News powiązane z choroby płuc

W Polsce jest aktualnie ok. 10–12 tys. chorych, którzy korzystają z respiratora w warunkach domowych, a kolejka do tego świadczenia stale rośnie. Jeśli uwzględnić epidemię zachorowań na POChP, w nadchodzących latach będzie jeszcze większa. Tymczasem dostęp do tego świadczenia – wentylacji mechanicznej w warunkach pozaszpitalnych – jest sukcesywnie ograniczany. Tylko w 2023 roku liczba pacjentów przebywających pod respiratorami w domach, których Narodowy Fundusz Zdrowia nie objął kontraktem, przekroczyła 2 tys. osób. – Pacjent, który jest pozbawiony takiej opieki, regularnie jak bumerang wraca do szpitala kilka razy do roku. I generuje koszty, które wystarczyłyby na kilkuletnią opiekę w domu – podkreśla lek. med. Robert Suchanke, anestezjolog, prezes Ogólnopolskiego Związku Świadczeniodawców Wentylacji Mechanicznej.

Rak płuca, astma czy przewlekła obturacyjna choroba płuc to schorzenia, na które cierpi coraz więcej Polaków i które stanowią istotne obciążenie dla systemu opieki zdrowotnej. Pomimo wielomilionowej i wciąż rosnącej populacji pacjentów nadal nie ma jednak kompleksowego, krajowego planu dotyczącego chorób płuc. Do tej pory nie były one uważane za priorytet, ale pandemia COVID-19 pokazała i dodatkowo pogłębiła wieloletnie zaniedbania w zakresie opieki pulmonologicznej. Dlatego z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc powołano właśnie Polską Koalicję Zdrowe Płuca, której celem jest m.in. opracowanie i wdrożenie długofalowej strategii dla polskiej pulmonologii – na wzór strategii kardiologicznej lub onkologicznej. Będzie się ona skupiać na poprawie opieki nad pacjentami z przewlekłymi chorobami układu oddechowego.

– POChP, czyli przewlekła obturacyjna choroba płuc, to druga po nadciśnieniu tętniczym najczęstsza choroba w Polsce – podkreśla dr n. med. Małgorzata Czajkowska-Malinowska, prezes Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc. Co więcej, liczba chorych i umieralność wywołana POChP w ostatnich latach sukcesywnie rośnie. Cierpi na nią około 2 mln Polaków, ale 1/3 chorych wciąż pozostaje niezdiagnozowana. Powodem jest wciąż zbyt niska świadomość tej choroby. Takie inicjatywy jak obchodzony od 20 lat Światowy Dzień POChP – w tym roku 16 listopada – mają na celu tę sytuację poprawić.

Z początkiem maja br. zaczęła obowiązywać nowa, niższa wycena wentylacji mechanicznej w warunkach pozaszpitalnych. Korzysta z niej ok. 10 tys. pacjentów, którzy dzięki respiratorowi w domu mogą uniknąć częstych i długich pobytów w szpitalach. Przez obniżoną wycenę dla świadczeniodawców stało się to jednak nieopłacalną usługą, co rodzi ryzyko, że pacjenci zostaną bez opieki. Większości z nich nie stać, aby pozwolić sobie na zakup sprzętu wartego ok. 40 tys. zł. W razie zaostrzenia choroby będą więc skazani na dzwonienie po karetkę i powrót do szpitala. Pacjenci i świadczeniodawcy apelują o powrót do rozmów na temat wyceny.

Decyzją NFZ z początkiem maja br. ma wejść w życie nowa wycena świadczenia wentylacji mechanicznej w warunkach domowych, z której korzysta w Polsce ok. 9 tys. pacjentów. Zamiast waloryzacji o inflację czy rosnące koszt płac Fundusz zdecydował się obniżyć wycenę o kilkadziesiąt procent. – Jeśli te taryfy zostaną wprowadzone, praktycznie tracimy możliwość finansowania tych świadczeń. Nie będziemy mogli zapłacić za personel, sprzęt jednorazowy czy kupić nowego sprzętu – podkreśla Robert Suchanke, prezes Ogólnopolskiego Związku Świadczeniodawców Wentylacji Mechanicznej. Jak wskazuje, może to oznaczać, że już w maju do szpitali trafi nawet kilka tysięcy pacjentów, którzy nie będą mogli dłużej korzystać z respiratorów w domu. Związek wciąż jednak liczy na możliwość dialogu z NFZ i resortem zdrowia.

Na początku grudnia Ogólnopolski Związek Świadczeniodawców Wentylacji Mechanicznej wstrzymał nowe przyjęcia dorosłych pacjentów, którzy wymagają respiratoterapii w domu. W kolejce do tego świadczenia czeka ok. 30–40 tys. chorych, a lista cały czas się wydłuża. Jednak NFZ – pomimo inflacji i rosnących wynagrodzeń lekarzy – zaproponował radykalną obniżkę wyceny tego świadczenia, sięgającą nawet 60 proc. Dla większości świadczeniobiorców jest to stawka nierealna, oznaczająca dla nich nierentowność. – Chcąc to sprawdzić i mieć w ręku argumenty, zleciliśmy niezależny raport firmie audytorskiej. I teraz zastanawiamy się, kto, gdzie i dlaczego popełnił błąd – mówi Robert Suchanke, prezes Ogólnopolskiego Związku Świadczeniodawców Wentylacji Mechanicznej.

W Polsce jest 9 tys. osób, które korzystają z respiratora w warunkach domowych. To m.in. pacjenci z chorobami płuc, POChP czy powikłaniami pocovidowymi. – Dzięki temu możemy w ogóle egzystować. Jeżeli tego nie będzie, to po pewnym czasie następuje zapalenie dróg oddechowych czy zapalenie płuc i szpital. Czyli to jest coś, co jest koniecznością i co ratuje nasze życie – podkreśla Ryszard Rusnarczyk, prezes Stowarzyszenia „Jednym Tchem”. Mimo że kolejka potrzebujących tego rodzaju świadczenia się wydłuża, Ogólnopolski Związek Świadczeniodawców Wentylacji Mechanicznej wstrzymał właśnie przyjęcia nowych pacjentów. Powodem jest propozycja NFZ dotycząca obniżki wyceny tego świadczenia nawet o 60 proc.

Polska jest w niechlubnej czołówce krajów UE pod względem jakości powietrza. Stężenie rakotwórczych pyłów PM2,5 i PM10 w polskich miastach przekracza kilkukrotnie, a niekiedy nawet kilkunastokrotnie dopuszczalne normy. Tymczasem Światowa Organizacja Zdrowia opublikowała zaostrzone rekomendacje dotyczące jakości powietrza. – To jest dokument, który musimy wziąć pod uwagę przy projektowaniu nowych zaleceń w Polsce czy w innych krajach – podkreśla prof. Lidia Morawska, doradczyni WHO. Osiągnięcie wskazanego przez organizację poziomu pomogłoby uniknąć ponad 80 proc. przedwczesnych zgonów na świecie. Jak podkreśla WHO, zanieczyszczenie powietrza stanowi jedno z największych zagrożeń zarówno dla ludzkiego zdrowia, jak i dla klimatu.

Przed smogiem nie można się schować w domu – zanieczyszczone powietrze dostaje się również do wnętrza domów i mieszkań, powodując m.in. podrażnienie dróg oddechowych, alergie, bóle głowy i zmęczenie. Powietrze w pomieszczeniach może też być zatruwane przez dym papierosowy, kurz i roztocza, wilgoć i obecność pleśni. Świadomość konsumentów rośnie, dlatego w ostatnich latach sprzedaż domowych oczyszczaczy powietrza wzrosła o kilkaset procent. Takie urządzenia nie tylko ograniczają ilość zanieczyszczeń nawet o 99,7 proc., lecz także mogą stanowić ozdobę mieszkania, bo producenci AGD stawiają coraz mocniejszy akcent na dobry design.

Co dziesiąty pacjent w Polsce i Europie umiera w wyniku chorób płuc. Wykrywalność zapalenia płuc w badaniu osłuchowym wykonywanym przez lekarza wynosi zaledwie 25 proc. Dzięki elektronicznemu stetoskopowi może ona wzrosnąć nawet do 80 proc. Urządzenie opiera się na analizie nagrań za pomocą algorytmu sztucznej inteligencji. Docelowo ma być dostępne w dystrybucji aptecznej. W najbliższych miesiącach będzie testowane pilotażowo na niedużych grupach użytkowników.

Najnowsze badania wykazują, że palenie może mieć wpływ na zdrowie nie tylko dzieci, lecz także wnuków palacza. Zmiany w DNA są bowiem przenoszone nawet w trzeciej generacji. Palenie wpływa m.in. na odporność potomków.

Z powodu zanieczyszczeń powietrza w Polsce umiera blisko 45 tys. osób rocznie. Pyły obecne w powietrzu są drugim po paleniu tytoniu czynnikiem, który powoduje występowanie chorób układu oddechowego. W Polsce na obturacyjne choroby płuc cierpi 6 mln osób. W części winę za to ponosi właśnie powietrze, którym oddychamy, bo aż sześć polskich miast znajduje się w czołówce najbardziej zanieczyszczonych w Europie. Chorzy powinni jak najrzadziej przebywać w centrach miast i rzucić palenie.

Na astmę choruje ponad 4 mln Polaków, a 2,5 mln cierpi na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP). Szacuje się, że do 2020 r. stanie się ona trzecią najczęstszą przyczyną zgonów na świecie, zaraz po schorzeniach układu krążenia i nowotworach. Większość chorych nie jest jednak świadoma przyczyn swoich dolegliwości, choć dzięki badaniu spirometrem można łatwo rozpoznać choroby płuc.

Według danych epidemiologicznych przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) dotyczy już 2 mln Polaków. Najczęściej dotyka osoby po 40. roku życia, zarówno te palące papierosy, jak i biernych palaczy. Bagatelizuje się jednak objawy choroby. Narodowy Fundusz Zdrowia pokrył koszty leczenia zaledwie jednej czwartej wszystkich chorujących. Problemem polskich lekarzy i pacjentów z POChP jest brak dostępu do wachlarza terapeutycznego, w tym terapii stosowanych raz na dobę, które są już standardem terapeutycznym w Europie.