Wszystkie newsy

Coraz więcej firm inwestuje we wsparcie zdrowia psychicznego i fizycznego pracowników. Z raportu Benefit Systems wynika, że 72 proc. przedsiębiorstw zdaje sobie sprawę z tego, że jest to istotnym zadaniem benefitów pozapłacowych. Eksperci wskazują, że inwestycje w wellbeing poprawiają efektywność, zmniejszają absencje i ograniczają rotację kadr.

Zdolność mózgu do reorganizacji i tworzenia nowych połączeń nerwowych, znana jako neuroplastyczność, umożliwia nam uczenie się, zapamiętywanie oraz powrót do zdrowia po urazach neurologicznych. Zaburzenia w funkcjonowaniu tych mechanizmów mogą się przyczyniać do rozwoju chorób neuropsychicznych takich jak depresja, padaczka czy uzależnienia. Naukowcy z Braincity chcą wykorzystać wiedzę o plastyczności mózgu w praktyce, opracowując skuteczniejsze metody leczenia tych schorzeń. Będzie to możliwe dzięki środkom z programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG), które w ramach działania Międzynarodowe Agendy Badawcze przyznała Fundacja na rzecz Nauki Polskiej.

W erze mediów społecznościowych i nieustannego przepływu informacji coraz trudniej odróżnić wiedzę od opinii, a autorytet od popularności. W rezultacie znaczenie autorytetów spada, co widać m.in. w nauce. Przez to społeczeństwa tracą wspólne punkty odniesienia – osoby i instytucje, które przez lata pełniły funkcję drogowskazów i inspirację do rozwoju. Inicjatorzy konkursu „Mistrz i Uczeń” chcą przypomnieć, jak ważna dla przyszłości nauki, ale również sztuki, jest ta międzypokoleniowa relacja.

O 70 proc. wzrosła w ciągu roku liczba operacji wykonywanych w Polsce w asyście robotów chirurgicznych. Najwięcej takich zabiegów wykonuje się w leczeniu raka prostaty, ale też między innymi raka nerki czy pęcherza moczowego. Lekarze podkreślają, że zyskują na tym przede wszystkim pacjenci, którzy szybciej dochodzą do zdrowia. Korzyści dostrzega też płatnik publiczny, który operacje robotowe premiuje lepszymi wycenami. Dla dalszego rozwoju chirurgii robotowej potrzebne są szkolenia zespołów medycznych i zwiększanie dostępności urządzeń także poza dużymi ośrodkami klinicznymi.

Ponad połowa placówek prowadzących działalność leczniczą ocenia swoją dojrzałość cyfrową jako średnią, a co piąta – jako wysoką i bardzo wysoką – wynika z badania Centrum e-Zdrowia. Nowe technologie wdrażane są na coraz szerszą skalę zarówno w zarządzaniu placówką, jak i w opiece nad pacjentem. Ze sztucznej inteligencji w ubiegłym roku korzystało 4,7 proc. podmiotów. Oparte na tej technologii rozwiązania najczęściej stosowane były w szpitalach.

Coraz mocniej do ochrony zdrowia wkracza sztuczna inteligencja. W Polsce w 2024 roku korzystało z niej już 13,2 proc. szpitali, czyli niemal dwukrotnie więcej niż rok wcześniej – wynika z badania Centrum e-Zdrowia. Najczęściej wykorzystywana jest w diagnostyce obrazowej i laboratoryjnej. Bardzo istotnym aspektem są także prace nad nowymi lekami, które znacząco przyspieszają dzięki algorytmom AI. W wykorzystaniu tej technologii wiodącą rolę będzie odgrywać dostęp do szerokiej bazy danych.

Pacjenci coraz częściej traktują narzędzia oparte na sztucznej inteligencji i duże modele językowe (LLM) jako dodatkowe źródło informacji. Przygotowują się dzięki nim do wizyt, analizują wyniki badań i poszukują nowych kierunków terapii. To, co kiedyś było domeną specjalistów, staje się dziś codziennym narzędziem pacjentów. Coraz wyraźniej widać jednak, że potrzebne są ramy, które pozwolą czerpać z AI realne korzyści, a jednocześnie chronić pacjentów przed ryzykiem.

Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów w Polsce – co roku umiera z ich powodu ponad 150 tys. osób, co odpowiada 37 proc. wszystkich zgonów. W odpowiedzi na ten problem od 2 lipca obowiązuje ustawa o Krajowej Sieci Kardiologicznej, której celem jest poprawa jakości opieki i zwiększenie dostępu do diagnostyki w całym kraju. W ramach Krajowego Planu Odbudowy szpitale zakwalifikowane do KSK mogą się ubiegać o środki na modernizację infrastruktury. Jednym z najważniejszych wyzwań jest usprawnienie przepływu danych medycznych – tak, aby pacjent trafiał do odpowiedniego ośrodka szybciej i bardziej świadomie.

Prehabilitacja może poprawić rokowania związane z hospitalizacją. U pacjentów, którzy są przygotowywani do operacji m.in. pod kątem dietetycznym, wydolnościowym, psychologicznym, zaobserwowano mniejsze ryzyko powikłań i szybszy powrót do zdrowia. Jak podkreślają eksperci, procedura prehabilitacji powinna być dobierana indywidualnie przez wielodyscyplinarny zespół specjalistów. Środowisko medyczne postuluje, aby stała się ona częścią systemowej opieki okołooperacyjnej w Polsce. Obecnie jest oferowana tylko w niektórych szpitalach.

Kabiny akustyczne zyskują na popularności w polskich szkołach, zapewniając komfortowe, ciche i wolne od dystraktorów przestrzenie do nauki, rozmów i odpoczynku. Przestrzenie te są wykorzystywane m.in. do prowadzenia zajęć indywidualnych, spotkań z rodzicami czy jako strefy wyciszenia dla przebodźcowanych dzieci i młodzieży. Od nowego roku szkolnego z takich kabin mogą korzystać również uczniowie i nauczyciele z Mikołowa na Śląsku – z inicjatywy gminy wyposażono w nie lokalne szkoły, tworząc „Stefy ciszy i relaksu”. Badania pokazują, że nadmierny hałas w klasach i na korytarzach znacząco obniża koncentrację i samopoczucie – zarówno uczniów, jak i nauczycieli.

Nawet połowa osób zmagających się z dławicą piersiową żyje nieświadoma tego problemu. Zbyt słaba rozpoznawalność wynika z niespecyficznych objawów, np. ucisku w klatce piersiowej czy uczucia braku tchu, które bywają ignorowane. Często pacjent dowiaduje się o niej, dopiero kiedy trafia do szpitala z zawałem serca. Tymczasem dławica jest jedną z głównych manifestacji niedokrwienia mięśnia sercowego, odpowiadającego nawet za połowę zgonów z powodu chorób układu krążenia. Kardiolodzy apelują o nielekceważenie objawów, zarówno do pacjentów, jak i przedstawicieli zawodów medycznych.

Media społecznościowe stają się coraz istotniejszym źródłem informacji, szczególnie dla młodych ludzi. Dla lekarzy mogą więc być ważnym narzędziem do edukowania o kwestiach zdrowotnych. Ciemną stroną social mediów jest jednak to, że z przekazem na temat zdrowia, suplementów diety, leków i badań może wystąpić każdy, także osoby nieuczciwe, które chcą zarobić na strachu pacjentów.

Od niemal 30 lat technologia mRNA jest rozwijana pod kątem terapeutycznym. Za przełom można uznać opracowanie dwóch pierwszych szczepionek przeciw COVID-19, co zdaniem prof. dr hab. Jacka Jemielitego było możliwe w tak krótkim czasie właśnie dzięki prowadzonym od lat badaniom. Potencjał terapeutyczny tej technologii jest jednak znacznie większy – trwają intensywne prace nad szczepionkami przeciw nowotworom, a także jej wykorzystaniem w kontekście leczenia zaburzeń metabolicznych czy chorób rzadkich oraz medycyny regeneracyjnej.

Jesienią ub.r. średni czas oczekiwania na pojedyncze, gwarantowane świadczenie zdrowotne w Polsce wynosił 4,2 miesiąca. Aby uzyskać poradę lekarza specjalisty, pacjenci musieli czekać jeszcze dłużej – średnio 4,3 miesiąca – wynika z „Barometru WHC”. Długie kolejki przyczyniają się do tego, że pacjenci sami się diagnozują, m.in. za pomocą wyszukiwarki Google. Lekarze ostrzegają przed konsekwencjami wdrażania rad z internetu w przypadku poważnych chorób, ale jednocześnie podkreślają, że odpowiednio zaprojektowana AI może wesprzeć proces samoleczenia. Podobnie jak diagnozę lekarską.

Od 2027 roku wszystkie firmy produkujące wyroby medyczne w Unii Europejskiej będą musiały posiadać certyfikat zgodności z rozporządzeniem MDR (Medical Devices Regulation). Nowe przepisy wprowadzają dużo ostrzejsze wymagania w zakresie dokumentacji, badań klinicznych oraz procedur certyfikacyjnych. Branża ostrzega, że część małych i średnich producentów nie zdąży się dostosować. Problemem jest także wysoki koszt i długi czas uzyskiwania certyfikatów. W konsekwencji z rynku mogą zniknąć urządzenia ratujące życie.