Polscy naukowcy tworzą innowacyjne technologie na światowym poziomie. Ich komercjalizacja jest obarczona jednak dużym ryzykiem

Według raportu „Komercjalizacja badań naukowych: Spojrzenie inwestorów i naukowców”, przygotowanego pod opieką Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, barierą do inwestowania w komercjalizację badań naukowych jest wysokie ryzyko takich inwestycji. Ważnym elementem ograniczania ryzyka jest udział funduszy publicznych. Działania na styku nauki i biznesu mogą być odpowiedzią na problemy z komercjalizacją badań.

– Staramy się wspierać przedsiębiorców, innowatorów, także naukowców, ale często trudno jest naukowcom połączyć te kompetencje – kompetencje związane z rozwojem technologii, rozwojem produktów czy usług są inne niż klasyczne kompetencje, których wymaga się w środowisku akademickim i naukowym – tłumaczy w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Innowacje, Marcin Lewenstein z firmy InnoEnergy.

Jak wynika z raportu NCBiR „Komercjalizacja badań naukowych: Spojrzenie inwestorów i naukowców”, 79 proc. badanych inwestorów zdecydowanie albo raczej zgadza się z tezą, że inwestowanie w komercjalizację wyników badań naukowych jest bardziej ryzykowne od innych inwestycji. Tylko 17 proc. nie zgadza się z takim stwierdzeniem. Z tego samego badania wynika, że tylko 18 proc. badanych naukowców z powodzeniem zakończyło komercjalizację swoich badań. Ponad 40 proc. wykonało podobne próby i albo nie doczekało się jeszcze widocznych efektów, albo wie już, że ich działania nie przełożą się na jakikolwiek wymierny zysk finansowy.

– W wymiarze intelektualnym czy dorobku naukowego mamy się czym pochwalić, natomiast największym problemem i wyzwaniem jest przejście od słów do czynów. Dla naukowców często produktem jest publikacja, praca doktorska, cytowanie, kolejny grant, a tak naprawdę w życiu gospodarczym liczy się możliwość skomercjalizowania technologii, trafienia z nią na rynek, do klienta – twierdzi Marcin Lewenstein.

W badaniu NCBiR wskazano, że w ciągu kilku ostatnich lat nastąpiły istotne zmiany, które zwiastują świetlaną przyszłość innowacji w Polsce. Badani inwestorzy zwracali uwagę przede wszystkim na wzrost doświadczenia i specjalizacji różnego rodzaju podmiotów wspierających proces komercjalizacji, a także na zmiany nastawienia dużych firm – wzrosła ich otwartość na poszukiwanie innowacji z zewnętrznych źródeł. Zwłaszcza w niektórych branżach Polska ma się szansę stać liderem w zakresie innowacji.

–  Polska ma bardzo duży potencjał, jeśli chodzi o technologie informatyczne, szeroko pojęte ICT, tutaj jest interesująca nisza dla naszych naukowców, są to technologie związane z zarządzaniem siecią elektroenergetyczną, z cyberbezpieczeństwem, z zarządzaniem popytem, to kwestie optymalizacji źródeł wytwórczych, budowy rozwiązań, które pozwalałyby na diagnostykę predykcyjną, a więc wcześniejsze prognozowanie stanu urządzeń, z których energetyka korzysta, tak aby zminimalizować kwestie częstotliwości remontów czy nieplanowanych odstawień urządzeń – zapewnia ekspert.

Jak wynika z raportu NCBiR, pozytywne doświadczenia komercjalizacji zarówno ze strony naukowców, jak i inwestorów w zdecydowanej większości opierają się na osobistych kontaktach i sprawnych działaniach pośredników, którzy mają doświadczenie w kooperacji na styku nauki i biznesu. Szczególnie dużym wyzwaniem jest komercjalizacja badań na rynku energetycznym.

– Wspieramy projekty zarówno w wymiarze finansowym, jak i poprzez ich umiędzynarodowienie i budowanie możliwości trafienia na rynki, do klientów, o co często w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw czy start-upów, scale-upów mogłoby być trudne, bo energetyka nie jest łatwym rynkiem dla tego typu przedsiębiorców. Jest to sektor, w którym jest bardzo wielu zasiedziałych już i bardzo mocno związanych z rynkiem producentów i znalezienie sobie na nim niszy nie jest łatwe – mówi przedstawiciel InnoEnergy.