Wszystkie newsy

W stolicy trwają prace nad nowym systemem biletowym. Zamiast karty miejskiej, na której kodowane są wszystkie dane, powstanie centralne konto pasażera, dostępne z komputera i aplikacji mobilnej. Zniknie konieczność skanowania kodów QR w pojazdach, a wprowadzony ma zostać nowy system naliczania opłat za przejazd, wzorowany na obowiązującym m.in. w Londynie. – Zależy nam, żeby pasażer nie zastanawiał się, jaki bilet kupić, a podróż jego była rozliczana optymalnie, bo o to tu głównie chodzi – przekonuje Agnieszka Siekierska-Otłowska, dyrektorka Pionu Handlowego ZTM w Warszawie.

Co sekundę w internecie udostępniane są co najmniej dwa obrazy lub filmy dotyczące przestępstw seksualnych na szkodę dzieci. 40 proc. z nich przedstawia dzieci poniżej 10 lat – wynika z danych Komisji Europejskiej. Skala problemu rośnie, zwłaszcza że z internetu korzystają coraz młodsze dzieci, często bez kontroli ze strony rodziców. Niedawno ruszyła kampania #ToNieJestNormalne, która ma walczyć z wykorzystywaniem seksualnym dzieci w sieci i zwrócić uwagę dorosłych na ten problem. Tym bardziej że wciąż brakuje unijnych przepisów, które pomogłyby walczyć z tym zjawiskiem.

Pod koniec czerwca do życia powołana zostanie Agencja Rozpoznania Geoprzestrzennego i Usług Satelitarnych. W maju w polskiej armii został powołany korpus satelitarny. To kolejne w ostatnich miesiącach inicjatywy, które mają zwiększyć wykorzystanie przez Polskę technologii kosmicznych, szczególnie satelitarnych, w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa. Nasz kraj docelowo chce dysponować własnymi satelitami, które dostarczą danych dla obronności i zarządzania kryzysowego. Precyzja danych satelitarnych pozwala jednak nie tylko wzmacniać zdolności defensywne, ale też szybko reagować na klęski klimatyczne.

Stałym elementem wojny w Ukrainie są działania hybrydowe prowadzone w sieci. Cyberbezpieczeństwo i ochrona danych ma dziś ogromne znaczenie – zarówno w kontekście infrastruktury państwa, jak i indywidualnych użytkowników. – W tym kontekście wszyscy jesteśmy cyberżołnierzami, wszyscy stoimy na pierwszej linii frontu i musimy mieć świadomość zagrożeń – podkreśla dr Piotr Łuczuk, ekspert do spraw cyberbezpieczeństwa, wicedyrektor Instytutu Edukacji Medialnej i Dziennikarstwa UKSW. Jak wskazuje, użytkownicy sieci muszą też wiedzieć, jaki cyfrowy ślad po sobie zostawiają i w jaki sposób ich dane są wykorzystywane – także przez cyberprzestępców czy duże platformy społecznościowe, które „karmią” nimi algorytmy reklamowe.

Profile na portalach społecznościowych to dla przestępców prawdziwa kopalnia danych – ostrzegają eksperci cyberbezpieczeństwa i wymieniają możliwe zagrożenia. Wrzucanie publicznych postów z wakacji i oznaczanie lokalizacji, pokazywanie wnętrz mieszkań czy zamieszczanie filmików z własnym głosem mogą być wykorzystane na przykład do zaplanowania rabunku czy wygenerowania deepfake’ów. Tymczasem unijne prawodawstwo nie do końca jeszcze chroni dane użytkowników. Jednym z problemów jest to, że większość platform nie działa zgodnie z europejską literą prawa.

Liderem na liście cyberzagrożeń wciąż pozostaje phishing, oparty na coraz bardziej wyrafinowanej socjotechnice. W 2023 roku polscy internauci często klikali w linki zachęcające do szybkich i zyskownych inwestycji, ale też kierujące do fałszywych stron sklepów, kurierów czy promocji – wynika z nowego raportu CERT Orange Polska. Nadal bardzo popularne jest również tzw. oszustwo na kupującego, powiązane z portalami aukcyjnymi i zakupowymi, a ponad 40-proc. wzrost zanotowało oprogramowanie szpiegowskie: przede wszystkim Agent Tesla, który był jednym z dominujących zagrożeń w skrzynkach polskich internautów. – Przewidujemy, że takie ataki będą się nasilały – mówi Robert Grabowski, szef zespołu CERT Orange Polska.

Utrata ważnych haseł, wirtualnych, a czasem także realnych pieniędzy, włamania na konta w social mediach, dostęp niepowołanych osób do prywatnych zdjęć – z takimi zagrożeniami styka się coraz więcej nieletnich internautów. Wielu z nich zdaje sobie z nich sprawę, ale nie jest w stanie ich rozpoznać. Nie dziwią więc deklaracje młodych ludzi, że czują się w sieci coraz mniej pewnie. W dodatku rzadziej szukają w tym obszarze pomocy u swoich rodziców – wynika z badania ING Banku Śląskiego. To m.in. dlatego bank wspiera edukację młodzieży przez zabawę w ich naturalnym środowisku – za pomocą gry edukacyjnej „Miasto ING” na platformie gamingowej Roblox.

Niestabilność polityczna i gospodarcza, coraz większa polaryzacja społeczeństwa, kryzys kosztów utrzymania, rosnąca liczba konfliktów zbrojnych i ryzyka cybernetyczne związane z rozwojem sztucznej inteligencji – to największe zagrożenia dla biznesu wskazywane w tegorocznym „Global Risks Report 2024”. Z raportu wynika, że obawy o bliską i dalszą przyszłość wciąż są zdominowane przez ryzyka klimatyczne i środowiskowe. Jednak w tym roku przykryły je niebezpieczeństwa związane z dezinformacją, wspieraną przez AI, która może wywoływać coraz większe niepokoje społeczne. – W tym roku na świecie 3 mld ludzi weźmie udział w wyborach, więc konieczność zaradzenia temu ryzyku staje się coraz pilniejsza – podkreśla Christos Adamantiadis, prezes zarządu Marsh McLennan w Europie.

– Brakuje nam śmiałości i wizji w kwestii cyfryzacji polskiej energetyki. Kilkanaście lat temu byliśmy w tym procesie zaawansowani, ale straciliśmy tę przewagę, którą mieliśmy na początku – ocenia Paweł Pisarczyk, prezes zarządu Phoenix Systems. Jak wskazuje, zapoczątkowany ponad dekadę temu proces instalacji inteligentnych liczników u odbiorców końcowych mocno spowolnił, a w polskiej energetyce brakuje innowacji, jak i wielu rozwiązań wyczekiwanych od lat, w tym m.in. ukierunkowanych na cyberbezpieczeństwo. – Najpilniejszą potrzebą jest zadbanie o to, żeby wdrażana w naszych sieciach energetycznych technologia była bezpieczna – podkreśla ekspert.

Rozwój cyberprzestępczości postępuje w kierunku budowania powiązań o charakterze mafijnym i wykorzystywania zaawansowanych technologicznie rozwiązań, po jakie sięgają służby specjalne. Coraz częściej służy do tego także sztuczna inteligencja, która przyniosła ze sobą szereg nowych zagrożeń. Choć w ślad za technologicznym zaawansowaniem cyberprzestępców rozwijają się też narzędzia zapobiegające atakom, to wciąż najsłabszym ogniwem jest człowiek. Atrakcyjnym celem ataków dla hakerów są jednostki publiczne, infrastruktura krytyczna i samorządy, również te małe, którym brakuje zasobów finansowych i kadrowych, by zapewnić wystarczającą ochronę.

47 proc. Polaków stwierdziło, że cyberbezpieczeństwo to zagadnienie w obszarze finansów, w którym odczuwają największe braki w posiadanej wiedzy – wynika z raportu „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2024” realizowanego na zlecenie Warszawskiego Instytutu Bankowości i Fundacji GPW. Choć bankowość elektroniczna jest już standardem, tylko 0,5 proc. badanych odpowiedziało poprawnie na pytania dotyczące różnych aspektów zabezpieczeń. Są jednak dziedziny, o których wiemy coraz więcej – to m.in. płatności bezgotówkowe.

Sektor bankowy będzie w nadchodzących kilku latach jednym z największych beneficjentów wykorzystania sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego na szeroką skalę – prognozuje SAS. Eksperymentowanie i poszukiwanie rozwiązań w tym obszarze jest zatem niezwykle istotne, aby wykorzystać potencjał w pełni. Właśnie zakończył się Globalny Hackaton ING, w którym wzięło udział ponad 2,6 tys. programistów i koderów z całego świata. – W ING ciągle stawiamy sobie nowe wyzwania i szukamy sposobów na udoskonalanie naszych procesów. Dzięki takim inicjatywom jak ta możemy eksperymentować, tworzyć nowe rozwiązania, wymieniać się wiedzą i inspirować – mówi Sławomir Soszyński, wiceprezes zarządu ING Banku Śląskiego odpowiedzialny za Pion Tech i bezpieczeństwo IT.

Nawet kilkadziesiąt tysięcy adresów mailowych wykorzystywanych w polskich samorządach przy wymianie danych osobowych może być zlokalizowanych na publicznych, niezarejestrowanych domenach – szacuje Najwyższa Izba Kontroli, opierając się na wynikach kontroli przeprowadzonej w województwie podlaskim. Urzędnicy posługiwali się adresami na publicznych domenach m.in. przy przesyłaniu informacji takich jak numer PESEL, stan zdrowia czy dochody petentów. Okazuje się, że problem istnieje również w w sądownictwie czy oświacie. Eksperci przekonują, że inwestycje w zabezpieczenia na poziomie informatycznym to jedno, ale wciąż kluczową rolę w bezpieczeństwie danych odgrywa człowiek. To zarazem najsłabsze ogniwo systemu.

Branża IT, która cierpi na niedobór pracowników, wciąż ma słabą reprezentację kobiet. 40 proc. respondentek podkreśla, że ich firmy w ogóle nie zatrudniają kobiet w działach IT, a tylko 15,5 proc. wskazuje, że kobiety zajmują w nich stanowiska kierownicze lub zarządzające – wynika z badania „Wyzwania kobiet w zakresie cyfryzacji i bezpieczeństwa cyfrowego”. Czynnikiem, który mógłby zwiększyć udział kobiet na tym rynku, jest podnoszenie ich kompetencji cyfrowych i szkolenia umożliwiające przebranżowienie. Bez tego trudno będzie spełnić cel z rządowego programu, by do końca dekady co trzeci pracownik na rynku ICT był kobietą. Szczególnie ważnym obszarem takich działań powinno być cyberbezpieczeństwo.

Użytkownicy różnych aplikacji, systemów czy urządzeń nie zawsze są świadomi, czy i w jakim stopniu, przez kogo i do jakich celów będą gromadzone i wykorzystywane dane na ich temat. Nierzadko nawet nie zdają sobie sprawy z tego, że ktoś w ogóle takimi danymi zaczął administrować. Zdaniem ekspertów to efekt z jednej strony szybkiego rozwoju technologii, która pozwala coraz większe zbiory danych gromadzić na coraz mniejszych urządzeniach, a z drugiej – braku kampanii informacyjnej o prawach związanych z tymi danymi. Za zmianami nie nadąża też system prawny. Choć RODO działa już od niemal sześciu lat, to wciąż nie funkcjonuje tak jak zakładano. W międzyczasie powstają nowe regulacje, a przed rządem stoi wyzwanie wdrożenia ich do polskiego systemu prawnego oraz opracowania norm krajowych.