Mówi: | dr hab. Marta Fiołka |
Firma: | Zakład Immunobiologii, Instytut Biologii i Biotechnologii UMCS |
Polscy naukowcy bliscy wynalezienia leku na raka płuc. W ciągu roku mają być znane pierwsze wyniki badań na zwierzętach
Lubelscy naukowcy poinformowali, że w ciągu roku mają być znane wyniki badań przeprowadzonych na myszach, które mają potwierdzić działanie płynu celomatycznego dżdżownic, wykazującego aktywność przeciwnowotworową. To nowy wynalazek, na bazie którego może powstać lek na raka. W testach in vitro substancja ta niszczyła komórki raka płuca w 80 proc., nie oddziałując negatywnie na prawidłowe komórki organizmu. W kolejnych badaniach naukowcy zamierzają sprawdzić skuteczność płynu także na inne linie komórek nowotworowych m.in. raka piersi i jajnika.
Wypełniający ciało dżdżownic płyn celomatyczny pełni rolę szkieletu hydraulicznego i bierze aktywny udział w procesie poruszania się zwierzęcia. Substancja ta wykorzystywana jest od lat w medycynie ludowej wielu kultur świata. Lubelscy naukowcy postanowili natomiast zbadać jej działanie przeciwnowotworowe.
Badania rozpoczęły się pięć lat temu. W tym czasie naukowcy z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej we współpracy z badaczami lubelskiego Uniwersytetu Medycznego przeprowadzili szereg doświadczeń mających na celu określenie rodzaju nowotworu, na który płyn celomatyczny dżdżownic oddziałuje w najbardziej optymalny sposób, oraz znalezienie warunków, w których płyn działałby na komórki rakowe, nie niszcząc przy tym prawidłowych komórek organizmu.
Badania na różnych liniach komórek nowotworowych ze strony Uniwersytetu Medycznego prowadziła prof. dr hab. Jolanta Rzymowska, natomiast badania związane z pozyskaniem i odpowiednim przygotowaniem preparatu ze strony Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej prowadziła dr hab. Marta Fiołka.
– Badaliśmy aktywność płynu na różne typy nowotworów, raka piersi, jajnika, szyjki macicy i płuca. Były to linie, na których prowadzono badania pilotażowe, później skupiliśmy się na badaniu aktywności tylko na raka płuca A549, gdyż trzeba było wybrać typ linii, na którą płyn celomatyczny działa najlepiej – mówi agencji informacyjnej Newseria Innowacje dr hab. Marta Fiołka z Instytutu Biologii i Biotechnologii UMCS.
Płyn celomatyczny badany był wielokierunkowo. Naukowcy próbowali rozdzielać go na frakcje i sprawdzać aktywność przeciwnowotworową poszczególnych składowych płynu, stosowali zróżnicowane metody pobierania płynu oraz określali jego działanie na kilka linii nowotworowych. W ostateczności zdecydowali się na całościowe badanie płynu, dochodząc do wniosku, że pojedyncze frakcje cechuje znacznie słabsze działanie.
Badacze ustalili, że do pobrania płynu potrzebne jest działanie słabego bodźca elektrycznego, natomiast do jego odpowiedniego przygotowania – wysoka temperatura inkubacji. Badania molekularne potwierdziły antynowotworową aktywność płynu celomatycznego dżdżownic Dendrobaena veneta na poziomie in vitro.
– Udało nam się znaleźć warunki, w których płyn działa w 80 proc. na komórki nowotworu płuca A549, natomiast nie działa toksycznie na komórki prawidłowe. Sprawdzaliśmy różne typy komórek prawidłowych, komórki prawidłowe nabłonka drzewa oskrzelowego, komórki fibroblastów skóry ludzkiej i komórki krwi – wymienia dr Marta Fiołka.
Na wynalazek pt. „Płyn celomatyczny dżdżownicy Dendrobaena veneta do zastosowania w leczeniu raka płuc” został przyznany patent, jego autorzy natomiast przygotowują się do kolejnego etapu badań, czyli doświadczeń na zwierzętach. Badania na myszach prowadzone będą we współpracy z wyspecjalizowanymi w tego typu doświadczeniach ośrodkami badawczymi. Dopiero, gdy na tym etapie zostaną osiągnięte dobre wyniki, naukowcy będą mogli przystąpić do współpracy z lekarzami onkologami i firmami farmaceutycznymi w ramach badań klinicznych.
– Równolegle musimy prowadzić analizę chemiczną płynu celomatycznego, gdyż jest to preparat złożony i dlatego te badania są bardzo trudne. Wiele związków działa synergistycznie, aktywność całego płynu potęguje się, gdy traktujemy go całościowo. Musimy prowadzić analizy w wielu różnych ośrodkach, żeby zdefiniować, co tak naprawdę działa w tym płynie w tak efektywny sposób – mówi dr Marta Fiołka.
Dżdżownice do badań in vitro zostały wyhodowane w uniwersyteckim laboratorium. Naukowcy będą kontynuować hodowlę w warunkach laboratoryjnych, gdyż tylko ściśle kontrolowane warunki mogą zapewnić powtarzalne wyniki badań. Płyn może być pobierany wielokrotnie, ponieważ dżdżownice regenerują się po upływie kilku tygodni.
Projekt na badania na myszach przeszedł ocenę formalną. Naukowcy czekają na finansowanie z Narodowego Centrum Nauki, decyzję poznają w połowie stycznia. W ciągu kilku miesięcy mają być znane wyniki badań prowadzonych na myszach. Następnym krokiem będą badania przedkliniczne.
Czytaj także
- 2025-02-20: Wysoka akcyza na e-papierosy to nokaut dla polskiej branży vapingowej. Eksperci ostrzegają przed upadłościami, ale i problemami z fiskusem
- 2024-11-26: Polscy naukowcy pracują nad personalizowaną terapią raka płuca. Faza badań klinicznych coraz bliżej
- 2024-10-07: Nowotwór wykryty na wczesnym etapie może być całkowicie wyleczalny. Tylko co trzeci Polak wykonuje jednak regularne badania profilaktyczne
- 2024-10-15: Agata Młynarska: Moim bliskim daję w prezencie pakiety na badania, a z przyjaciółkami umawiam się na mammografię
- 2024-10-08: Agata Młynarska: W natłoku spraw odłożyłam na bok diagnostykę raka piersi. Przy okazji badań przesiewowych okazało się, że jest tam guz
- 2024-06-20: Trwają prace nad zmianami w programie szczepień przeciwko HPV. Na razie zaszczepiła się jedna piąta uprawnionych nastolatków
- 2024-04-29: Nawet 80 proc. populacji może mieć kontakt z wirusem HPV. Wciąż niewielka jest wiedza na temat nowotworów, jakie wywołuje
- 2024-05-14: Jan Kliment i Lenka Klimentová: Po tym, jak niespodziewanie zmarł nasz przyjaciel, zrobiliśmy serię badań kontrolnych. Trzeba się badać, zanim choroba daje o sobie znać
- 2024-03-11: Nowotwory kobiece nie stanowią wyroku. Metody ich leczenia są coraz nowocześniejsze i refundowane także w szpitalach prywatnych
- 2024-03-04: Polska odstaje od innych państw UE w leczeniu raka prostaty. Od kwietnia br. z programu lekowego mogą wypaść kolejne nowoczesne terapie [DEPESZA]
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Handel

Automatyzacja pomaga firmom budować przewagę nad konkurencją. Zwłaszcza wykorzystanie narzędzi sztucznej inteligencji
Firmy coraz chętniej inwestują w cyfryzację i automatyzację procesów, w tym z wykorzystaniem sztucznej inteligencji (AI), co pozwala im oszczędzać czas, redukować koszty operacyjne i poprawiać jakość obsługi klienta. Nowoczesne narzędzia takie jak platforma FlowDog pozwalają relatywnie szybko i efektywnie kosztowo usprawniać procesy obsługi reklamacji, zleceń serwisowych czy analizę danych sprzedażowych. Eksperci podkreślają, że dobrze wdrożona automatyzacja może przynieść zwrot z inwestycji już w ciągu kilku miesięcy, zwiększając konkurencyjność firm na dynamicznie zmieniającym się rynku
Handel
Odwetowe cła z UE na amerykańskie towary mogą być kolejnym etapem wojny handlowej. Następne decyzje spowodują dalszy wzrost cen

Komisja Europejska zapowiedziała nałożenie ceł na amerykańskie produkty w reakcji na wejście w życie ceł USA na stal i aluminium. Unijne cła o wartości 26 mld zł wejdą w życie 1 kwietnia, a w pełni zostaną wdrożone od 13 kwietnia. Donald Trump już zapowiada, że na to odpowie. – Wchodzimy w etap wojny handlowej między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi i na pewno będziemy świadkami wielu takich odwetów z każdej strony – ocenia europosłanka Anna Bryłka.
Robotyka i SI
Inwestycje w sztuczną inteligencję na bardzo niskim poziomie. Potencjał polskich kadr nie jest wykorzystywany

Komisja Europejska zapowiedziała uruchomienie nowej inicjatywy InvestAI, która ma zmobilizować 200 mld euro na inwestycje w sztuczną inteligencję. W globalnym wyścigu zbrojeń w AI to jednak wciąż niewiele. Również polskie firmy technologiczne zazwyczaj korzystają z infrastruktury stworzonej przez zachodnich liderów. Największym wyzwaniem, które stoi przed polskimi firmami, jest to, by innowacje były tworzone na miejscu. – Zwłaszcza że inwestycja w sztuczną inteligencję i kryptografię kwantową to inwestycja w bezpieczeństwo kraju – przekonuje dr Maciej Kawecki, prezes Instytutu Lema.
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.