Wszystkie newsy

Rekordowe temperatury w całej Europie, susza, pożary w Grecji i Hiszpanii, blackout na Sycylii, ekstremalne, sięgające nawet 50˚C, upały w Chinach i USA – wszystko to odczuwalne już w tej chwili skutki zmian klimatu, których powodem jest działalność człowieka i spalanie paliw kopalnych. Udział OZE, które powinny je jak najszybciej zastąpić, rośnie jednak zbyt wolno, także w Polsce. Rozwój zielonych źródeł blokują m.in. zbyt restrykcyjne regulacje dotyczące energetyki wiatrowej na lądzie i niewystarczające inwestycje w infrastrukturę przesyłową. – W ubiegłym roku urzędy wydały rekordowe 7 tys. odmów przyłączeniowych na 51 GW mocy, czyli ok. 25 proc. tego, co potrzebujemy, żeby przejść w 100 proc. na OZE i uniezależnić się od dostaw węglowodorów z zagranicy – mówi Tomasz Wiśniewski, prezes zarządu Pracowni Finansowej.

W Polsce jest ogromna grupa osób ze szczególnymi potrzebami, do których zaliczają się m.in. kobiety w ciąży, seniorzy czy osoby z niepełnosprawnościami. Firmy, które uwzględniają w swojej działalności ich potrzeby i inwestują w zwiększanie dostępności, mogą dzięki temu powiększyć grono swoich odbiorców i zbudować przewagę konkurencyjną. Wśród przedsiębiorstw, które chcą realizować innowacyjne projekty znoszące bariery dla takich osób – zarówno fizyczne, np. w budynkach, jak i cyfrowe, PARP ma do rozdysponowania aż 222 mln zł. W ramach ogłoszonego naboru w Ścieżce SMART, finansowanego z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki, wnioski o dofinansowanie można składać jeszcze do końca października br.

– Polskie rzeki są betonowane, regulowane, toczone pracami utrzymaniowymi, są zanieczyszczane na masową skalę. I taka katastrofa, jaka miała miejsce rok temu na Odrze, może nam się zdarzyć w zasadzie w każdej chwili, na każdej innej rzece – przestrzega dr Alicja Pawelec z Fundacji WWF Polska. Organizacje ekologiczne podkreślają, że przez ostatni rok nie zadziało się nic, co pomogłoby odbudować ekosystem Odry. Wciąż trafiają do niej słone ścieki z kopalń węgla kamiennego, a nadmierne zasolenie jest głównym problemem krajowych rzek.

Nawet 40 proc. kontroli prowadzonych bezpośrednio w gospodarstwie rolnym udaje się uniknąć dzięki systemowi monitorowania obszarów wiejskich, wykorzystującemu dane satelitarne z programu Copernicus – podaje Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Pozwala to na dużo sprawniejszą obsługę i realizację wniosków o wsparcie z programów realizowanych przez ARiMR. Dane satelitarne są również podstawą innowacji opracowywanych dla rolnictwa. Wciąż jednak niewielu rolników w Polsce je wdraża. Jak wynika z raportu NCBR, jedną z barier jest niedostateczny dostęp do szerokopasmowych łączy na wsi.

Krojenie żywności na plastikowych deskach może być potencjalnie niekorzystne dla zdrowia – ostrzegają naukowcy z Uniwersytetu Stanowego Dakoty Północnej w USA. Mikrocząsteczki plastiku przenikają do żywności, a wraz z nią przedostają się do ludzkiego organizmu. Choć krótkoterminowe badania nie wykazały toksyczności, to na podstawie testów na myszach dowiedziono już, że obecne w organizmie mikrocząsteczki przenikają przez łożysko do płodu. Niezbadane są też długotrwałe skutki oddziaływania plastiku na zdrowie organizmów żywych.

Na początku lipca Grupa Żabka zawarła ze spółką Qair Polska 15-letni kontrakt cPPA na dostawy zielonej energii pochodzącej z parku wiatrowego oraz wielkoskalowej farmy fotowoltaicznej. To jak dotąd największa tego typu umowa podpisana na polskim rynku, ale bezpośrednie długoterminowe kontrakty cPPA cieszą się na nim rosnącą popularnością. Zapewniają firmom nie tylko gwarancję stałej ceny energii przez długi czas, a nie jak dotychczas w perspektywie roku, ale umożliwiają też realizację celów dekarbonizacyjnych, przyczyniając się do wzrostu konkurencyjności. Dlatego szacuje się, że w Polsce w perspektywie najbliższych lat można oczekiwać już ok. 3–7 GW projektów rozwijanych na podstawie umów cPPA.

Na początku lipca Ministerstwo Rozwoju i Technologii poinformowało o zwiększeniu składki, jaką Polska płaci do Europejskiej Agencji Kosmicznej. W latach 2023–2025 dodatkowe 295 mln euro trafi na programy związane z obserwacją Ziemi, eksploracją, budową satelitów i bezpieczeństwem kosmicznym. – To istotny zastrzyk dla polskiego przemysłu kosmicznego i jego rozwoju – mówi Michał Drogosz, prezes zarządu AROBS Polska. Zgodnie z zasadą geograficznego zwrotu większość składki powinna wrócić do krajowych firm i instytutów naukowych.

Naukowcy z Uniwersytetu w Memphis przyjrzeli się różnicom w aktywności wokalnej niemowląt. Okazało się, że w pierwszym roku życia chłopcy wytwarzają więcej dźwięków zbliżonych do mowy, ale już w drugim roku życia to płeć żeńska ma przewagę, jeśli chodzi o rozwój języka. Badacze nie są pewni, skąd te różnice, ale wskazują na biologiczne wyjaśnienie tego zjawiska.

Po pandemicznym zastoju kolej w Polsce przeżywa renesans, a statystyki dotyczące liczby podróżnych biją kolejne rekordy. To zaś pociąga za sobą konieczność dużych inwestycji, a ambitne plany w tym obszarze ma PKP Intercity. Narodowy przewoźnik zamierza do 2030 roku wydać na tabor i infrastrukturę łącznie ok. 27 mld zł. Dzięki temu będzie uruchamiać około dwa razy więcej pociągów niż obecnie, które na dodatek mają być dużo bardziej komfortowe i szybsze – standardem mają się stać podróże z prędkością 160–250 km/h.

Zaledwie 4 proc. zwierząt w zoo wykazuje jednoznacznie pozytywne reakcje na obecność ludzi – wynika z obserwacji dokonanych przez brytyjskich behawiorystów. Poddali oni analizie ponad 100 prac badawczych poświęconych reakcjom różnych gatunków zwierząt na ludzi oglądających je w zoo. Wyodrębnili te, dla których obecność człowieka stanowi źródło stresu, takie, które wykazują pozytywne reakcje na odwiedzających, oraz te, dla których ludzie wydają się obojętni. Zebrane dane mogą się przyczynić do poprawy dobrostanu zwierząt w ogrodach zoologicznych.

Udział dużych platform sprzedażowych w rynku e-commerce sukcesywnie rośnie i w tej chwili już 62 proc. internetowych zakupów jest realizowanych właśnie poprzez marketplace’y. Sprzedaż za granicę za pośrednictwem takich platform to dla firm – zwłaszcza MŚP – stosunkowo najłatwiejsza forma zagranicznej ekspansji. Polskie przedsiębiorstwa tylko w niewielkim stopniu korzystają jednak z tej szansy.

Naukowcy z Centrum Zapobiegania i Kontroli Chorób w Atlancie zbadali związek między aktywnością fizyczną Amerykanów a śmiertelnością wśród osób cierpiących na grypę i zapalenie płuc. Wykazali, że ćwiczenia, wykonywane nawet w niewielkich ilościach, przyczyniają się do spadku ryzyka zgonu z powodu tych chorób o niemal połowę. Rekomendują przy tym wspieranie aktywności fizycznej w lokalnych społecznościach.

Dzięki wykorzystaniu sztucznej sieci neuronowej naukowcom z Australii i Stanów Zjednoczonych udało się wyodrębnić unikalne kombinacje metabolitów powiązane z chorobą Parkinsona. Narzędzie o nazwie CRANK-MS, wykorzystując dane z analizy krwi, zidentyfikowało wczesne markery zachorowania. Badacze sądzą, że dzięki temu w przyszłości uda się opracować proste testy diagnostyczne z krwi.

Trwają prace nad dalszym rozszerzaniem funkcjonalności aplikacji mObywatel 2.0. Jeszcze w sierpniu zostanie wprowadzone tymczasowe prawo jazdy, które pojawi się w aplikacji tuż po zdanym egzaminie. Dzięki temu świeżo upieczony kierowca nie będzie musiał oczekiwać na wydanie dokumentu, tylko od razu będzie mógł korzystać z nowo nabytych uprawnień. Kolejna funkcjonalność, na którą wiele osób czeka, to zastrzeganie numeru PESEL z poziomu mObywatela. Centralny Ośrodek Informatyczny pracuje także nad taką możliwością poza aplikacją.

Amerykańscy naukowcy zbadali, jak ludzie reagują na fałszywe informacje podawane przez sztuczną inteligencję. Okazało się, że zaufanie do systemu tracimy wówczas, gdy ten przyzna się do kłamstwa i wprowadzenia w błąd. Jeśli o nim nie wspomni, a tylko przeprosi, wówczas najprawdopodobniej uznamy to za zwykłą pomyłkę. To kolejny dowód na to, że użytkownicy darzą sztuczną inteligencję nadmiernym zaufaniem. Z drugiej strony naukowcy uważają, że być może taka reakcja ma swoje uzasadnienie w relacjach społecznych. W niektórych sytuacjach uznajemy bowiem, że kłamstwo jest lepszym wyjściem niż mówienie prawdy. Być może tego samego ludzie oczekują od sztucznej inteligencji, a twórcy odpowiadają tylko na to zapotrzebowanie.