Newsy

Rewolucyjne dokonanie polskich biotechnologów. Coraz bliżej opracowania odpornych na wirusy odmian warzyw

2020-01-14  |  06:00

Polscy biotechnolodzy wyizolowali gen Rysto. Jego modyfikacja pozwoli na stworzenie odmiany ziemniaka odpornej na najczęściej atakujący te warzywa wirus, który przyczynia się do strat nawet jednej trzeciej plonów. Odkrycie posłuży ponadto do opracowania superodpornych odmian innych warzyw. Dokonanie polskich naukowców może mieć ogromne znaczenie dla ekonomii światowego rolnictwa.

– Dzięki izolacji genu Rysto będziemy mogli stworzyć odmiany całkowicie odporne na działanie wirusa Y, który obok fitoftory jest jednym z dwóch głównych patogenów ziemniaka na świecie. Oczywiście są już takie odmiany, które zawierają ten gen, ale my będziemy mogli go również wprowadzić do różnych odmian podatnych. Dzięki temu, że gen ten niesie tzw. odporność krańcową, uzyskujemy rośliny w pełni zdrowe, bez żadnych odmian chorobowych, co jest bardzo ważne ze względu na jakość bulw ziemniaka, które stanowią główny środek użytku rolnego – podkreśla w rozmowie z agencją Newseria Innowacje dr n. farm. Marta Grech-Baran z Instytutu Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.

Specjalistka pracująca w zespole profesora Jacka Henniga z PAN zidentyfikowała gen receptora, który uruchamia reakcje obronne zaatakowanej wirusem rośliny. Osiągnięcie zostało nagrodzone prestiżową nagrodą naukową AgroBioTop, przyznawaną przez Komitet Biotechnologii Polskiej Akademii Nauk. Co szczególnie istotne, izolacja genu Rysto została dokonana pomimo niesprzyjających w Polsce uwarunkowań prawnych związanych z używaniem roślin modyfikowanych genetycznie. Osiągnięcie ma szczególne znaczenie ekonomiczne.

– Ziemniak jest piątą co do upraw rośliną w globalnej skali światowej i jego produkcja rocznie sięga ponad 330 mld ton, z czego ponad 30 proc. upraw jest zagrożone poprzez szkodliwe działania mikroorganizmów, patogenów, jak również użycie środków chemicznych. Gen Rysto jest temperaturoniezależny, co znaczy, że mamy rośliny nadal w pełni zdrowe, gdzie namnażanie wirusa jest całkowicie zahamowane, które mogą być wykorzystywane w krajach o wysokiej temperaturze, chociażby silnie rozwijających się, gdzie ziemniak nadal jest podstawowym źródłem żywności – mówi dr n. farm. Marta Grech-Baran.

Naukowcy będą mogli wykorzystać tzw. zjawisko piramidalnej odporności. Gen będzie można łączyć z innymi wyizolowanymi genami odporności. Jak zapowiada specjalistka, właściwości te będą wykorzystane w ramach programu non-profit dla krajów rozwijających się. Dzięki temu będą mogły powstać tzw. superodporne odmiany warzyw.

– Wirus ten dotyka również chociażby paprykę, bakłażana, tytoń, pomidora, więc jest to problem globalny. Nasze odkrycie można wszechstronnie zastosować. Wdrożenie zależy jednak od regulacji prawnych. W Polsce możemy je wykorzystać jako tzw. biomarker, dzięki któremu możemy selekcjonować odmiany odporne, sprawdzać, czy nowe odmiany mają taką odporność, ponieważ można korzystać z modyfikacji genetycznych. Natomiast w krajach, w których taka możliwość jest dopuszczona, jest to po prostu kwestia  wprowadzenia tego genu – zaznacza ekspertka PAN.

Według analityków z Fortune Business Insights światowy rynek modyfikowanych genetycznie nasion osiągnie do 2026 roku wartość ponad 30 mld dol. Dla porównania w 2018 roku było to 20 mld dol.

Czytaj także

Więcej ważnych informacji

Jedynka Newserii

Konsument

Za trzy miesiące ruszy w Polsce system kaucyjny. Wątpliwości budzą kwestie rozliczeń i podatków

Zaledwie trzy miesiące zostały do startu systemu kaucyjnego w Polsce. Kaucje obejmą szklane i plastikowe butelki oraz puszki z napojami. To duża zmiana dla producentów napojów, sklepów i konsumentów oraz pośredniczących w zbiórce operatorów systemów kaucyjnego. Na razie przepisy są na tyle niedoprecyzowane, że budzą wiele wątpliwości w kwestii rozliczania podatków czy rozliczeń z operatorami. Producenci będą musieli płacić podatek od niezwróconych butelek, co zwiększy ich koszty.

Konsument

Branża opakowań nie traktuje unijnych regulacji jako zagrożenia. Widzi w nich impuls do rozwoju

W UE co roku wytwarza się ponad 2,2 mld t odpadów. Aby ograniczyć ich ilość, promowane jest przechodzenie na bardziej zrównoważony model, czyli gospodarkę o obiegu zamkniętym. W ramach pakietu zmian prawnych ograniczających negatywny wpływ działalności człowieka na środowisko nacisk położony jest w dużej mierze na producentów opakowań. Przedstawiciele branży podkreślają, że nowe regulacje to dla nich nie tylko nowe obowiązki, ale też okazja na zbudowanie przewagi konkurencyjnej.

Prawo

Trwają prace nad nowymi przepisami chroniącymi dzieci przed wykorzystywaniem seksualnym. Mają dostosować prawo do rozwoju technologii

Surowsze kary dla przestępców, zniesienie terminu przedawnienia i zrównanie przestępstw offline z tymi dokonywanymi w internecie – to niektóre zmiany zaproponowane przez Parlament Europejski do przepisów dotyczących ochrony dzieci przed nadużyciami seksualnymi. Europosłowie chcą, by były to kwestie zharmonizowane w ramach UE. Szczególnie istotne jest dostosowanie prawa do wyzwań związanych z rozwojem nowych technologii – powinno ono uwzględniać m.in. filmy czy obrazy wytworzone z pomocą AI.

Szkolenia

Akademia Newserii

Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.