu najbliższych 50 lat wystąpi kolejna epidemia podobna do COVID-19. W walce z ciężkimi chorobami może pomóc nanotechnologia. W przeciwieństwie do obecnych szczepionek nanoszczepionki opierają się na maleńkich cząsteczkach, które mogą wysyłać do komórek odpornościowych sygnały, wzmacniając odpowiedź układu odpornościowego. Nad tego typu szczepionką pracują polscy naukowcy, którzy chcą stworzyć „system” pozwalający na błyskawiczne produkowanie preparatów przeciwko różnym koronawirusom.

Według obliczeń geofizyka Toma Parsonsa z agencji United States Geological Survey miasta mogą się zapadać pod własnym ciężarem. Dla przykładu San Francisco miało się zapaść na przestrzeni lat o 8 cm. – Osiadanie tego miasta wynika z układu tektonicznego. Jeżeli miasto jest posadowione na stabilnym gruncie, nie grozi mu takie ryzyko – wyjaśniają naukowcy z Akademii Górniczo-Hutniczej. Jak dodają, żadne z polskich miast nie jest zagrożone tym procesem, choć w wyniku postępujących zmian klimatycznych i podnoszenia się oceanów niektóre tereny w Polsce mogą zostać zalane w perspektywie kilkuset lat.

Wybuch pandemii koronawirusa spowodował nie tylko przyspieszenie wdrożeń technologii medycznych, takich jak szczepionki mRNA, lecz także pobudził kreatywność naukowców – twierdzą eksperci z Politechniki Warszawskiej. Duża część projektów realizowanych w CEZAMAT związana była w tym czasie m.in. z rozwiązaniami zapobiegającymi zakażeniom, takimi jak antyseptyczne włókna z jonami srebra i miedzi. Uczelnia planuje już kolejne projekty i liczy na ich finansowanie z nowej perspektywy unijnej.

Już w październiku w Polsce zostaną wprowadzone e-faktury – zapowiada polski rząd. Na razie będą dobrowolną formą rozliczenia, jednak za dwa lata system podatkowy zostanie całkowicie zdigitalizowany. Eksperci wskazują, że oprócz oczywistych korzyści, takich jak uszczelnienie systemu podatkowego czy uproszczenie rozliczeń między kontrahentami, e-faktury wiążą się też z pewnymi ryzykami. To przede wszystkim obawa przed inwigilacją i działaniami hakerów.

Diagnostyka to kluczowa część medycyny precyzyjnej. Może być wykorzystywana do badań przesiewowych pacjentów pod kątem przełomowych terapii i wcześniejszego wykrywania ciężkich chorób. Jednocześnie pandemia koronawirusa sprawiła, że na stałe do codziennego życia wejdą regularne szybkie testy. Powszechne są już technologie wykrywania białek oraz dobrej jakości technologie amplifikacji kwasów nukleinowych. – Pandemia dramatycznie przyspieszyła procesy transformacji, które zmierzają do łatwiejszej implementacji urządzeń do mierzenia naszych parametrów – mówi dr Adam Nowiński, dyrektor Screenmedu.