Mówi: | dr Aleksandra Bukała |
Funkcja: | dyrektor Departamentu Strategii i Współpracy Międzynarodowej |
Firma: | Polska Agencja Kosmiczna |
ESA zbuduje europejski system do monitorowania pogody kosmicznej. Polacy szansę widzą przede wszystkim w usuwaniu kosmicznych śmieci
Do 2030 roku Europa powinna być w stanie chronić infrastrukturę w przestrzeni kosmicznej i na Ziemi przed ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi. Do tego czasu będzie też zdolna do wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych asteroidach większych niż 40 m i odbije od atmosfery ziemskiej asteroidy mniejsze niż te o średnicy 1 km. ESA rozwija też program eksploracyjny. Polska może aktywnie uczestniczyć w większości kosmicznych programów. Obecnie w naszym kraju istnieje ponad 350 firm, które działają w przemyśle kosmicznym.
– W portfolio projektów ESA znajdują się dwa nowe albo znacząco przedefiniowane obszary. Space Safety ma służyć bezpieczeństwu operacji kosmicznych, zarówno związanemu z obserwowaniem kosmosu z Ziemi i śledzeniem obiektów, w tym śmieci kosmicznych na orbicie, jak i z zapobieganiem dzięki temu kolizjom, również na orbicie, poprzez np. serwisowanie uszkodzonych satelitów – podkreśla w rozmowie z agencją Newseria Innowacje dr Aleksandra Bukała, dyrektor Departamentu Strategii i Współpracy Międzynarodowej w Polskiej Agencji Kosmicznej.
Jak podaje ESA, od 2019 roku po naszej atmosferze krąży ponad 1,5 tys. aktywnych satelitów. Ich bezpieczeństwo jest kluczowe i obejmuje nie tylko ochronę infrastruktury kosmicznej przed zagrożeniami płynącymi z kosmosu, lecz także związanymi z cyberbezpieczeństwem. Infiltrowane były już systemy kontroli naziemnej satelitów, także stacja naziemna ESA doświadczyła ataku, którego celem było uniemożliwienie przekazywania danych. To tylko przykłady, które pokazują, jak istotna jest ochrona kosmicznej infrastruktury.
ESA opracowuje również europejski system monitorowania pogody kosmicznej. W efekcie do 2030 roku Europa powinna być w stanie chronić niezbędną infrastrukturę w przestrzeni kosmicznej i na Ziemi przed ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi. Ma to być możliwe dzięki specjalnemu statkowi kosmicznemu monitorującemu pogodę kosmiczną czy małe satelity z ładunkami do monitorowania pogody kosmicznej.
Do 2030 roku Europa ma zyskać zdolność do wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych asteroidach większych niż 40 m, odbije też asteroidy mniejsze niż 1 km. Dodatkowo ESA angażuje się w usuwanie kosmicznych śmieci i inwestuje we flotę odporną na zagrożenia związane z odpadami kosmicznymi. Przygotowuje się też do wykorzystania uczenia maszynowego do ochrony satelitów przed rosnącym zagrożeniem ze strony kosmicznych śmieci.
– Postrzegamy w tym dużą szansę dla Polski. To program nowy, w związku z czym nowi gracze ze świeżymi pomysłami mają potencjalnie łatwiejszy dostęp. Do tego w naszej opinii program ten ma duży potencjał komercjalizacyjny, ponieważ to jest realny problem, a liczba prywatnych obiektów na orbicie rośnie, w związku z czym będzie też rosło zapotrzebowanie na ich bezpieczne usuwanie – ocenia dr Aleksandra Bukała.
ESA rozwija też program eksploracyjny. Przygotowana strategia obejmuje trzy miejsca docelowe, w których ludzie mają współpracować z robotami: orbitę nisko-ziemską na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, Księżyc i Mars. Dzięki robotom będzie można z wyprzedzeniem przygotowywać miejsca lądowania, maszyny udadzą się też w miejsca zbyt niebezpieczne dla ludzi. Tym samym przyspieszy eksploracja kosmosu.
– Program eksploracyjny jest ogromny, będzie wymagał globalnego wysiłku. Uważamy, że powrót na Księżyc i ewentualnie misje robotyczne i załogowe na Marsa też są szansą dla naszej branży – zaznacza ekspertka.
Obecnie w przestrzeni kosmicznej działa ok. 350 polskich firm. Od czasu przystąpienia Polski do ESA jesteśmy coraz mocniej liczącym się graczem w przemyśle kosmicznym. Nasze firmy mają też na koncie wiele sukcesów. To w Polsce opracowano oraz wyprodukowano czujnik do pomiaru temperatury i przewodnictwa cieplnego, który sprawdził się na pokładzie lądownika Huygens (w 2005 roku wylądował na powierzchni jednego z księżyców Saturna). Polscy inżynierowie opracowali system zasilania dla Planetarnego Spektrometru Fourierowskiego, a w CBK PAN powstały kluczowe elementy lokalnego oscylatora dla heterodynowego spektrometru dalekiej podczerwieni. Wiadomo też, że polski SENER ma wyprodukować urządzenia do montażu paneli słonecznych dla satelity JUICE, który w 2022 poleci w kierunku Jowisza. Mamy też istotny wkład w analizę danych spływających z satelitów.
– Z kosmosu spływa ogromna ilość danych do obserwacji Ziemi, które w formie surowej są trudne do obrobienia. Dlatego wiele firm widzi swój biznes w obróbce tych danych i oferowaniu usług na bazie tej imponującej infrastruktury, którą już ESA zbudowała. W tym są też przykłady sukcesu polskich firm i trzymamy kciuki, żeby dalej rozwijały się z takimi sukcesami – mówi dr Aleksandra Bukała.
Czytaj także
- 2025-05-07: PE pracuje nad zmianą rozliczania redukcji emisji CO2 dla nowych aut. Producenci mogą uniknąć wysokich kar
- 2025-05-02: Zmiany w globalnej gospodarce będą wspierać reindustrializację. To szansa dla Śląska
- 2025-05-05: Państwowa Agencja Atomistyki przygotowuje się do nadzoru nad pierwszą polską elektrownią jądrową. Kluczową kwestią jest bezpieczeństwo
- 2025-04-17: Phishing największym cyberzagrożeniem. Przestępcy będą coraz częściej sięgać po AI, by skutecznie docierać do potencjalnych ofiar
- 2025-04-22: Duża zmiana w organizacji pracy w firmach. Elastyczność wśród najważniejszych oczekiwań pracowników
- 2025-04-22: Kwestie bezpieczeństwa priorytetem UE. Polska prezydencja ma w tym swój udział
- 2025-04-14: Nowe technologie podstawą w reformowaniu administracji. Będą też kluczowe w procesie deregulacji
- 2025-04-10: Pierwsze efekty prac deregulacyjnych możliwe już jesienią. Ten proces uwolni w firmach środki na inwestycje
- 2025-03-27: Powstanie europejska strategia dotycząca zdrowia psychicznego młodych. Kraje łączą siły, by chronić ich przed cyberzagrożeniami
- 2025-04-08: Blisko 10 mln Ukraińców nie ma dostępu do wody pitnej lub infrastruktury sanitarnej. Na jej odbudowę potrzeba 11,3 mld dol.
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Polityka

PE przedstawił swoje priorytety budżetowe po 2027 roku. Wydatki na obronność kluczowe, ale nie kosztem polityki spójności
Parlament Europejski przegłosował w tym tygodniu rezolucję w sprawie priorytetów budżetu UE na lata 2028–2034. Europosłowie są zgodni co do tego, że obecny pułap wydatków w wysokości 1 proc. dochodu narodowego brutto UE-27 nie wystarczy do sprostania rosnącej liczbie wyzwań, przed którymi stoi Europa. Mowa między innymi o wojnie w Ukrainie, trudnych warunkach gospodarczych i społecznych oraz pogłębiającym się kryzysie klimatycznym. Eurodeputowani zwracają też uwagę na ogólnoświatową niestabilność, w tym wycofywanie się Stanów Zjednoczonych ze swojej globalnej roli.
Ochrona środowiska
Wokół utylizacji odpadów medycznych narosło wiele mitów. Nowoczesne instalacje pozwalają wykorzystać ten proces do produkcji ciepła i energii

Według różnych szacunków w Polsce powstaje od 60 do nawet 200 tys. t odpadów medycznych. Wymagają one specjalnego trybu postępowania, innego niż dla odpadów komunalnych – jedyną dopuszczalną i obowiązującą w świetle polskiego prawa metodą jest ich spalanie. Obecnie zakłady przetwarzania odpadów to nowoczesne instalacje połączone z odzyskiem energii. Termiczne przekształcenie odpadów może też być elementem gospodarki o obiegu zamkniętym.
Problemy społeczne
Poziom wyszczepienia Ukraińców jest o 20 pp. niższy niż Polaków. Ukraińskie mamy w Polsce wskazują na szereg barier

Różnice w kalendarzu szczepień, bariery językowe, nieznajomość polskiego systemu szczepień oraz obawy przed skutkami ubocznymi szczepionek – to jedne z najczęstszych problemów, które prowadzą do tego, że poziom wyszczepienia Ukraińców w Polsce jest niższy niż Polaków. To może mieć wpływ na bezpieczeństwo zdrowotne w całym kraju. Fundacja Instytutu Matki i Dziecka podejmuje inicjatywę mającą budować postawy proszczepienne wśród imigrantów.
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.