Wszystkie newsy

Polityka państw regionu dotycząca Morza Bałtyckiego poprawiła się w ciągu ostatnich kilku lat, ale nie ma to jeszcze pozytywnego przełożenia na ekosystem. Mocno osłabiają go z jednej strony czynniki wynikające z działalności człowieka – w tym m.in. eutrofizacja, przełowienie, odpady i substancje niebezpieczne, a z drugiej – zmiany klimatyczne. Ich wpływ na Morze Bałtyckie jest nawet większy, niż przeciętnie ma to miejsce w innych akwenach, a w nadchodzących latach będzie się nasilać, ze stratą m.in. dla turystyki i rybołówstwa – wynika z najnowszego raportu Komisji Helsińskiej. Z jej szacunków wynika, że poprawa kondycji ekosystemu może przynieść wymierne korzyści dla mieszkańców regionu – ok. 5,6 mld euro rocznie.

W Polsce jest ok. 1,6 mln ha torfowisk, które są najskuteczniejszymi na świecie pochłaniaczami dwutlenku węgla, a przy tym siedliskiem wielu ginących gatunków roślin i zwierząt. Jednak ok. 85 proc. z nich zostało osuszonych, aby powiększyć ich kosztem areał gruntów rolnych i lasów gospodarczych. Polska jest obok Holandii, Niemiec i Danii jednym z państw o największej skali utraty tych ekosystemów w Europie. Zdegradowane torfowiska zmieniły się z pochłaniaczy CO2 w potężne źródła tego gazu cieplarnianego. Skutkiem jest też stan zagrożenia wielu gatunków roślin i zwierząt oraz pogłębienie zjawisk suszowych i powodziowych. Dlatego eksperci – przy okazji przypadającego 2 lutego Światowego Dnia Mokradeł – apelują do nowego rządu o pilne działania w zakresie poprawy stanu tych ekosystemów. Liczą na przyspieszenie prac nad strategią, ponieważ odnowa bagien i torfowisk to punkt uwzględniony w umowie koalicyjnej.

Zgodnie z unijnym rozporządzeniem AFIR w krajach unijnych przy głównych trasach transportowych sieci TEN-T stacje ładowania samochodów elektrycznych mają być zlokalizowane co 60 km, a ich moc od 2025 roku ma wzrosnąć do 400 kW. W Polsce oznacza to konieczność wybudowania około 160 nowych stacji. Zdaniem ekspertów będzie to trudne i kosztowne, bo trasy są zlokalizowane z dala od sieci elektroenergetycznej. Brakuje też instrumentów wsparcia takich inwestycji – zarówno finansowych, jak i legislacyjnych. Przyspieszenie w tym procesie jest konieczne, bo dziś liczba samochodów elektrycznych rośnie znacznie szybciej niż liczba punktów ładowania.

Ludzie trzymają w tajemnicy pewne informacje o sobie najczęściej dlatego, że boją się reakcji innych. Amerykańscy naukowcy postanowili więc sprawdzić, czy słusznie. Okazuje się, że wyjawienie nawet najbardziej niewygodnych sekretów bliskim czy znajomym najczęściej spotyka się z dużo łagodniejszym przyjęciem, niż obawiają się tego sami zainteresowani. Pozbywanie się trudnych tajemnic może za to pozytywnie wpływać na dobrostan psychiczny i ułatwiać budowanie dobrych relacji, nie tylko towarzyskich, ale i biznesowych.

– W ubiegłym roku aż 40 proc. pensji w instytutach PAN było poniżej minimalnej pensji i trudno było nam przekonać młodych ludzi, że ścieżka rozwoju naukowego jest tym, co powinni w życiu robić – mówi prezes PAN, prof. Marek Konarzewski. Wskazuje, że zapisana w budżecie na ten rok kwota 180 mln zł dotacji pozwoli zaledwie na zrekompensowanie podwyżek kosztów utrzymania potencjału badawczego instytutów. Żeby mówić o dalszym rozwoju PAN, trzeba wrócić do rozmów o finansowaniu, ale także o zmianach organizacyjnych w tej instytucji. Reformę PAN zapowiedział już minister nauki i szkolnictwa wyższego Dariusz Wieczorek.

Naukowcy z Uniwersytetu Old Dominion w Norfolk w USA zbadali konsekwencje stosowania kar fizycznych wobec dzieci w ich dalszym rozwoju. Przeprowadzona przez nich analiza wykazała, że nawet sporadyczne klapsy mogą prowadzić do zaburzeń w kształtowaniu funkcji poznawczych dzieci. Efektem mogą być późniejsze trudności z koncentracją w nauce. Nie pozostaje to również bez wpływu na rozwój psychiki. Mimo że stosowanie kar cielesnych jest zakazywane w kolejnych krajach, to – jak podaje UNICEF – w wielu państwach dwie trzecie dzieci na świecie jest tak karanych.

– Stale wzrasta wiedza o tym, że ochrona danych osobowych jest nam przynależna, że jest naszym prawem podstawowym i że administratorzy muszą to respektować – mówi Monika Krasińska z Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Jednak zarówno w kwestii świadomości na temat bezpieczeństwa naszych danych, jak i przestrzegania przepisów prawa jest w Polsce jeszcze wiele do zrobienia – przypominają eksperci z okazji obchodzonego 28 stycznia Dnia Ochrony Danych Osobowych. Część z przepisów zresztą wymaga zmian. Administratorzy i inspektorzy ochrony danych osobowych zgłaszają bowiem sprzeczności między krajową legislacją a unijnym rozporządzeniem GDPR.

W Europie brakuje około miliona specjalistów w sektorze cyfrowym, a 53 proc. firm ma trudności z rekrutowaniem wykwalifikowanych pracowników w branży ICT – pokazuje raport „Polka XXI wieku”. Jego autorzy podkreślają, że by rozwiązać ten problem, konieczne jest zachęcanie większej liczby kobiet do udziału w gospodarce cyfrowej. Zwiększenie ich udziału w branży technologii i IT pomogłoby wyeliminować lukę kompetencyjną i przyniosłoby Europie spore korzyści gospodarcze. Mimo postępów w ostatnich latach na drodze wciąż stoi jednak szereg barier.

Rynek autonomicznych pojazdów do końca dekady ma zwiększyć swoją wartość prawie pięciokrotnie. W miastach, które dopuszczają takie samochody do ruchu, dochodzi do wypadków wynikających ze złych „decyzji” podejmowanych przez sztuczną inteligencję kierującą pojazdem. Naukowcy uważają, że wynika to ze zbyt ubogiego zestawu modeli decyzyjnych wykorzystywanych do programowania pojazdów. Opierają się one na „dylemacie wózka”, czyli wyborze spośród dwóch rozwiązań tego, które będzie miało teoretycznie łagodniejsze skutki. Na podstawie zróżnicowanych scenariuszy badacze opracowują dużo bardziej złożone i w większym stopniu zbliżone do rzeczywistych dylematów kierowców rozwiązanie do szkolenia pojazdów autonomicznych.

Nowy lek na odchudzanie opracowywany przez amerykańskich naukowców imituje mechanizmy w mięśniach, jakie towarzyszą ćwiczeniom wytrzymałościowym. Testy na myszach wykazały, że pozwala on zużyć więcej energii i zwiększyć aktywność, co powoduje chudnięcie bez wysiłku fizycznego. Innowacyjna terapia mogłaby znaleźć zastosowanie w leczeniu otyłości i różnych chorób metabolicznych, ale także w schorzeniach związanych z zaburzeniami funkcjonowania mięśni. To zupełnie inne podejście niż w przypadku najnowszych leków zarejestrowanych w leczeniu cukrzycy i otyłości.

W poniedziałek ruszyła kolejna edycja Funduszu MŚP. Mikro-, małe i średnie firmy z UE mogą w nim uzyskać dofinansowanie do opłat urzędowych związanych z ochroną własności przemysłowej, czyli m.in. z rejestracją znaków towarowych i wynalazków. Dotyczy to zarówno ochrony na terenie Polski, jak i w całej UE. Dopłata wynosi w zależności od wybranego bonu od 1 tys. do 3,5 tys. euro. Z dofinansowania mogą skorzystać także firmy ukraińskie. Poprzednia edycja SME Fund cieszyła się dużym zainteresowaniem krajowych podmiotów – były drugą po Hiszpanach najliczniejszą grupą wśród wnioskujących o dofinansowanie.

Zaproszenia na spotkania przyjmowane mimo woli są częstym zjawiskiem. Boimy się negatywnych skutków odmowy, ale często zupełnie niepotrzebnie. Amerykańscy naukowcy przeanalizowali, jakie obawy towarzyszą osobom odmawiającym spotkania towarzyskiego, i skonfrontowali to z rzeczywistymi odczuciami osób, które były nadawcami zaproszeń. Okazało się, że obawy były mocno wyolbrzymione. Z drugiej strony, choć odmowa nie niesie za sobą najczęściej poważnych konsekwencji, to nie warto też unikać życia towarzyskiego.

Wraz z upowszechnianiem się sztucznej inteligencji pojawia się też coraz więcej problemów i wątpliwości, związanych np. z dezinformacją w mediach społecznościowych, kreowaniem fake newsów czy ochroną danych. Ma to szczególne znaczenie dla młodych ludzi, którzy są najbardziej aktywni w sieci. Jak wskazują eksperci, potrzebna jest szeroka edukacja, która uświadomi młodemu pokoleniu korzyści i zagrożenia związane z tą technologią oraz pokaże, jak sztuczna inteligencja wpływa na nasze życie i podejmowane decyzje. To istotne zadanie dla nauczycielek i nauczycieli oraz osób pracujących z dziećmi i młodzieżą. Ich kształceniu w obszarze sztucznej inteligencji ma służyć kurs e-learningowy #BurzaMózgów, zainicjowany przez Fundację Orange.

W ciągu prawie pół roku funkcjonowania programu bezpłatnych szczepień przeciw HPV udało się wyszczepić zaledwie 16 proc. docelowej grupy 12- i 13-latków. Po roku funkcjonowania programu ten odsetek wzrośnie prawdopodobnie do 30–40 proc. – informuje dr hab. n. med. Andrzej Nowakowski z Narodowego Instytutu Onkologii. – To jednak wciąż za mało. Dlatego potrzebna jest szersza edukacja, skierowana zarówno do rodziców nastolatków, jak i personelu medycznego – podkreśla ekspert.

W zestawieniu globalnych ryzyk na najbliższe dwa lata znalazły się dwa czynniki ekonomiczne – inflacja i spodziewane spowolnienie gospodarcze – wynika z „Global Risk Report 2024”. Z tymi wyzwaniami wiąże się szereg problemów gospodarczo-społecznych, m.in. rosnące koszty życia, presja na podwyżki czy walka o talenty na rynku pracy. Obawy z tym związane to codzienność również polskich firm. Eksperci podkreślają, że na to wszystko nakłada się poważne długoterminowe wyzwanie, czyli niekorzystne zmiany demograficzne.