News powiązane z dane satelitarne

Analitycy coraz częściej korzystają z satelitarnych obserwacji, które na podstawie danych historycznych pozwalają z większym prawdopodobieństwem oszacować wystąpienie powodzi, nagłych burz czy innych gwałtownych zjawisk atmosferycznych. Kiedy już do takiego zdarzenia dojdzie, dzięki danym satelitarnym można na bieżąco śledzić jego skutki i odpowiednio reagować. Ma to szczególne znaczenie w dobie postępujących zmian klimatycznych. – Takie zjawiska jak gwałtowne zjawiska pogodowe, powodzie, burze, intensywne opady, susze – to są zmiany, które możemy obserwować i lepiej rozumieć dzięki danym satelitarnym – mówi dr Jakub Ryzenko, szef Centrum Informacji Kryzysowej CBK.

Nawet 40 proc. kontroli prowadzonych bezpośrednio w gospodarstwie rolnym udaje się uniknąć dzięki systemowi monitorowania obszarów wiejskich, wykorzystującemu dane satelitarne z programu Copernicus – podaje Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Pozwala to na dużo sprawniejszą obsługę i realizację wniosków o wsparcie z programów realizowanych przez ARiMR. Dane satelitarne są również podstawą innowacji opracowywanych dla rolnictwa. Wciąż jednak niewielu rolników w Polsce je wdraża. Jak wynika z raportu NCBR, jedną z barier jest niedostateczny dostęp do szerokopasmowych łączy na wsi.

Według Euroconsultu globalny rynek usług opartych na zobrazowaniu satelitarnym w 2028 roku ma być wart już 12,1 mld dol. Ogromna w tym zasługa zainicjowanego dokładnie 25 lat temu Programu Copernicus, który jest w tej chwili największym dostawcą otwartych danych satelitarnych na świecie. Korzystają z nich m.in. naukowcy, instytucje różnego szczebla, użytkownicy komercyjni i prywatni, a przede wszystkim firmy. – Polskie firmy dobrze radzą sobie na europejskim rynku przetwarzania i użytkowania danych z obserwacji satelitarnych. Staje się to nawet polską specjalizacją – mówi prezes CloudFerro Maciej Krzyżanowski. Jak wskazuje, dane satelitarne stymulują biznes do tworzenia innowacji i mają wręcz nieograniczony wachlarz zastosowań.

Łatwiejszy dostęp do zdjęć satelitarnych skłania twórców aplikacji do projektowania rozwiązań dla rolnictwa. Platformy analizujące dane pozyskane przez satelity ułatwiają rolnikom planowanie upraw, wskazywanie obszarów potrzebujących zwiększonego nawożenia, a nawet oszacowanie strat poniesionych wskutek klęsk żywiołowych. Dane satelitarne stanowią jedną z podstaw funkcjonowania i rozwoju rolnictwa precyzyjnego, którego rynek do końca dekady zwiększy swoją wartość ponad dwuipółkrotnie.

Przemysł kosmiczny skupia się już nie tylko na poszerzeniu możliwości eksploracji kosmosu, ale i na ograniczeniu wpływu na środowisko naturalne. Jednym z celów sektora jest opracowanie technologii umożliwiających wydłużenie eksploatacji satelitów, a także „sprzątanie” śmieci, jakie zostają po obecności człowieka w kosmosie. Kolejnym etapem będą ekologiczne paliwa. – Na pewno potrzebujemy jeszcze wiele innowacji i wiele lat rozwoju, żeby rynek był w stu procentach ekologiczny – mówi Weronika Borejko ze Stowarzyszenia Polskich Profesjonalistów Sektora Kosmicznego. Dziś dane dostarczane z satelitów umożliwiają coraz bardziej efektywne zarządzanie zasobami naturalnymi na Ziemi.

W bazie Europejskiej Agencji Kosmicznej na koniec ub.r. było zarejestrowanych 345 podmiotów z Polski. To wciąż niewiele w porównaniu np. z Hiszpanią, która ma tam 670 swoich przedsiębiorstw. W Polsce sektor kosmiczny rozwija się stosunkowo od niedawna, jednak ambicje są duże. Zgodnie z założeniami rządowej Strategii Kosmicznej obroty na tym rynku do 2030 roku mają stanowić już 3 proc. łącznych obrotów sektora kosmicznego w Europie. Wiele polskich firm jest już dziś zainteresowanych udziałem w nowych programach kosmicznych UE. – Bez wsparcia administracji i polskich przedstawicieli w KE pozyskiwanie dużych kontraktów nie jest do końca możliwe – mówi Paweł Wojtkiewicz, prezes Związku Pracodawców Sektora Kosmicznego. Branża wciąż czeka także na przyjęcie Krajowego Programu Kosmicznego.

Przedłużające się prace nad Krajowym Programem Kosmicznym i brak kadr to jedne z największych bolączek sektora kosmicznego w Polsce. Branża, która od dekady rozwija się w błyskawicznym tempie, poszukuje m.in. inżynierów, elektroników, programistów, specjalistów z dziedziny IT i robotyki. I choć budowa kadr dla sektora kosmicznego jest jednym z celów ustanowionych w Polskiej Strategii Kosmicznej do 2030 roku, to – jak zauważyła NIK – w Polsce wciąż brak konkretnych działań w tym obszarze.

Niedawno powołana Agencja Unii Europejskiej ds. Programu Kosmicznego ma rozpocząć nową erę obecności Europy w przestrzeni kosmicznej. Agencja połączy efekty programów Galileo, EGNOS i Copernicus, czyli systemów satelitarnych i programów obserwacji Ziemi. – W ten sposób chcemy doprowadzić do bardzo istotnych synergii. Właściwie ogranicza nas tylko nasza wyobraźnia. Wiele zastosowań już się pojawiło, na przykład w rolnictwie – wskazuje Rodrigo da Costa, dyrektor wykonawczy EUSPA.

Dzięki indeksowaniu Ziemi za pomocą monitoringu satelitarnego można dokonywać niezwykle precyzyjnych pomiarów. Polska firma specjalizuje się np. w badaniu osiadania terenów górniczych. Stworzone przez nią oprogramowanie umożliwia szybką detekcję i podniesienie alarmu w przypadku zmian mogących nieść ryzyko katastrofy. Monitoring satelitarny pozwala jednak również kontrolować transport morski, rozpoznawać obiekty wojskowe, a także maksymalizować plony w gospodarstwach rolnych.

Po siedmioletnim okresie przejściowym zakończył się specjalny program wsparcia dla polskich firm, który miał za zadanie ułatwić im budowanie kompetencji w sektorze kosmicznym. Tym samym Polska weszła w etap dojrzałego członkostwa w Europejskiej Agencji Kosmicznej, a krajowe przedsiębiorstwa będą teraz mierzyć się w otwartych przetargach z zagraniczną konkurencją. Jak podkreśla dr Aleksandra Bukała z Polskiej Agencji Kosmicznej, zainteresowanie tą branżą jest duże i rośnie. Siłą polskiego sektora kosmicznego jest to, że tworzą go głównie podmioty MŚP, które cechują się dużą kreatywnością i elastycznością. Z kolei brak doświadczenia, zaplecza i kapitału to obszary, które wciąż wymagają nadgonienia w stosunku do innych państw.

Satelity działające w ramach europejskiego programu Copernicus zapewnią 10 petabajtów danych rocznie. Liczba obrazów satelitarnych rośnie w ogromnym tempie, narzędzia do przetwarzania i analizy danych powoli przestają już wystarczać. Opracowane przez polską firmę innowacyjne narzędzie Deep Flow ułatwi zbieranie informacji ze zdjęć satelitarnych. Oprogramowanie interpretuje satelitarne dane obrazowe i może je wykorzystać np. w rolnictwie czy ochronie zdrowia. Dzięki technologii głębokiego uczenia komputery są w stanie analizować tysiące zdjęć i odkrywać wzorce.

Każdy może uzyskać dostęp do najwyższej jakości zdjęć satelitarnych. To efekt unijnych programów, w ramach których zbierane przez satelitów radarowych dane są udostępniane na specjalnych platformach. Dane satelitarne są coraz dokładniejsze i powstaje coraz więcej ich zastosowań. Pozwalają wykryć milimetrowe przesunięcia gruntu, które mogą świadczyć np. o przeciekach w sieci wodociągowej. Są używane także m.in. do wykrywania samowolek budowlanych, w poszukiwaniu kopalin, a także w wykrywaniu klęsk żywiołowych i zapobieganiu im.

Polski sektor kosmiczny dynamicznie się rozwija. Przystąpienie do Europejskiej Agencji Kosmicznej ten rozwój znacznie przyspieszyło. Pojawia się coraz więcej firm, które z powodzeniem rywalizują z zagranicznymi o największe kontrakty. Od 2012 roku liczba krajowych podmiotów zarejestrowanych na portalu przetargowym ESA wzrosła kilkukrotnie. Sukces w programie kosmicznym może zapewnić Polsce znalezienie niezagospodarowanej niszy, jak elektronika czy mechanika.

Ponad 90 proc. danych wykorzystywanych w modelach pogodowych pochodzi z satelitów pogodowych. Dostarczają niezbędnych informacji na temat zmieniającego się stanu atmosfery, oceanów i powierzchni lądu. Pozwalają także na monitorowanie w czasie rzeczywistym zagrożeń pogodowych. Nie wyobrażam sobie funkcjonowania bez danych satelitarnych – mówi dr Bożena Łapeta z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Coraz częściej są one również wykorzystywane w rolnictwie – do oceny plonów czy monitorowania dostępności żywności.

Dane satelitarne są coraz bardziej dostępne dla zwykłych użytkowników i firm. Ułatwienia dostępu do danych z obserwacji Ziemi wszystkim zainteresowanym ma stymulować rozwój usług, które bazują na wykorzystaniu danych satelitarnych. Konstelacji satelitarnych, które przynoszą takie dane, jest coraz więcej, w tym Copernicus, wysyłany w kosmos przez Europejską Agencję Kosmiczną. Codziennie dostarczanych jest nawet dwadzieścia terabajtów danych, których jak dotąd wyzwaniem było odpowiednie wykorzystanie, a wciąż problemem jest ich przechowywanie.