Wszystkie newsy

– Unia Europejska poradziła sobie z kryzysem energetycznym nadspodziewanie dobrze, lepiej, niż byśmy się spodziewali – mówi Monika Morawiecka z Regulatory Assistance Project. Jak wskazuje, to zasługa zarówno działań podjętych na poziomie UE, jak i niezależnych, zewnętrznych czynników, takich jak ciepła zima i ograniczenia covidowe w Chinach. – W tym roku mamy jednak kilka czynników niepewności, które utrudniają odpowiedź na pytanie, czy wyszliśmy już z tego kryzysu – dodaje. Wśród nich są nie tylko warunki pogodowe i susza, lecz także kondycja elektrowni jądrowych. Jak podkreśla ekspertka, kryzys energetyczny na europejskim rynku ma też pozytywną stronę. Szacuje się, że przyspieszył transformację energetyczną o co najmniej kilka lat.

W Polsce i całej Europie Środkowo-Wschodniej pojawia się coraz więcej start-upów z branży climate tech, które wspierają walkę ze zmianami klimatycznymi. Zajmują się m.in. alternatywnymi źródłami energii, recyklingiem, dostępem do wody, agritechem czy kwestiami związanymi z odpowiedzialną konsumpcją. Są też coraz istotniejszą częścią rynku venture capital. – To jest temat świeży. Projektów climate-techowych jest coraz więcej, ale one dopiero się rozwijają. Nie ma jeszcze zbyt wielu start-upów, które byłyby faktycznie działającymi, dochodowymi firmami. Stąd potrzebna nam współpraca akceleracyjna – zauważa Konrad Ozdowy, ekspert ds. innowacji w PKO Banku Polskim.

Po ubiegłorocznej napaści Rosji na Ukrainę Unia Europejska, w ramach rewizji swojej polityki energetycznej, mocno przyspieszyła prace nad rozwojem zielonego wodoru. Ma on nie tylko zastąpić część surowców importowanych ze wschodu, ale stanowić też jedno z kluczowych paliw zachodzącej obecnie transformacji energetycznej i w przyszłości znaleźć masowe zastosowanie m.in. w transporcie, przemyśle chemicznym i magazynowaniu energii. – Bardzo ważną rolę we wspieraniu ekologicznych rozwiązań wodorowych mają nie tylko rządy i tworzone przez nie polityki, ale również przemysł – zauważa Dawid Przyłucki, menedżer ds. aplikacji procesowych w Polsce, Ukrainie i krajach bałtyckich w Alfa Laval. Jak wskazuje, to właśnie przemysł dostarcza kluczowych technologii, które mogą przyspieszyć rozwój nowo kształtującej się gospodarki wodorowej.

Autobusy napędzane silnikiem Diesla wciąż stanowią prawie 80 proc. pojazdów we flotach polskich samorządów. Wymogi ustawy o elektromobilności powodują, że większość z nich prowadzi już szeroko zakrojone inwestycje w zeroemisyjny transport, które – według szacunków BGK – są warte łącznie blisko 1,5 mld zł. To jednak nie wystarczy, aby do 2028 roku osiągnąć wymagany ustawą, 30-proc. próg zeroemisyjnych pojazdów we flocie. Według szacunków BGK ten cel w wyznaczonym terminie uda się osiągnąć tylko 36 proc. samorządów. – Aby samorządy mogły zrealizować te ustawowe wymagania, potrzeba łącznie ok. 2,5 do 4,5 mld zł na zakup nowego, zeroemisyjnego taboru – mówi Anna Łopaciuk z Banku Gospodarstwa Krajowego.

Instytucje unijne zakładają ambitne cele dla rozwoju rynku zielonego wodoru. Do 2030 roku ma on stanowić ponad 40 proc. wodoru zużywanego w przemyśle. Realizacja tych celów oznacza wzrost zużycia odnawialnego wodoru o blisko 2 tys. proc. w ciągu najbliższych kilku lat. Problem w tym, że dziś ten rynek praktycznie nie istnieje. Jego rozwój ma przyspieszyć nowy system wsparcia realizowany w ramach Europejskiego Banku Wodoru. Zakłada on m.in. aukcje dla unijnych wytwórców odnawialnego wodoru, które będą gwarantować zielone premie przez 10 kolejnych lat produkcji tego surowca. Pierwsza pilotażowa ma się odbyć jeszcze w tym roku.

Polskie ciepłownictwo będzie stopniowo przechodzić na zieloną energię. Długoletni i wymagający dużych nakładów proces transformacji jest konieczny, bo ma się przyczynić do znaczącej redukcji emisji CO2, zapewniając przy tym poprawę jakości powietrza i umożliwiając dostarczanie mieszkańcom ekologicznego ciepła po rozsądnej cenie. PGE Energia Ciepła prowadzi w tym zakresie 12 inwestycji, a w planach jest kolejnych 15, które mają na celu większe wykorzystanie odnawialnych źródeł i nowoczesnych, niskoemisyjnych technologii.

W kwietniu br. minie rok, odkąd zmieniły się zasady rozliczania nowych prosumentów za energię z przydomowych instalacji fotowoltaicznych przekazywaną do sieci i z niej pobieraną. – Sytuacja cenowa i geopolityczna powodują, że mimo zmiany tego systemu rozliczeń odbiorcy wciąż sięgają po fotowoltaikę – mówi Dominika Taranko, dyrektorka Forum Energii i Klimatu w Związku Przedsiębiorców i Pracodawców. Jak wskazuje, firmy i inwestorów indywidualnych do takich inwestycji skłania niestabilna sytuacja na rynku energii i rosnące ceny prądu. Coraz większym problemem jest jednak niewystarczająca przepustowość krajowych sieci elektroenergetycznych, a w efekcie – rosnąca liczba decyzji odmownych dotyczących przyłączenia do nich instalacji PV.

Uniwersalny dom, który można skonfigurować tak, żeby odpowiadał indywidualnym potrzebom, a przy tym nowoczesny, naszpikowany inteligentnymi rozwiązaniami i mieszczący się w budżecie przyjętym przez inwestora – taki budynek zaprojektował architekt Daniel Cieślik i jego pracownia ANTA Architekci. Dzięki dachowi fotowoltaicznemu, fasadzie lub carportowi budynek jest w pełni samowystarczalny energetycznie, co znacznie obniża koszty jego eksploatacji. – Dachy solarne są alternatywą nie tylko dla paneli fotowoltaicznych, ale dla dachów w ogóle. Takie zintegrowane rozwiązanie to jest po prostu kolejny krok w ewolucji fotowoltaiki – mówi Lech Kaniuk, współzałożyciel i prezes współpracującej przy projekcie firmy SunRoof.

Wzrost cen energii i rosnący nacisk na ograniczanie emisji powodują, że również kolej – która pod tym względem i tak jest już najbardziej ekologicznym środkiem transportu – musi myśleć o przechodzeniu na odnawialne źródła energii. Prąd z OZE ma być produkowany m.in. na farmach wiatrowych i fotowoltaicznych, powstających w pobliżu torów i innych obiektów kolejowych. Takie plany ma również warszawska SKM, która chce zainwestować w fotowoltaikę i magazyny energii w swojej bazie na warszawskich Szczęśliwicach. – Zastanawiamy się też nad próbą miniinstalacji magazynowania energii w wodorze – mówi prezes spółki Alan Beroud.

Producenci samochodów będą w najbliższym czasie decydowali o tym, gdzie będą lokowane produkcje nowych generacji zeroemisyjnych pojazdów. Część marek motoryzacyjnych przestawi się na nie jeszcze przed 2035 rokiem, czyli graniczną datą wyznaczoną przez UE. Jeśli produkcja nowych pojazdów elektrycznych i wodorowych będzie lokowana w Polsce, to oznacza wyzwania dla krajowych dostawców części i podzespołów, z których połowa dziś produkuje na potrzeby napędów spalinowych. Kolejnym dużym wyzwaniem może się okazać dostępność zielonej energii i jej koszt, ponieważ branża motoryzacyjna przestawia się nie tylko na zeroemisyjne pojazdy, ale i zeroemisyjny proces ich produkcji.

Pod koniec lutego br. Komisja Europejska zaproponowała, aby wszystkie nowe autobusy miejskie od 2030 roku były już zeroemisyjne. Celem jest bowiem ograniczenie do 2040 roku emisji CO2 pojazdów ciężkich o 40 proc. Samorządy, które już dziś inwestują w zielony transport publiczny, podkreślają, że tempo wymiany taboru zależy w dużej mierze od środków finansowych dostępnych na ten cel. – W mojej ocenie w tak krótkim czasie, czyli w niespełna siedem lat, nie będziemy gotowi na to, żeby przejść na zeroemisyjne autobusy w stu procentach – mówi Katarzyna Strzegowska, dyrektorka ZTM w Warszawie, który dysponuje obecnie największą w Polsce flotą elektrycznych autobusów.

Większe bezpieczeństwo energetyczne i niższe ceny prądu to tylko część zalet lokalnych spółdzielni energetycznych, które w innych krajach Europy od lat cieszą się dużą popularnością. To rodzaj inicjatywy lokalnej społeczności zakładający wspólne inwestowanie w odnawialne źródła, które będą wytwarzać energię na potrzeby tej społeczności i w ten sposób uniezależniać ją od sieci. – W Polsce też widzimy coraz większe zainteresowanie tą formą prawną – mówi Anna Gembicka, wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi. Przyczynia się do tego kryzys na rynku energii i jej drastyczny wzrost cen. Kolejnym czynnikiem jest prowadzony na zlecenie MRiRW w ostatnich dwóch latach program RENALDO. Jego celem był pilotaż spółdzielni energetycznych i wypracowanie narzędzi wspierających zakładanie takich podmiotów.

Od momentu rosyjskiej agresji na Ukrainę infrastruktura krytyczna, rządowe instytucje i podmioty użyteczności publicznej w Polsce, które są kluczowe dla ciągłości funkcjonowania państwa, notują więcej niż dotychczas prób cyberataków. Ich wzmożoną liczbę obserwuje również Grupa PGE, która wdrożyła już dodatkowe procedury w zakresie cyberbezpieczeństwa i stale rozwija swój zespół PGE-CERT. – Oprócz zagrożeń wymierzonych wprost w sektor energetyczny widzimy też nasilenie kampanii, które mają na celu nakłonienie ludzi do fałszywych inwestycji, a cyberprzestępcy wykorzystują w tym celu markę PGE – wskazuje Szymon Ferens, wiceprezes odpowiedzialnej za cyberbezpieczeństwo spółki PGE Systemy.

PGE Polska Grupa Energetyczna wchodzi w fazę realizacji inwestycji w sieć LTE450. Firma Ericsson dostarczy spółce sieć rdzeniową CORE, dzięki której będzie można realizować usługi szerokopasmowe w systemie łączności dla pasma 450 MHz. To kluczowa inwestycja, która ma przyspieszyć proces cyfryzacji zarządzania siecią energetyczną, ale też wzmocnić odporność na cyberzagrożenia i przerwy w dostawach energii. Usługi łączności w technologii LTE450 mają być uruchomione w maju 2024 roku. Umowa z firmą Ericsson będzie obowiązywała do 2033 roku i obejmie m.in. wsparcie techniczne.

Uruchomienie pierwszego bloku elektrowni atomowej w Pątnowie ma być możliwe już w 2035 roku – wynika ze wstępnych analiz. PGE i ZE PAK podpisały właśnie wstępne porozumienie dotyczące powołania wspólnej spółki celowej. Nowy podmiot ma zabezpieczyć polskie interesy w budowie elektrowni jądrowej razem z Koreańczykami, ponieważ do niego będzie należeć większościowy udział w realizowanym projekcie. Będzie reprezentować polską stronę na wszystkich jego etapach , w tym m.in. w trakcie pozyskiwania finansowania i przygotowywania szczegółowego harmonogramu inwestycji.