Mówi: | prof. Stefan Dziembowski |
Funkcja: | Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego |
Większość Polaków chciałaby głosować w wyborach przez internet. Taka metoda mogłaby mieć pozytywny wpływ na frekwencję wyborczą
Głosowanie w wyborach prezydenckich, parlamentarnych czy samorządowych, które byłoby przeprowadzone za pośrednictwem internetu, byłoby szybsze, wygodniejsze, tańsze i prawdopodobnie miałoby też pozytywny wpływ na frekwencję wyborczą. Jednak zdaniem ekspertów wad takiego rozwiązania jest obecnie znacznie więcej, dlatego jeszcze przez wiele lat głosować będziemy w tradycyjny sposób.
– W przypadku wyborów przez internet problemem są cały czas nierozwiązane kwestie cyberbezpieczeństwa. Myślę, że pozostaną one nierozwiązane w najbliższym czasie, być może nigdy nie będą. Wynika to z tego, że cyberbezpieczeństwo jest bardzo delikatną sprawą, znacznie bardziej subtelną niż zwykłe bezpieczeństwo. Łatwiej jest robić cyberataki na masową skalę w sposób, który nie zostawia śladów – tłumaczy w rozmowie z agencją informacyjną Newseria Innowacje prof. Stefan Dziembowski z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego.
Polska jest krajem, który łatwo i szybko adaptuje nowinki technologiczne. Pod względem bankowości internetowej, możliwości płacenia metodą zbliżeniową czy z wykorzystaniem smartfona plasujemy się w czołówce europejskiej. Coraz więcej osób decyduje się też na rozliczenie podatku przez internet, coraz większą popularnością cieszy się e-administracja. Zdecydowana większość Polaków popiera też pomysł głosowania przez internet. Z raportu Rzecznika Praw Obywatelskich i CBOS z 2014 roku wynika, że nawet 75 proc. popiera ten pomysł. Jak jednak przekonuje ekspert, e-voting jest kwestią wyjątkowo wrażliwą, ponieważ od prawidłowo przeprowadzonego głosowania zależy wiara społeczeństwa w państwo. Jakiekolwiek podejrzenia co do bezpieczeństwa i wiarygodności wyborów mogą to zaufanie podważyć.
– W przypadku głosowania przez internet wymagamy czegoś silniejszego niż zwykłe bezpieczeństwo, mamy dwa właściwie sprzeczne ze sobą wymagania. Po pierwsze chcemy, aby wybory były tajne, a po drugie chcemy mieć pewność, że nasz głos został policzony. Wybory powinny być niepokwitowalne, czyli obywatel nie może nikomu udowodnić, jak głosował, wynika to z chęci uniknięcia problemu sprzedaży głosów – podkreśla prof. Stefan Dziembowski.
Z problemem kupowania głosów spotkać się można podczas tradycyjnych wyborów, jednak trudniej wówczas o masowe działania tego typu. Inaczej wygląda sytuacja podczas wyborów internetowych, gdzie w zamian za głos na danego kandydata oferowane są np. bitcoiny [kryptowaluta internetowa – red.].
– Istnieje cała rodzina ataków typu Denial of Service [atak komputerowy nastawiony na zablokowanie komputera lub sieci – red.]. Najprostszą wersją jest blokowanie komputerów, podobnie jak w przypadku ataków ransomware – blokowane są komputery osób, o których wiadomo, jak zagłosują. To, jakie ludzie mają poglądy polityczne, można łatwo wywnioskować z ich zachowania w sieci. W dniu wyborów wirus czy koń trojański blokuje komputery wszystkim tym, którzy chcą głosować na konkretną partię. Wyobraźmy sobie, co się dzieje: ludzie zaczynają mówić o zablokowanych komputerach, inni twierdzą, że to nieprawda i kończymy w chaosie – opowiada prof. Dziembowski.
Podejrzenia co do nieprawidłowości w wyborach pojawiają się często. W Polsce głośno było zwłaszcza o wynikach wyborów samorządowych z 2014 roku, kiedy zdecydowanym zwycięzcą okazała się partia, która wedle sondaży miała być trzecią lub czwartą siłą. W przypadku papierowych wyborów wyniki można jednak łatwo sprawdzić i niemal każdy jest też w stanie zrozumieć metodologię głosowania i liczenia głosów. Inaczej jest w przypadku wyborów przeprowadzonych metodą cyfrową.
– Dlatego stawiam, że takich wyborów za mojego życia nie będzie, choć są przykłady z różnych krajów, z Estonii czy niektórych kantonów szwajcarskich. System estoński został zanalizowany przez ekspertów amerykańskich zajmujących się wyborami elektronicznymi. Ich raport był druzgocący – system nie jest bezpieczny – podkreśla ekspert z Uniwersytetu Warszawskiego.
Jego zdaniem przy obecnej sytuacji geopolitycznej, naciskach niektórych państw na inne, istnieje duże ryzyko tego, że wybory elektroniczne mogłyby nie być do końca wiarygodne. To, że system sprawdza się w niektórych krajach, nie oznacza, że tak samo będzie w przypadku innego kraju. Dlatego zdaniem Dziembowskiego dyskusja dotycząca e-votingu w Polsce przez długi czas będzie wyłącznie teoretyczna.
– Istnieje jednak pośrednie rozwiązanie, czyli wybory elektroniczne, ale w lokalach wyborczych. Głosujemy na maszynach w lokalach wyborczych, ale są to urządzenia, a nie forma papierowa czy fizyczna. Jest to rozwiązanie do rozważenia, usprawni zliczanie głosów. Istnieje oczywiście kwestia zdobycia zaufania obywateli, ale jest do zrobienia – ocenia prof. Stefan Dziembowski.
Czytaj także
- 2025-05-02: Im bliżej wyborów prezydenckich, tym więcej dezinformacji. Polacy nie umieją jeszcze jej rozpoznawać
- 2025-04-14: Nowe technologie podstawą w reformowaniu administracji. Będą też kluczowe w procesie deregulacji
- 2025-04-24: Ataki cybernetyczne na kolej stają się coraz częstsze. Hakerzy zwykle chcą doprowadzić do paraliżu
- 2025-05-02: Ekoprojektowanie staje się powszechnym trendem. Prawodawstwo unijne kładzie na to duży nacisk
- 2025-02-03: Eksperci: e-papierosy to poważny problem wśród dzieci. Nowe przepisy to dobry krok, ale absolutnie niewystarczający
- 2025-02-06: Karolina Malinowska: Wraca zainteresowanie czytelnictwem wśród dzieci. To jednoczy pokolenia i rozwija więzi rodzinne
- 2025-01-24: M. Kobosko: Obowiązkiem Europy jest wspieranie białoruskiej opozycji i wolnych mediów. Najgorszym scenariuszem dla Polski jest wchłonięcie Białorusi przez Rosję
- 2025-01-23: M. Gosiewska: Na Białorusi znowu odbędą się pseudowybory. Należy zaostrzyć sankcje uderzające w reżim i firmy europejskie tam obecne
- 2025-01-28: Europoseł AfD: Elon Musk poprawił nasz wizerunek za granicą. Jego wsparcie nam pomaga
- 2025-02-05: Na skrajnie prawicową AfD chce głosować co piąty Niemiec. Coraz więcej zwolenników ma jej polityka migracyjna i energetyczna
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Prawo

Duże projekty fotowoltaiczne w Polsce mocno spowolnione. Największymi problemami nadmierna biurokracja i chaos interpretacyjny
Długotrwałe procedury, nadmierna biurokracja i często niejednoznaczne interpretacje przepisów hamują rozwój fotowoltaiki w Polsce – wynika z raportu Polskiego Stowarzyszenia Fotowoltaiki. Inwestorzy wskazują uzyskanie warunków przyłączenia jako najbardziej problematyczny etap procesu inwestycyjnego. Barierą jest też skala wydanych odmów przyłączenia do sieci, co odstrasza inwestorów. Zmiany są konieczne, zwłaszcza w kontekście dyrektywy RED III, która wskazuje na konieczność przyspieszenia, uproszczenia i ujednolicenia procedur administracyjnych dla inwestycji w OZE.
Konsument
Czterech na 10 Polaków miało do czynienia z deepfake’ami. Cyberprzęstępcy coraz skuteczniej wykorzystują manipulowane treści

Deepfaki, czyli wygenerowane bądź też zmanipulowane przez sztuczną inteligencję zdjęcia, dźwięki lub treści wideo, to jedna z najbardziej kontrowersyjnych technologii naszych czasów. Do jej tworzenia wykorzystywane są zaawansowane algorytmy AI, dlatego użytkownikom coraz trudniej jest odróżnić treści rzeczywiste od fałszywych. Z raportu „Dezinformacja oczami Polaków 2024” wynika, że cztery na 10 badanych osób miało do czynienia z takimi treściami. To o tyle istotne, że deepfaki bywają wykorzystywane do manipulacji, szantażu, niszczenia reputacji, oszustw i wyłudzeń finansowych.
Ochrona środowiska
Państwowa Agencja Atomistyki przygotowuje się do nadzoru nad pierwszą polską elektrownią jądrową. Kluczową kwestią jest bezpieczeństwo

Trwają przygotowania do budowy pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej na Pomorzu. Zgodnie z harmonogramem przedstawianym przez rząd fizyczna budowa ma ruszyć w 2028 roku, a początek eksploatacji pierwszego bloku planuje się na 2036 rok. Również Państwowa Agencja Atomistyki przygotowuje się do realizacji zadań związanych z dozorem nad budową, rozruchem i eksploatacją nowej jednostki. Kluczowe są kwestie związane z bezpieczeństwem jądrowym i ochroną radiologiczną obiektu.
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.