Zrównoważone gospodarowanie wodą w zakładach produkcyjnych

Zrównoważone gospodarowanie wodą w zakładach produkcyjnych

Zrównoważone gospodarowanie wodą jest wielkim wyzwaniem w warunkach pogłębiającego się niedoboru tego zasobu. Dlatego firma wienerberger, zdając sobie sprawę z konieczności złagodzenia tego problemu, dokłada wszelkich starań, aby ograniczyć jej zużycie we własnej działalności produkcyjnej. W tym celu koncentruje się na odpowiedzialnym i oszczędnym zarządzaniu tym cennym zasobem, które obejmuje między innymi wykorzystywanie obiegu zamkniętego w polskich fabrykach.

W obliczu współczesnych wyzwań środowiskowych, zrównoważony rozwój nie może ograniczać się wyłącznie do redukcji emisji dwutlenku węgla. wienerberger, w ramach swojego autorskiego Programu Zrównoważonego Rozwoju 2026, podkreśla konieczność kompleksowego podejścia do ochrony zasobów naturalnych. W związku z tym, firma, poza działaniami związanymi z dekarbonizacją przemysłu budowlanego, koncentruje się na efektywnym i odpowiedzialnym zarządzaniu wodą.

W zakładach produkcyjnych w Polsce, szczególnie tych położonych na terenach zagrożonych suszą hydrologiczną, wdrożono zaawansowane systemy kontroli obiegu wody oraz jej odzysku. Inicjatywy te obejmują wszystkie kategorie produktowe marki, w tym pustaki i dachówki ceramiczne oraz kostki brukowe Semmelrock. W ramach Programu Zrównoważonego Rozwoju 2026 firma dąży do zmniejszenia zużycia wody w procesach produkcyjnych o 15 proc., a także  zaoszczędzenia 35 milionów m³ wody na całym świecie do 2026 roku[1]. W jaki sposób firma wienerberger zapewnia oszczędne zużycie wody we własnych operacjach produkcyjnych?

Zakład w Kunicach – prekursor odzysku wody     
Zakład w Kunicach, gdzie produkowane są dachówki ceramiczne Koramic, od 2017 roku skutecznie odzyskuje wodę, wprowadzając innowacyjny system obiegu zamkniętego. „Fabryka w Kunicach była pierwszym zakładem wienerberger w Polsce, w którym wdrożyliśmy tę technologię. Woda, pochodząca zarówno z opadów atmosferycznych, jak i z powierzchni wyrobisk kopalnianych, jest odprowadzana rurociągami do specjalnych zbiorników osadnikowych, gdzie podlega procesowi oczyszczania” – wyjaśnia Jacek Wierus, Head of ESG w firmie wienerberger. W osadnikach cząsteczki cięższe od wody opadają na dno, co umożliwia uzyskanie wystarczająco czystej cieczy. „Oczyszczoną wodę magazynujemy w zbiornikach poborowych i ponownie wykorzystujemy w naszych maszynach do przerobu wstępnego” – dodaje.

Celem firmy jest maksymalne wykorzystanie wody w zamkniętych systemach oraz minimalizacja zużycia tego zasobu z sieci wodociągowej. Jak wynika z wewnętrznych danych wienerberger, stosunek zużycia własnej wody do wody wodociągowej wyniósł 68 do 32 proc. w 2023 roku. „To znaczące osiągnięcie, które pokazuje, że możemy produkować na dużą skalę, jednocześnie dbając o zrównoważony rozwój i poszanowanie środowiska naturalnego” – podsumowuje ekspert.

Odzysk wody w zakładach pustakowych  
Praktyka odzysku wody, z sukcesem wdrożona w zakładzie w Kunicach, została rozszerzona na dwie fabryki pustaków wienerberger w Polsce, mieszczące się w Oleśnicy oraz Lęborku. Firma postanowiła skupić się na tych lokalizacjach, aby zoptymalizować zużycie wody i skuteczniej radzić sobie z wyzwaniami związanymi z suszą hydrologiczną, która występuje na tych obszarach. W zakładzie w Oleśnicy, zdarzały się miesiące, w których brakowało wody w wodociągach, dlatego, aby zapobiec takim sytuacjom i zapewnić odpowiednie zaopatrzenie mieszkańcom regionu, firma wdrożyła systemy gospodarki o obiegu zamkniętym.  
„W zakładzie w Oleśnicy aż jedna trzecia wody pochodzącej z odzysku jest wykorzystywana do produkcji materiałów ceramicznych. Dzięki temu w 2023 roku udało nam się zmniejszyć zużycie tego surowca o 22 proc. w porównaniu z rokiem 2021” – podkreśla Jacek Wierus.          
Odzyskana woda w zakładach pustakowych jest przede wszystkim wykorzystywana do przerobu wstępnego surowców oraz do zraszania placów magazynowych. wienerberger planuje, by w przyszłości wszystkie zakłady firmy działały w oparciu o zamknięte systemy wodne, co stanowi ważny krok w kierunku zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialności ekologicznej.

Fabryki kostki brukowej     
W portfolio marki wienerberger znajdują się również kostki brukowe Semmelrock, gdzie odzysk wody wygląda w inny sposób, niż w przypadku zakładów ceramicznych. W fabrykach nawierzchni betonowych woda jest pozyskiwania z procesu płukania produktów. Co to oznacza?

Do wytworzenia jednego metra kwadratowego kostki z licem płukanym potrzeba około 20 litrów czystej wody. Podczas produkcji, drobne frakcje zaprawy są wymywane za pomocą kilku rzędów dysz oscylacyjnych, a następnie kurtyna wodna spłukuje zaczyn z powierzchni kostki, odsłaniając kolor kruszywa.        
Zanieczyszczona woda z tego procesu trafia do osadnika, gdzie większe cząstki opadają na dno. Następnie woda przepływa do zbiornika recyklingowego, przechodząc przez system filtrów mechanicznych, które usuwają pozostałe nieczystości. Tak oczyszczona woda jest ponownie wykorzystywana – trafia do mieszanki betonowej, aby uzyskać odpowiednią konsystencję betonu, z którego formowana jest warstwa konstrukcyjna kostek brukowych.
Dzięki tym działaniom zakład w Gdyni, mimo iż jest największym zakładem Semmelrock w Polsce, zużywa najmniej wody do produkcji materiałów. W 2023 roku zużycie tego cennego zasobu spadło o 36 proc. w porównaniu do 2021 roku, co pokazuje skuteczność wdrożonych rozwiązań.

Innowacyjne rozwiązania dla inwestorów
wienerberger, oprócz dbałości o zrównoważony rozwój w swoich zakładach, oferuje inwestorom innowacyjne produkty, które pozwalają oszczędzać wodę już na etapie budowy. Jednym z takich rozwiązań jest sucha zaprawa Porotherm Dryfix, umożliwiająca wznoszenie ścian bez konieczności użycia wody i prądu. Pustaki ceramiczne są murowane na specjalną zaprawę aplikowaną bezpośrednio z puszki, co eliminuje potrzebę rozrabiania i dodatkowego zużycia wody. Inwestor otrzymuje dokładnie tyle zaprawy, ile jest potrzebne do wymurowania ścian, co minimalizuje ryzyko powstania nadwyżek materiału i zbędnych kosztów. Dzięki systemowi Dryfix, proces budowy staje się szybszy i tańszy, a jednocześnie bardziej przyjazny dla środowiska, co ma szczególne znaczenie w obliczu kurczących się zasobów naturalnych.

Dodatkowo, firma oferuje system skrzynek rozsączających Stormbox, przeznaczony do efektywnego zarządzania wodą deszczową. System ten umożliwia retencjonowanie i stopniowe rozsączanie wody deszczowej w przepuszczalnym gruncie, co zapobiega przeciążeniu systemów kanalizacyjnych i wspiera zrównoważone zarządzanie wodami opadowymi. Deszczówka zebrana z dachów budynków i placów jest odprowadzana do studzienki z osadnikiem, a następnie do skrzynek rozsączających, które magazynują ją i stopniowo rozprowadzają w gruncie. Dzięki temu rozwiązaniu, inwestorzy mogą nie tylko chronić środowisko, ale także efektywnie gospodarować zasobami wodnymi na swoich posesjach.

Więcej informacji na temat strategii ESG wienerberger można znaleźć w wienerberger Sustainability Program 2026.

[1] https://www.wienerberger.com/en/sustainability/sustainability-program-2026.html