Wszystkie newsy

W wakacje byliśmy świadkami klęski żywiołowej: od wysp greckich po wybrzeże Portugalii Europa była w ogniu. Grecja teraz zmaga się z największymi pożarami lasów w historii pomiarów w Unii Europejskiej i po raz drugi w tym roku uruchomiła unijny Mechanizm Ochrony Ludności. – Klimat w Europie ociepla się znacznie szybciej niż w wielu innych regionach świata. W związku z tym zagrożenie pożarowe wzrasta w całej Europie. Możemy się spodziewać wzrostu zagrożeń pożarowych również w naszym kraju – mówi dr hab. Zbigniew Karaczun, ekspert Koalicji Klimatycznej, SGGW. W Polsce najczęstszą przyczyną pożarów jest jednak głównie działalność człowieka.

Japonia po ponad dekadzie od awarii elektrowni atomowej Fukushima zaczęła spuszczać do oceanu skażoną wodę, która była używana do chłodzenia prętów paliwowych. Wcześniej została jednak oczyszczona ze wszystkich pierwiastków promieniotwórczych za wyjątkiem trudnego do zneutralizowania trytu. – Jego zawartość w tej wodzie jest niewielka, nie stanowi żadnego zagrożenia dla ludzi i środowiska – mówi Adam Rajewski z Nuclear.pl. Zrzut wody do Pacyfiku jest nadzorowany przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej, a Japonia zapewnia, że nie skazi oceanu, ale sceptycyzm wyrażają jej sąsiedzi, przede wszystkim Chiny, które już zakazały importu japońskich produktów morskich.

Powtarzające się z każdym rokiem upały i brak opadów obniżają poziom wody w polskich rzekach, co prowadzi do ich wysychania. W kolejnych latach sytuacja ma się tylko pogarszać. – W scenariuszu, w którym nic się nie zmieni, efekty będą bardzo złe. Polskie rzeki będą toczone kolejnymi suszami, kolejnymi powodziami i będą coraz bardziej zasalane, przez co będziemy mieć również więcej takich katastrof, jaka miała miejsce w zeszłym roku na Odrze – mówi dr Alicja Pawelec z WWF Polska. Jak podkreśla, odpowiedzią na te zagrożenia jest renaturyzacja, czyli przywrócenie rzek do ich naturalnego stanu. Jak na razie działania rządzących zmierzają jednak wręcz w odwrotną stronę.

Analitycy coraz częściej korzystają z satelitarnych obserwacji, które na podstawie danych historycznych pozwalają z większym prawdopodobieństwem oszacować wystąpienie powodzi, nagłych burz czy innych gwałtownych zjawisk atmosferycznych. Kiedy już do takiego zdarzenia dojdzie, dzięki danym satelitarnym można na bieżąco śledzić jego skutki i odpowiednio reagować. Ma to szczególne znaczenie w dobie postępujących zmian klimatycznych. – Takie zjawiska jak gwałtowne zjawiska pogodowe, powodzie, burze, intensywne opady, susze – to są zmiany, które możemy obserwować i lepiej rozumieć dzięki danym satelitarnym – mówi dr Jakub Ryzenko, szef Centrum Informacji Kryzysowej CBK.

– Dzięki dotacjom UE pszczelarstwo w Polsce diametralnie zmieniło się na lepsze – mówi Stanisław Ból, wiceprezydent Polskiego Związku Pszczelarskiego. Jak wskazuje, unijne dofinansowania na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat mocno unowocześniły ten segment produkcji rolnej. Pszczelarstwo w Polsce jest też coraz popularniejszym hobby, co odzwierciedlają statystyki dotyczące m.in. rosnącej liczby gospodarstw i rodzin pszczelich. Z drugiej strony pszczołom zagrażają nie tylko choroby, ale i coraz więcej negatywnych czynników środowiskowych. O ich niezbędnej roli w ekosystemie ma przypominać obchodzony 8 sierpnia Wielki Dzień Pszczół, z okazji którego w całym kraju organizowane są imprezy poświęcone tym owadom.

Samochody elektryczne stają się coraz popularniejsze, ale wciąż są drogie w porównaniu z autami napędzanymi silnikami spalinowymi. Polska firma opracowała technologię, dzięki której można przekonwertować stare auto spalinowe na elektryczne w każdym warsztacie samochodowym. To tańsze rozwiązanie niż kupno nowego pojazdu zasilanego prądem. Specjaliści z Dolnego Śląska liczą na to, że ich pomysł zainteresuje zwłaszcza podmioty wykorzystujące na co dzień samochody zadaniowe. Jak podkreślają, ekokonwersja może być sposobem na rozwój elektromobilności w naszym kraju.

Rekordowe temperatury w całej Europie, susza, pożary w Grecji i Hiszpanii, blackout na Sycylii, ekstremalne, sięgające nawet 50˚C, upały w Chinach i USA – wszystko to odczuwalne już w tej chwili skutki zmian klimatu, których powodem jest działalność człowieka i spalanie paliw kopalnych. Udział OZE, które powinny je jak najszybciej zastąpić, rośnie jednak zbyt wolno, także w Polsce. Rozwój zielonych źródeł blokują m.in. zbyt restrykcyjne regulacje dotyczące energetyki wiatrowej na lądzie i niewystarczające inwestycje w infrastrukturę przesyłową. – W ubiegłym roku urzędy wydały rekordowe 7 tys. odmów przyłączeniowych na 51 GW mocy, czyli ok. 25 proc. tego, co potrzebujemy, żeby przejść w 100 proc. na OZE i uniezależnić się od dostaw węglowodorów z zagranicy – mówi Tomasz Wiśniewski, prezes zarządu Pracowni Finansowej.

– Polskie rzeki są betonowane, regulowane, toczone pracami utrzymaniowymi, są zanieczyszczane na masową skalę. I taka katastrofa, jaka miała miejsce rok temu na Odrze, może nam się zdarzyć w zasadzie w każdej chwili, na każdej innej rzece – przestrzega dr Alicja Pawelec z Fundacji WWF Polska. Organizacje ekologiczne podkreślają, że przez ostatni rok nie zadziało się nic, co pomogłoby odbudować ekosystem Odry. Wciąż trafiają do niej słone ścieki z kopalń węgla kamiennego, a nadmierne zasolenie jest głównym problemem krajowych rzek.

Krojenie żywności na plastikowych deskach może być potencjalnie niekorzystne dla zdrowia – ostrzegają naukowcy z Uniwersytetu Stanowego Dakoty Północnej w USA. Mikrocząsteczki plastiku przenikają do żywności, a wraz z nią przedostają się do ludzkiego organizmu. Choć krótkoterminowe badania nie wykazały toksyczności, to na podstawie testów na myszach dowiedziono już, że obecne w organizmie mikrocząsteczki przenikają przez łożysko do płodu. Niezbadane są też długotrwałe skutki oddziaływania plastiku na zdrowie organizmów żywych.

Inaczej niż w wielu krajach Europy Zachodniej w Polsce spółdzielnie energetyczne nie są zbyt popularne, a przepisy, które mają zdynamizować ich rozwój, są dopiero na etapie procedowania. – Żeby szerzej upowszechnić model społecznej energetyki, trzeba przede wszystkim dobrze go zaplanować, a w tym celu trzeba też wykonać pracę doradczą – podkreśla Andrzej Kaźmierski z Ministerstwa Rozwoju i Technologii. Resort planuje w tym roku uruchomić nabory w wartym ponad 95 mld euro konkursie, który ma dostarczyć samorządom know-how i zapewnić wsparcie przedinwestycyjne dla takich projektów. Wciąż czeka jednak na uruchomienie w tym celu środków z KPO.

Sieć Biedronka otwiera się na rynek elektromobilności. W ciągu półtora roku chce udostępnić na parkingach 1,8 tys. punktów ładowania w 600 lokalizacjach na terenie całej Polski. Ma to być największa sieć szybkich ładowarek w kraju. – Będziemy zapewniać dostęp do tej usługi zarówno w mniejszych, jak i w dużych miejscowościach – zapowiada Paweł Stolecki, członek zarządu i dyrektor operacyjny Jeronimo Martins Polska. Ładowarki o mocy 120 kW, których operatorem jest PowerDot, umożliwią naładowanie baterii w ok. 20–30 min. Będą też wyposażone w terminal do płatności kartami, więc nie będą wymagały zakładania konta czy pobierania aplikacji.

Po roku od katastrofy ekologicznej na Odrze do rzeki wciąż trafiają wysoce zasolone ścieki z kopalń węgla kamiennego, tworząc idealne warunki dla tzw. złotych alg, które okazały się źródłem ubiegłorocznego masowego wymierania ryb, ptaków i bezkręgowców. Ekolodzy przestrzegają, że jeśli wskutek suszy i braku opadów poziom wody w rzece mocno się obniży, stężenie szkodliwych toksyn wzrośnie i w tym roku sytuacja może się powtórzyć. Zwłaszcza że pierwsze potwierdzone doniesienia na ten temat zaczęły się pojawiać już na początku maja. Dlatego eksperci apelują do władz centralnych o szybkie działania, wskazując, że procedowana właśnie tzw. ustawa odrzańska wcale nie rozwiązuje problemów – a wręcz je pogłębi – z renaturyzacją Odry.

Ekspozycja na kontakt z tworzywami sztucznymi skutkuje u morskich ptaków rozległym tworzeniem się tkanki bliznowatej w obrębie jamy brzusznej i przewodu pokarmowego, dowiedli australijscy naukowcy. Plastikoza, będąca patologicznym włóknieniem tkanek, może prowadzić do problemów z trawieniem pokarmu i wchłanianiem składników odżywczych, a w efekcie – skrócenia czasu przeżycia organizmu. Obecność plastiku w przewodzie pokarmowym może ponadto prowadzić do niewydolności narządowej i chorób autoimmunologicznych. Nie wiadomo jeszcze, czy chorobę można leczyć i czy obserwacje poczynione u ptaków są adekwatne również w stosunku do innych gatunków.

Naukowcy przeanalizowali zobowiązania krajów do osiągnięcia zerowej emisji i sprawdzili, czy przyjęte założenia pozwolą na redukcję emisji do poziomów zakładanych w celach krótko- i długofalowych. Okazało się, że obecne cele redukcji emisji nie ograniczą globalnego ocieplenia do najbardziej ambitnego założenia porozumienia paryskiego, czyli 1,5 stopnia. Możliwe będzie utrzymanie go w limicie poniżej 2 stopni Celsjusza, ale pod warunkiem sprawnej realizacji założeń. Zwłoka oddala nas od tego celu. Najtrudniejsze zadanie stoi natomiast przed gospodarkami opartymi na energetyce węglowej, takimi jak Polska. Przed wygaszeniem górnictwa kraj będzie musiał zadbać m.in. o ochronę rynku pracy.

UE jest bliska uzgodnienia nowego kształtu dyrektywy PPWD, której celem jest ograniczenie ilości odpadów opakowaniowych. Ich ilość gwałtownie wzrosła wraz z pandemią i coraz większą popularnością internetowego handlu. Dlatego nowe przepisy mają m.in. nałożyć na sprzedawców internetowych obostrzenia dotyczące pakowania produktów w źle dopasowane, za duże pudełka i promować opakowania wielorazowe. Ta zmiana – jak wynika z analiz FEFCO – paradoksalnie może się jednak przyczynić do zalania rynku milionami ton tworzyw sztucznych. Będzie bowiem dyskryminować wykorzystywane w e-commerce papier i tekturę – czyli te materiały opakowaniowe, które są w tej chwili najczęściej poddawane recyklingowi – na rzecz plastiku, lepiej spełniającego wymóg wielokrotnego użytku w przypadku opakowań.