Jakość życia chorego a terapie stosowane w raku nerki

Czy chorzy na raka nerki muszą być skazani na terapie onkologiczne obarczone dotkliwymi działaniami niepożądanymi?

Jakość życia chorego a terapie stosowane w raku nerki, jednym z najbardziej zaniedbanych obszarów onkologicznych w Polsce

Wyniki badania ankietowego

Na nowelizację programu lekowego dot. raka nerki pacjenci czekają już ponad trzy lata. Ich 
rzeczywistość to nie tylko codzienna walka z chorobą, ale także często ze skutkami ubocznymi terapii, 
które znacznie utrudniają lub wręcz uniemożliwiają normalne funkcjonowanie. Nie pozostaje to także 
bez wpływu na stan psychiczny chorego. Optymalnym rozwiązaniem wydaje się dostęp do takich 
leków, które są nie tylko skuteczne, ale także zapewniają niski profil toksyczności. 

Aby zbadać skalę i specyfikę występujących w trakcie leczenia skutków ubocznych, fundacja Wygrajmy 
Zdrowie przeprowadziła anonimową ankietę wśród 141 pacjentów w wieku od 25 do 78 lat 
z rozpoznanym rakiem nerki. Kwestionariusz obejmował m.in. szczegółowe pytania dotyczące przebiegu 
choroby, przyjmowanych leków, procesu leczenia oraz objawów obserwowanych w trakcie terapii.

Działania niepożądane wystąpiły u 83% pacjentów już w pierwszym tygodniu po podaniu leku. Najczęściej 
obserwowanymi przez chorych skutkami ubocznymi o zaawansowanym nasileniu były nieprawidłowe 
parametry morfologii krwi (małopłytkowość, niedokrwistość i neutropenia). Większość pacjentów 
zauważyła u siebie skutki uboczne takie jak: wysypka, reakcja skórna ręka-stopa, łysienie, biegunka, 
nudności i wymioty, zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, nadciśnienie tętnicze, niewydolność sercową, 
zaburzenia czucia i smaku. Działania niepożądane u znacznej części ankietowanych pacjentów w dużym 
stopniu wpływały negatywnie zarówno na życie zawodowe, prywatne, jak i codzienne funkcjonowanie. 
U 63% ankietowanych w dużym stopniu bądź całkowicie ograniczyły aktywność w życiu społecznym, 
u 47,5% badanych ograniczyły życie zawodowe, a u ponad 60% działania niepożądane ograniczyły ich 
codzienne czynności. Aż 44% ankietowanych pacjentów musiało z tego powodu zmniejszyć dawki leku. 
Jak zauważa Prezes Fundacji Wygrajmy Zdrowie, Szymon Chrostowski, potrzebne są zmiany w dostępie 
do informacji na temat ewentualnych skutków ubocznych leczenia, ponieważ blisko 25% ankietowanych 
zadeklarowało, że nie zostało uprzedzonych o możliwości ich wystąpienia. Badanie przeprowadzone przez 
Fundację Wygrajmy Zdrowie pokazuje również, że pacjenci najczęściej czerpią wiedzę na temat nowych 
i skutecznych terapii od lekarza prowadzącego, ale w dużej mierze uzupełniają ją z Internetu oraz innych 
dostępnych źródeł. 

Wagę problemu jakości życia pacjentów z rakiem nerki podkreślają także klinicyści. Dr Piotr Tomczak 
z Oddziału Chemioterapii Katedry i Kliniki Onkologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu jest 
przekonany, że najważniejsza jest subiektywna opinia pacjenta, gdyż każdy organizm reaguje inaczej. 
- To, co dla jednego będzie skutkiem ubocznym dyskwalifikującym terapię danym lekiem, dla innego 
będzie zaledwie pewną niedogodnością, jednak pozwalającą względnie normalnie funkcjonować. Jakość 
życia i określenie jej parametrów stanowią suwerenne prawo pacjenta, a lekarz powinien wykazać się 
dużą wrażliwością w jej ocenie. Jest powszechnie uznawane, że jakość życia pacjentów onkologicznych 
jest równie ważnym parametrem, jak korzyści wynikające z leczenia. 

Nowoczesna medycyna coraz częściej kładzie nacisk na niwelowanie skutków ubocznych terapii, które 
często bywały tak dotkliwe, że ją dyskwalifikowały. Stosowanie leków o coraz niższym profilu 
toksyczności, przy jednocześnie wysokiej ich skuteczności oraz reagowanie na sygnały pacjentów zdają 
się być czynnikami, które znacząco mogą wpłynąć na poprawę jakości ich życia i powodzenie leczenia. -
To pierwsza tego typu ankieta będąca obiektywnym źródłem informacji od pacjentów, która daje realne 
wskazówki dotyczące ich leczenia oraz budowania świadomości chorych w tym zakresie. Informacje 
zwrotne, jakie zebraliśmy, potwierdzają, że działania niepożądane u wielu z nich w dużym stopniu 
ograniczają jakość życia, w tym także życie zawodowe i społeczne. Wiemy, że poziom leczenia w Polsce 
odbiega od światowych standardów. Niestety u nas wciąż nie są dostępne skuteczne terapie o obniżonym 
profilu toksyczności – dodaje Chrostowski.

Polscy chorzy na raka nerki z niecierpliwością czekają zatem na nowy program lekowy, który spełni ich 
nadzieje i wesprze w godnej walce z nowotworem. 

Z poważaniem,

Szymon Chrostowski
Prezes Zarządu Fundacji Wygrajmy Zdrowie im. prof. Grzegorza Madeja 

Więcej informacji: 

Joanna Rosochacka

j.rosochacka@primum.pl

tel.: +48 696 403 363