Kolej 4.0 będzie bezpieczniejsza i sprawniejsza. Przyszłość to elektryczne pociągi i innowacyjne dworce z panelami słonecznymi

Unijny program modernizacji kolejnictwa ma skierować branżę transportu szynowego na nowe tory. Realizacja IV Pakietu Kolejowego pozwoli zwalczyć fragmentaryzację rynku kolejowego w krajach członkowskich, otworzy branżę na inwestycje międzynarodowe i wprowadzi innowacyjne rozwiązania z segmentu przemysłu 4.0. Modernizacja branży z wykorzystaniem nowoczesnych technologii pozwoli zwiększyć konkurencyjność i niezawodność transportu kołowego.

– Kolej 4.0 to cyfryzacja, w tym przede wszystkim nowe systemy zabezpieczeń wpływające na bezpieczeństwo ruchu kolejowego i na jego usprawnienie. Kolej musi odpowiadać na nowe wyzwania, zmieniający się scyfryzowany świat. Poczynając od rzeczy bardzo dużych, poprzez te najbardziej prozaiczne jak chociażby wspólny bilet i aplikacje mobilne, które ułatwiają korzystanie z usług kolei – mówi agencji informacyjnej Newseria Innowacje Krzysztof Mamiński, prezes zarządu Polskich Kolei Państwowych.

Ujednolicenie europejskiego rynku transportu torowego w oparciu o IV Pakiet Kolejowy ma przynieść krajom członkowskim szereg korzyści finansowych, organizacyjnych oraz ekologicznych. Wdrożenie pakietu 16 czerwca 2020 roku otworzy krajowe systemy kolejnictwa na rynek międzynarodowy. Wprowadzenie unijnych autoryzacji taborów oraz wspólnotowych standardów infrastrukturalnych ułatwi polskim firmom wchodzenie na rynki krajów członkowskich.

Urząd Transportu Kolejowego podpisał już umowę o współpracy z Europejską Agencją Kolejową, która przyspieszy wdrożenie IV Pakiet Kolejowy na szeroką skalę. Dzięki niej możliwe będzie m.in. korzystanie z ujednoliconej certyfikacji bezpieczeństwa. Nowe regulacje sprawią, że tabory kolejowe będą dopuszczane do eksploatacji na wszystkich rynkach unijnych na podstawie jednego dokumentu wydawanego przez Agencję Kolejową Unii Europejskiej.

Powołano również Krajowy Program Kolejowy, w ramach którego przeprowadzi się gruntowną modernizację 9 tys. km torowych szlaków komunikacyjnych oraz stacji kolejowych. Inwestycje realizowane w ramach KPK mają skrócić średni czas przejazdu i poprawić komfort podróżowania.

– Kolej zawsze była firmą, która napędzała rozwój. To jest miejsce, gdzie wprowadza się bardzo szybko w życie nowe rozwiązania. Dziś kolej została dostrzeżona jako najbardziej ekologiczny środek transportu. Mówienie o kolei 4.0 daje szansę, że łącznie z troską o klimat, o pasażerów możemy realizować to, żeby na przyszłość zanieczyszczenie klimatu było mniejsze, a jak najwięcej obywateli każdego kraju, całego świata korzystało z transportu kolejowego – mówi Krzysztof Mamiński.

Rozwiązania proekologiczne, które pozwolą zredukować ślad węglowy tej branży, pełnią istotną rolę w IV Pakiecie Kolejowym. Dobrym przykładem takich inwestycji są m.in. prace nad innowacyjnymi systemami magazynowania energii elektrycznej prowadzone we współpracy ekspertów z PKP Energetyka, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz naukowców z Uniwersytetu Zielonogórskiego. Efektem prac zespołu badawczego ma być stworzenie systemu, który pozwoli efektywniej zarządzać energią wykorzystywaną przez tabory.

Z kolei Grupa PKP przeprowadzi gruntowną renowację kilkudziesięciu dworców, również tych o charakterze zabytkowym, aby zmniejszyć ich emisyjność. Firma wyposaży zmodernizowane dworce w panele słoneczne czy inteligentne systemy grzewcze oraz oświetleniowe. Oprócz tego budynki zostaną przystosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością. Na dworcach pojawią się pochylnie, tabliczki informacyjne w języku Braille’a, ścieżki dla niewidomych czy toalety dla niepełnosprawnych.

– Teraz budujemy 50 innowacyjnych dworców systemowych, w nowej perspektywie zbudujemy kolejnych 50. Mamy wszystkie nowoczesne rozwiązania: pompy ciepła, panele fotowoltaiczne, instalacje szarej wody, stacje ładowania samochodów elektrycznych przy dworcach. Dzięki temu, kiedy przyjedziesz samochodem elektrycznym, aby jechać dalej pociągiem, płacisz mniej za ładowanie. Do tego wynajmujemy samochody, skutery i rowery elektryczne – tłumaczy ekspert.

Branża kolejowa zamierza inwestować w rozwiązania z zakresu systemów zintegrowanego transportu, które zachęcą podróżnych do porzucenia samochodów na rzecz transportu publicznego. W tym celu wokół dworców rozwija się infrastrukturę carsharingową, ułatwiającą przesiadkę z pociągów do samochodów bądź małych pojazdów elektrycznych na wynajem.

– Chcemy stopniowo wyposażać wszystkie dworce w stacje ładowania pojazdów, gdyż one zachęcają do korzystania z elektromobilności. Można korzystać z najczystszego środka transportu, jakim jest kolej, ale dojeżdżać do niego również innym elektrycznym pojazdem. Milion samochodów elektrycznych to już jest ta liczba, która pokaże, że jednym z podstawowych środków transportu kołowego będzie samochód, ale samochód elektryczny. Do tego pociąg elektryczny i to się układa w całość – podsumowuje Krzysztof Mamiński.

Według analityków z firmy Market Study Report wartość globalnego rynku infrastruktury kolejowej w 2018 roku wyniosła 47 mld dol. Przewiduje się, że do 2025 roku wzrośnie ona do 61,4 mld dol. przy średniorocznym tempie wzrostu na poziomie 3,4 proc.