Wszystkie newsy

Jednym z głównych wyzwań polskiej nauki jest nie tylko tworzenie nowoczesnych i innowacyjnych wynalazków i rozwiązań. Niezbędna jest także współpraca z przedsiębiorstwami. Taka forma szeroko zakrojonej kooperacji jest już znana w krajach Europy Zachodniej, a w Polsce dopiero startuje. Szansą na nią jest program Horyzont Europa, którego budżet wynosi 100 mld euro na rozwój dla innowacyjnych firm z Unii Europejskiej. – Niestety na razie więcej wpłacamy do projektów europejskich w Horyzoncie 2020, niż z niego dostajemy – mówi dr Piotr Dardziński, prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz.

Rozwój oraz miniaturyzacja spektrografów umożliwiają wykorzystanie nowych, wysoce wyspecjalizowanych narzędzi do analizy składu ijakości produktów. Spektrografia komputerowa cieszy się szczególnym powodzeniem w branży przetwórstwa żywności, gdzie przyczynia się do automatyzacji procesów kontrolnych i przyspiesza pracę linii produkcyjnych. Jednak może być wykorzystana także na szerszą skalę, np. do oceny zmian klimatycznych. – Jesteśmy w stanie zmierzyć nawet całą Ziemię – mówi Jędrzej Kowalewski, prezes polskiego Scanway.

Cyfryzacja społeczeństwa prowadzi do nieuniknionego rozwoju systemów opartych na rozwiązanich z zakresu sztucznej inteligencji. Algorytmy zautomatyzują część powtarzalnych i rutynowych obowiązków, pozbawiając pracy najmniej wykwalifikowaną kadrę, ale w miejscu starych zawodów powstaną nowe. Ośrodki naukowe i rządowe oraz przedsiębiorstwa technologiczne przygotowują się do tych wyzwań, inwestując w rozwój umiejętności związanych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji oraz badania nad jej wpływem na społeczeństwo. – Niezbędne jest powołanie międzynarodowej agencji regulującej rynek SI – mówi Jarosław Królewski, prezes zarządu Synerise.

Inteligentne urządzenia medyczne do domowego użytku pozwalają na coraz lepszą diagnostykę. Opracowywany przez Polaków przenośny aparat do wykonywania EKG wykryje ewentualne nieprawidłowości i poinformuje o nich lekarza. W domowych warunkach można też już przeprowadzić między innymi EEG. Dzięki algorytmom uczenia maszynowego urządzenie służące do tego badania zaproponuje ćwiczenia pomagające poradzić sobie ze stresem.

Hakerzy coraz częściej atakują systemy bankowe i klientów banków. Cyberataki wykorzystują nowoczesne technologie, często stosuje się podczas nich także dane klientów, w tym loginy, hasła czy dane biometryczne. Uczenie maszynowe i sztuczna inteligencja pomagają jednak walczyć z cyberprzestępcami. Buguroo, korzystając z biometrii behawioralnej, jest w stanie zbudować unikalne profile każdego klienta bankowego. Cyfrowe DNA pochodzi z setek źródeł – od sposobu, w jaki klient przesuwa mysz, do prędkości i rytmu, z jakim wpisuje np. swoje imię.

Dzięki zintegrowaniu i analizie danych z różnych źródeł ochrona zdrowia w 2040 roku w niczym nie będzie już przypominać tej znanej obecnie – prognozuje Deloitte w raporcie „Future of Health”. Już dzisiaj 77 proc. lekarzy w Polsce korzysta przynajmniej z jednego rozwiązania w obszarze cyfrowych technologii medycznych lub aplikacji monitorujących stan zdrowia, a aż 82 proc. ogółu społeczeństwa chce mieć stały dostęp do swoich wyników i historii medycznych – takie wnioski płyną z raportu „Future Health Index” przygotowanego na zlecenie firmy Philips. Wykorzystanie danych i wdrożenie rozwiązań sztucznej inteligencji umożliwi m.in. ocenę jakości i skuteczności leczenia, racjonalizację wydatków na służbę zdrowia czy prognozowanie z wyprzedzeniem stanu zdrowia pacjenta.

Samochody elektryczne to jeden z głównych trendów, który zmienia rynek motoryzacyjny. Wymusza też inwestycje w technologie i nowe rozwiązania ze strony producentów opon, gdyż elektryki wymagają specjalnego ogumienia. Te tradycyjne zużywają się szybciej, a na ich trwałość wpływa m.in. ciężar akumulatora. Inżynierowie Goodyeara opracowali specjalną, koncepcyjną oponę, która ma wspierać mobilność elektryczną, ale przede wszystkim zapewnić większy komfort kierowcom. Goodyear reCharge opiera się na personalizacji, wygodzie i zrównoważonym rozwoju, dostosowując się do warunków na drodze i stylu jazdy konkretnego użytkownika.

Przyspieszają prace nad pierwszą oryginalną polską cząsteczką przeciwnowotworową. Ryvu Therapeutics testuje już inhibitory białka, które mogą mieć duży potencjał w leczeniu różnych typów nowotworów. Nowa cząsteczka sprawdzi się tam, gdzie ze względu na rodzaj mutacji nowotwory nie były dotychczas podatne na typowe leczenie. Obecnie blisko 20 proc. wszystkich nowotworów litych ma przynajmniej jedną mutację w podjednostkach kompleksu.

Kolej staje się coraz bardziej innowacyjna. Pojawiają się nowoczesne tabory i superszybkie, ekologiczne pociągi. Sztuczna inteligencja pomaga maszynistom, zmniejsza ryzyko wypadków i ostrzega przed zagrożeniami. Na zmianach korzystają również pasażerowie. Nowoczesne aplikacje nie tylko pozwalają na zakup biletu, ale też w czasie rzeczywistym podają informacje o ruchu w miejscu docelowym. Innowacje nie omijają także pociągów regionalnych. POLREGIO wprowadziło np. rozwiązania, które pozwalają niepełnosprawnym łatwiej zaplanować podróż.

Międzynarodowa współpraca to dla naukowców z Polski szansa na wymianę doświadczeń i wiedzy, poszerzenie perspektyw, zdobycie większego finansowania, a także na szybszą komercjalizację efektów prac badawczych. Polscy badacze – szczególnie fizycy, matematycy i biolodzy – od lat rozwijają ją na gruncie polsko-francuskim. Dowodem na jej potencjał jest przyznana właśnie po raz pierwszy Polsko-Francuska Nagroda Naukowa im. Marii Skłodowskiej i Pierre’a Curie. Otrzymały ją dwa polsko-francuskie tandemy naukowców za wieloletnią współpracę, która zaowocowała m.in. prestiżowymi publikacjami naukowymi.

Trwają coraz bardziej zaawansowane badania genetyczne. Opracowywana jest Genomiczna Mapa Polski, która pozwoli na wprowadzanie na rynek leków celowanych. Coraz więcej start-upów i młodych firm pracuje nad analizą danych genetycznych, która może przyczynić się do lepszego doboru leków w konkretnych chorobach. Krakowska firma Intelliseq chce oferować szpitalom i uczelniom przystępne cenowo oprogramowanie do analizy genów.

Z Europejskiego Rankingu Innowacyjności opracowanego przez Komisję Europejską wynika, że w 2019 roku kraje unijne po raz pierwszy przegoniły pod względem wdrażania innowacyjnych projektów technologicznych Stany Zjednoczone, ustępując jedynie Japonii oraz Korei Południowej. Polska gospodarka zajmuje czwarte miejsce od końca pod względem innowacyjności wśród krajów unijnych. W poprawieniu naszej pozycji w rankingu mogą pomóc konkursy oraz programy wsparcia dla obiecujących przedsiębiorców, a w jednym z nich ogłoszono polskie produkty przyszłości.

Ostatnie lata przynoszą wiele przełomowych odkryć w dziedzinie dinozaurów. Naukowcy w zasadzie co chwila podają informacje o nowych gatunkach, wiedzą, jak rozwijały się mózgi tych zwierząt, a korzystając z kombinacji obrazowania, anatomii i analizy inżynierskiej, potrafią określić budowę ich kości. Polscy badacze z Uniwersytetu Warszawskiego, na podstawie pradinozaura odkrytego w Krasiejowie pod Opolem – Silesaurusa opolensis, odkryli, że dinozaury wywodziły się bezpośrednio z czworonożnych zwierząt. To odkrycie diametralnie zmienia spojrzenie na wczesne etapy ich ewolucji.

Leki biologiczne są szansą dla psów cierpiących na choroby autoimmunologiczne. Stworzony z komórek macierzystych lek zrewolucjonizuje leczenie psów chorych m.in. na zwyrodnienia stawów. Podawany zamiast środków chemicznych może uchronić je przed powikłaniami i skutkami ubocznymi farmakoterapii. Naukowcy badają także możliwość wykorzystania toksyn z wąglika przy leczeniu raka pęcherza moczowego u psów. Potencjalnie mogą być także stosowane u ludzi. Coraz lepsze możliwości diagnostyczne i terapeutyczne pozwolą taniej i skuteczniej leczyć zwierzęta domowe.

Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że na świecie żyje 253 mln ludzi z zaburzeniami widzenia. Ponad 80 proc. wszystkich problemów ze wzrokiem można wyleczyć lub im zapobiec. Może w tym pomóc wirtualna rzeczywistość – niedawne wyniki badań wskazują, że okulary VR poprawiają ostrość widzenia i zmniejszają wady wzroku. Polska firma opracowała technologię, która rozwiąże problem zeza i leniwego oka u dzieci.